We hebben ons geen moment verveeld met den Donald…

President Trump heeft het nu al een paar keer herhaald, het is dus geen slip of the tongue: alleen fraude zou de Democraten de overwinning kunnen bezorgen, dus zal hij in dat geval de uitslag betwisten. Een uitspraak die behoorlijk wat dynamiet bevat. Zo kennen we hem.

Formeel juridisch kan hij niet zomaar een uitslag negeren en is het federale Hooggerechtshof de instantie die finaal dit soort knopen doorhakt. Maar vermits iedereen in de VS met een wapen rondloopt, is de kans niet denkbeeldig dat de opgezweepte achterban naar de wapens grijpt en men in een situatie van burgeroorlog verzeild geraakt.

Geboren provocateur

Dit horrorscenario zou van Donald Trump meteen een potentaat maken zoals we die in Turkije, Rusland en Wit-Rusland vinden: feitelijke dictaturen rond een sterke man die de democratie alleen als façade duldt. Misschien spiegelt hij zich wel aan dit soort figuren, maar één zaak staat na vier jaar Trump-bestuur vast: hij is nooit de president van alle Amerikanen geweest en had ook nooit die ambitie. Hij was enkel de president van zijn eigen kiezers, ongeveer de helft dus. De rest was anarchistisch uitschot, en dat illustreert een fundamenteel aspect van zijn eigen persoonlijkheid.

Per brief stemmen -courant in Amerika- staat volgens de president nu gelijk met fraude.

Trump is namelijk een cholerische natuur, een volksmenner die zich op de sociale media als een vis in het water voelt. Ik heb het dan niet enkel over hilarische invallen van het moment om javelwater te drinken tegen Covid-19, of het advies aan zijn aanhang om twee keer te gaan stemmen, of de suggestie dat zijn opponent Joe Biden een drugsverslaafde seniel is, al zijn dat allemaal tekens van verregaande onbezonnenheid die achteraf door zijn medewerkers moeten goed gepraat worden als ‘grappig’, ‘badinerend’ of ‘hyperbolisch’.

Clever commercieel instinct

Het punt is vooral dat de huidige VS-president al vier jaar de kunst van de polemiek bedrijft, eerder dan deze van het besturen. Donald Trump zou misschien een bevlogen columnist of cassant criticus zijn, maar als president deugt hij voor geen meter. Ik zeg dat met stellige zekerheid omdat ik mezelf een beetje herken in deze man. Je hebt mensen met managerskwaliteiten, en mensen met talent om aan de zijlijn te staan. Heel eerlijk: ik behoor tot de laatste categorie. Analyseren, fileren en kritiek leveren kan ik als geen ander, daarover is iedereen het eens, maar zet me niet aan het roer of het schip gaat naar de haaien. Zelfkennis is een schone deugd.

Theatralisering

VRT

Bart De Wever: ‘We maken ze kapot’

Anderzijds wordt het politiek universum meer dan ooit geteisterd door exhibitionisme en regelrecht narcisme. Het drijft de gedegen bestuurder naar de achtergrond. Bestaan ze nog, de loodgieters en goede huisvaders met niet té veel charisma? Halen die nog stemmen? Ik vrees ervoor.

We gaan hier nu niet weer over Adolf Hitler beginnen, en diens gemiste roeping van acteur. Toch hebben de media een groot aandeel in de theatralisering van de politiek. Ook bij ons, waar het steeds weer gaat om poses, nummertjes, straffe uitspraken, en bijna kinderachtige pesterijen. De pers geniet ervan, het is haar reden van bestaan, en brengt die circussfeer over op het publiek. Terwijl er onderhuids iets anders gaande is: apolitisme en dégout van dat vertoon.

Zuur en rancuneus

In dat opzicht vind ik ook de recente uitspraken van Bart De Wever tamelijk bedenkelijk, daar waar hij aankondigt hoe hij oppositie zal voeren: ‘We maken ze kapot’, daarbij een schilderachtige uitdrukking gebruikend over ‘op de knieën, de mond opendoen en slikken’ wat de liberale concullega’s betreft. Ook dat is iets wat een columnist hoort te schrijven, maar wat uit de mond van een beleidspoliticus zuur en rancuneus klinkt. Zonder de minste liefde voor Vivaldi  — wiens Vier Seizoenen  al lang kapot gespeeld zijn — en hopend op nieuwe verkiezingen, vind ik wel dat ook iemand als De Wever de politieke logica moet respecteren. Hij is aan zet geweest, ruim zelfs, maar doe geen Trumpke als je gepasseerd wordt.

Ik wil hier het woord ‘verbondenheid’ niét laten vallen: een staatsman moet niet verbinden, de politieke tegenstellingen mogen en moeten blijven bestaan. En het is de taak van columnisten en critici om die tegenstellingen in de verf te zetten. Tegelijk echter vereist het democratische fatsoen — nooit gedacht dat ik dit woord nog eens zou gebruiken — dat beleidsmakers na de verkiezingen de campagnemodus opbergen en tot de orde van de dag overgaan om te doen waarvoor ze verkozen zijn: een ploeg vormen en beleid maken. In het algemeen belang, voor de res publica, niet alleen voor de eigen achterban.

Het is welletjes geweest na vier jaar Trump-show

Dat nogal wat Vlaams-nationalisten Trump adoreren vind ik vreemd, gezien diens talent om de natie vooral te verdelen en het America First-sentiment te versmallen tot een motto dat vooral aanhangers van white supremacy  kan bekoren. Sorry, die zwarten zijn daar wel, al 400 jaar, en het zijn even goed staatsburgers. De Amerikaanse natie, puur op migratie (én op de import van Afrikaanse slaven) gebouwd, zal multiraciaal zijn, of niet zijn.

Het is welletjes geweest na vier jaar Trump-show. Ik heb hem in zijn campagne en het begin van zijn ambtstermijn veel krediet gegeven, als antipode van de politieke correctheid, maar het politieke podium vraagt nu om iemand anders dan een clown of een provocateur, anders gaat die natie gewoon naar de haaien. We hebben ons geen moment verveeld, maar Amerika moet tot rust komen en heeft misschien wel eens een saaie president nodig die de gemoederen kalmeert.

En voor u boze reacties post: ik lees dat barones Mia Doornaert vandaag onder de titel ‘Kan het wat rustiger, please?’ in De Standaard krek hetzelfde zegt. Met dit icoon van Vlaams-conservatief-rechts aan mijn zijde wordt het toch nog een aangename herfstdag.