Wolvin tegen Erdoğan

Nerveus telt de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan af tot zondag. Zullen de Turken hem in het referendum de meerderheid leveren die hij nodig heeft om een sterk presidentieel systeem in te voeren? De overwinning heeft Erdoğan nog niet op zak. Veel mensen twijfelen of ze Turkije wel zouden overleveren aan één man, hoe populair hij ook moge wezen. De president is er daarom niet gerust in. Het verleidt hem tot verbale uitvallen tegen iedereen die niet mee wil. De Koerden, de gülenisten, ja zelfs de seculiere krachten van de nog door Mustafa Kemal Atatürk opgerichte Republikeinse Volkspartij (CHP): allemaal ’terroristen’ zijn het. Volgens Erdoğan verwerpen ze immers met de grondwetswijziging ook het stabiele Turkije dat hij de aanhangers van zijn AKP voorspiegelt.

Verzet

Van de oppositie zijn het alleen de ultranationalisten van de MHP die genade in zijn ogen vinden. Tenslotte heeft hij Devlet Bahçeli, de voorzitter van de MHP, er in januari kunnen toe overhalen om het pakket van 18 grondwetsamendementen mee te laten goedkeuren door zijn partij. Zo sleepte Erdoğan een parlementaire meerderheid van 60% in de wacht, voldoende om een referendum te kunnen organiseren. De MHP liet zich dus op sleeptouw nemen … of toch niet helemaal? De orders van Bahçeli stootten op heel wat onbegrip en weerzin in eigen rangen. Als Erdoğan op 16 april zijn zin krijgt, zal de MHP immers verkommeren tot een satelliet van de AKP. Veel toekomst zou ze niet hebben in een systeem waar de president naar eigen goeddunken het parlement ontbinden en ministers aanstellen en ontslaan kan. Er rees verzet tegen Bahçeli, verzet dat geleid werd door Meral Akşener, en dat zich nu ook vertaalt in een krachtig ‘hayir’ (neen!) tegen de plannen van Erdoğan.

Een ‘harde’

De 60-jarige Akşener is misschien wel de gevaarlijkste tegenstander van Edogan. De president kan haar niet zomaar wegzetten als ’terroriste’. Ze is een overtuigde Turkse nationalist en ze komt goed over bij zowel het seculiere als het religieuze gedeelte van de bevolking. Ze studeerde geschiedenis, doceerde aan een drietal universiteiten en begon dan aan haar politieke carrière bij de Partij van het Rechte Pad (DYP). Onder Tansu Çiller, de eerste vrouwelijke premier van Turkije, diende ze als minister van Binnenlandse Zaken van 8 november 1996 tot 30 juni 1997. Dat was de tijd dat de Turkse staat in een bloedige strijd verwikkeld was met de Koerdische separatistenorganisatie PKK. Akşener hield er de reputatie van ‘een harde’ aan over. Later trok ze even op met de AKP van Erdoğan om dan over te stappen naar de MHP, de partij van de ultranationalistische Turken, de partij ook van de extreemrechtse Grijze Wolven. Ze zetelde van 2007 tot 2015 in het parlement voor de MHP. In 2016 deed ze als aanvoerster van de partijrebellen een gooi naar het voorzitterschap van de MHP. De charismatische Akşener vervulde hiermee heel wat nationalistische Turken met enthousiasme. De droge maar geslepen Bahçeli wist een stokje voor die plannen te steken.

Gevaarlijk

Akşener gaf de strijd niet op. Haar bewonderaars noemen haar ‘Asena’, naar de wolvin die volgens een oude mythe de Turken naar de vrijheid leidde. Als ze ooit de macht binnen de MHP zou veroveren, kon de partij volgens waarnemers wel eens haar aantal stemmen verdubbelen tot 20%. Ze zou weer heel wat Turks-nationalistische kiezers van bij de AKP kunnen terughalen naar de MHP. Zover is het nog niet. Eerst moet Akşener nog tegen Erdoğan vechten, proberen zijn presidentieel systeem te verhinderen. Voor de president tegenstand uit onverwachte hoek en daarom zo gevaarlijk.

© www.trtworld.com