Wie gelooft nog in De Croo?

Mogen we nog veel verwachten van de regering De Croo? Neen, ze doen dat zelf ook niet, de begroting is opgesteld voor twee jaar. De partijen graven zich in en willen geen toegevingen meer doen. Feitelijk is deze regering nu al in lopende zaken. Strompelende zaken eigenlijk. Door de noodzakelijke hervormingen en besparingen niet door te voeren, trekt België Vlaanderen mee de dieperik in. De grens tussen Noord- en Zuid-Europa ligt tussen Vlaanderen en Nederland.

Op naar een lente-akkoord!

Er zijn er nog die geloven dat het kan. ‘Tegen maart wil Vivaldi een rist hervormingen realiseren. De timing heeft alles te maken met de begrotingscontrole. België torst een van de slechtste begrotingen van Europa. Dat maakte zeker aan Vlaamse kant een sense of urgency los.’ Het komt uit De Standaard van 2 februari 2022.

Het doet denken aan vorig jaar. Toen zou een ‘zomerakkoord’ aantonen dat de regering De Croo nog kon hervormen. Op tafel lagen: fiscaliteit, koopkracht, arbeidsmarkt, kernenergie, defensie, pensioenen en begroting. Een akkoord, iedereen mee in bad, alles aan alles verbinden.

Zomersalami en samsonworst

Dat bleek te hoog gegrepen. Het grote zomerakkoord werd een salami. Of beter een samsonworst, het lijkt op vlees, maar zeker ben je nooit. Zo werden ons magere akkoorden verkocht als dikke. Samsonworst voor biefstuk. Er kwam een arbeidsdeal(tje) en er werd een verhoging van het defensiebudget goedgekeurd. Maar ondertussen is het winter en er is nog geen akkoord met Engie over de kerncentrales. Je vraagt je af of alle partijen wel een verlenging nastreven.

Deze regering kon geen hervormingen beslissen in de zomer. De kans dat het deze keer lukt tegen maart is minstens even groot/klein. Vaak wordt daarbij verwezen naar de ‘methodiek van de premier’. De vraag is of het echt daar aan ligt. Deze regering is er een van bange partijen die niet meer durven toegeven. ‘Ze gunnen elkaar niets meer’, wordt gezegd. Omdat ze dat allemaal als een verlies voor zichzelf zien.

Strompelende zaken

U hoeft met deze partijen geen medelijden te hebben. Ze hebben zelf deze coalitie gewild en gemaakt. Met de grote beloften dat ze voor 2 legislaturen vertrokken waren, alsof verkiezingen een bijkomstigheid zijn. ‘De federale regering stimuleert en bundelt alle positieve krachten in een sfeer van solidariteit en samenhorigheid. Met een aanpak die verenigt in plaats van verdeelt, verbindt in plaats van spanning en tweedracht zaait.’ Zo klonk het in de regeerverklaring. Holle woorden.

De  grote hervormingen komen er niet. De begroting is voor alle zekerheid al voor 2023 en verkiezingsjaar 2024. Eigenlijk gaat de coalitie daarmee in een soort lopende zaken. Ze strompelt voort van akkoordje naar akkoordje. Arbeidsmarkt, de pensioenen en de fiscaliteit, komt daar nog iets van? Ja, iets, maar niets dat een echt verschil maakt. Misschien zelfs iets dat, zoals bij de pensioenen, het probleem enkel groter maakt. Het is de Belgische ziekte: aanmodderen en rommelen in de marge. Daartoe is een Belgische regering veroordeeld.

Zeker nu.

Iedereen onder druk

Nemen we even een duik door de recente gebeurtenissen.

• Premier De Croo (Open Vld) ligt onder vuur. Zijn imago van de sterke leider moest gevrijwaard worden. Enkel dan kan zijn partij de kansliersbonus opstrijken bij de volgende verkiezingen. Daarom ontdeed hij zich van staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld). Maar hoogmoed komt voor de val. De Croo kan de perceptie niet afschudden dat hij De Bleeker opofferde voor zijn eigen imago. Dat geeft hem weinig marge. Hij staat onder druk.
• De vice-premier Vincent Van Quickenborne (Open Vld) zit ook in moeilijke papieren. Hij tekende de begroting waarvoor zijn partijgenote moest vertrekken… Was die dan niet fout?
• Diezelfde minister Van Quickenborne ligt onder vuur omdat hij beweert dat diegene die voor hem onderhandelde met de politievakbonden geen mandaat had. Het akkoord is dus nietig, beweert hij. De vakbonden dagvaarden hem. Ook die staat dus onder druk.
• Er kwam een slecht rapport van het Rekenhof, dat weigert om de rekeningen van de regering-De Croo te valideren. Ze onthouden zich van commentaar omdat ze van de regering niet voldoende informatie kregen om afdoende te controleren. Hoe leg je dat uit als liberaal aan een zelfstandige of bedrijfsleider in de achterban?
• De Belgische staat moet volgend jaar 2,6 miljard meer lenen dan vorig jaar (De Tijd 9/12/2022). Dat blijkt uit het financieringsplan van het Federaal Agentschap van de Schuld. Daar komt bovenop nog de stijgende rente. De rentelast zou stijgen van 6,8 miljard euro dit jaar, tot 8,09 miljard volgend jaar. Dat zet de sanering van de overheidsfinanciën verder onder druk.
• En dan betogen de vakbonden voor opslag bovenop de index. Terwijl studies aantonen dat de lonen in dit land sneller stijgen dan die in de omringende landen. De index zou zelfs de levenskost te hoog inschatten. De wereldvreemde druk van de vakbonden… zet de regering onder druk.
• De PS wordt opnieuw genoemd bij schandalen. Er is corruptie in het Europees Parlement en gebruik van publieke middelen van het Waalse Parlement voor persoonlijke luxe. De PS stond al onder druk van de PTB. Dat maakt de marge om toegevingen te doen voor de PS nog kleiner.
• In de eerste vrieskou van de winter slapen asielzoekers op straat. We kunnen over migratie denken wat we willen, maar er horen met dit weer geen mensen aan hun lot overgelaten te worden. Binnen de regering is dat eerder een reden tot forse verklaringen op Twitter en in de pers in plaats van er samen werk van te maken. Dat maakt CD&V zeker niet toegeeflijker.
• Van de onderhandelingen over de verlenging van de kerncentrales, geen nieuws.
• En er waren begin december ook peilingen waarin Open Vld, CD&V en Groen verder zakken. Geen goed klimaat om veel compromissen te sluiten.

Gebabbel, gebabbel, gebabbel

Deze regering is met veel grote woorden gestart. Maar het lukt niet. Het zit er niet meer in. Ze kan niet doen wat nodig is: grote hervormingen en een zware bezuinigingsronde. Ze strompelt verder, de angst voor de kiezers is zo mogelijk nog groter dan de angst om een compromis te sluiten.

Nu kan je de schouders ophalen en zeggen: ‘Dat kan allemaal wel zijn, maar ik heb daar geen last van’. Wel, dat denkt u maar. We worden meegesleurd in een verarmingsspiraal, collectief. België is de best georganiseerde failed state. Miraculeus blijft alles hier draaien. Tot er een moment komt dat het niet meer draait. Te beginnen met elektriciteitspannes, misschien. Of tot Europa ingrijpt. Want Europa zal ingrijpen. De vraag is enkel hoeveel slechter wordt het eerst nog?