14 maart. Net binnen: Armand Suls geboren, bedenker van leuze ‘Nooit meer oorlog’

1990   Een brand in een illegale discotheek genaamd Happy Land in de Bronx, New York City, doodt 87 mensen.

Michel Rocard (1930-2016)

1969   Op het Nationaal Congres van de Franse Parti Socialiste Unifié (PSU) – anders dan de naam doet vermoeden, een linkse afscheuring – spreekt Michel Rocard (1930-2016), secretaris-generaal, zich bijzonder hooghartig uit tegen elke vorm van toenadering tot de partijen van traditioneel links. Een paar jaar later treedt hij toe tot de Socialistische Partij en dient vervolgens in de regering van de zo geminachte François Mitterrand. Van 1988 tot 1991 is hij zelfs diens premier.

1964   Jack Ruby wordt veroordeeld voor de moord op Lee Harvey Oswald, de vermoedelijke moordenaar van president John F. Kennedy. Dat Ruby schuldig werd bevonden was niet zo’n verrassing. Hij pleegde de moord voor draaiende camera’s.

Nadat president John F. Kennedy op 22 november 1963 werd vermoord, hield de politie Lee Harvey Oswald aan. Deze Amerikaan werd ervan verdacht de president te hebben neergeschoten. Volgens sommige getuigen was Jack Ruby, eigenaar van een discotheek in Dallas, na die arrestatie geregeld te zien in het hoofdbureau van de politie in Dallas.

Twee dagen na de arrestatie van Lee Harvey Oswald kwam Jack Ruby wereldwijd in het nieuws. Toen agenten Oswald vanuit het hoofdkwartier van de politie over wilden brengen naar een lokale gevangenis, drong Ruby door een menigte van verslaggevers en journalisten en schoot hij Oswald neer met een Colt Cobra revolver van het .38 speciaal kaliber. Oswald werd in zijn maag getroffen en overleed nog dezelfde dag aan zijn verwonding. De moord voltrok zich voor de draaiende camera’s van de Amerikaanse televisie.

1951   Geboorte in Sint-Truiden van Johan Sauwens, advocaat en Vlaams politicus. Tijdens zijn studententijd militeert hij in de Vlaams-Nationale Studentenunie en sluit aan bij de Volksunie (VU). Van 1985 tot 1995 is hij volksvertegenwoordiger voor de VU, van 2001 tot 2014 voor CD&V. Hij is verscheidene malen minister en van burgemeester van Bilzen (Limburg) voor verschillende partijen, van 1995 tot 2012 en opnieuw van 2019 tot 2022.

1937   Paus Pius XI publiceert de encycliek Mit brennender Sorge, waarin hij Hitlers beleid ten aanzien van de kerken veroordeelt, evenals de ‘vergoddelijking van de staat’, zeg maar de jakobijnse inslag van het nazisme. De tekst wordt door alle Duitse bisschoppen vanaf de kansel voorgelezen.

1932   De Franse socialistische voorman Léon Blum schrijft in Le Populaire: ‘Over een paar dagen zal de definitieve nederlaag van Hitler voltrokken zijn’. Drie maanden later verzamelt de Hitler-partij dertien miljoen stemmen bij de verkiezingen, waardoor haar aantal volksvertegenwoordigers in de Reichstag stijgt van 107 naar 230.

1931   In Madrid publiceert Ramiro Ledesma Ramos (1905-1936) het eerste nummer van het weekblad La Conquista del Estado.

1905   Geboorte in Parijs van de vermaarde Franse socioloog Raymond Aron.

1900   De Nederlandse botanicus Hugo de Vries brengt de vergeten erfelijkheidswetten van Mendel opnieuw onder de aandacht.

1893   Geboorte in Borgerhout (Antwerpen) van Armand Suls (54), Vlaams pacifist, echtgenoot van de jeugdschrijfster Leen van Marcke. Deze onderwijzer en latere schooldirecteur is tijdens de Eerste Wereldoorlog luitenant aan het IJzerfront en neemt er actief deel aan de geheime Frontbeweging. In 1917 wordt hij afgevaardigde van de zesde Legerdivisie bij de leiding van de Frontbeweging. Om zijn Vlaamsgezinde acties werd hij tot sergeant gedegradeerd. In 1918 wordt hij getroffen door een Duitse gasaanval. Hij schrijft hierover twee romans onder het pseudoniem Raymond Sanders: Aan de Vlaamse IJzer en Peerke, schetsen van het IJzerfront. Ze klagen zowel de oorlog aan als de behandeling van de Vlaamse soldaten.

In 1919 sluit Suls zich aan bij de Frontpartij en sticht de Antwerpse afdeling van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS). Binnen VOS richt hij het Antimilitaristische Opvoedingssecretariaat op dat over het hele Vlaamse land pacifistische voordrachten en tentoonstellingen organiseert. Hij is van 1924 tot 1928 ondervoorzitter van VOS, maar slaagt er niet in ze radicaal pacifistisch te maken. Hij vertegenwoordigt VOS op antimilitaristische en pacifistische congressen in Nederland, Groot-Brittannië en Duitsland. In de discussie over de legerwetten van Charles de Broqueville verzet hij zich met Filip de Pillecyn vanuit principieel antimilitaristisch standpunt tegen de oprichting van Vlaamse legerafdelingen.

In 1925 richt Suls een Vlaamse afdeling op van de Internationale der Krijgsdienstweigeraars (IKW). Die telt echter nooit meer dan 100 leden en het maandblad Het Nieuwe geluid stopt al na twee nummers. Wel succes boekt Suls met het ‘Pax-poppenspel’ waarmee hij het Vlaamse land afreist. Het antimilitaristische successtuk Peerke in de hel wordt tussen 1929 en 1939 zo’n 160 keer gespeeld.

De vrijzinnige Armand Suls neemt tot 1930 jaarlijks deel aan de IJzerbedevaart, daarna vervreemdt hij van de Vlaamse Beweging. Hij is de inspirator van de viertalige ‘Nooit meer oorlog’-leuze op de sokkel van de IJzertoren. In 1929 uit hij scherpe kritiek op het Vlaams-nationale karakter van de IJzerbedevaart en pleit voor een echt pacifistische manifestatie. Hij verlaat de Frontpartij en stapte over naar de Belgische Werkliedenpartij (BWP). Politiek wordt Suls niet meer actief, maar met des te meer ijver schrijft hij verhalen, gedichten en luisterspelen voor het kinderuurtje van de Socialistische Arbeiders Radio Omroep voor Vlaanderen (SAROV).

Hij overlijdt in 1948 met kapotte longen op de leeftijd van 54.

1838   Na de splitsing van de Nederlanden in 1830 herzien de mogendheden het Traktaat der XVIII Artikelen: aan Nederland worden nu Maastricht en Limburg op de rechteroever van de Maas toegewezen, Willem I ontvangt voor zich persoonlijk het oostelijke gedeelte van Luxemburg, nu het Groothertogdom.

Friedrich Gottlieb Klopstock (1724-1803)

België bleef echter in het feitelijk bezit van deze gebieden, omdat Willem I het verdrag verwierp.

Op 14 maart 1838 laat Willem I de Conferentie van Londen weten dat hij het herziene verdrag (Traktaat der XXIV artikelen) toch aanvaardt. Ernstig verdeeld stemt het Belgisch parlement uiteindelijk dan toch maar in met de afstand van de ‘betwiste gebieden’. Op 19 april 1839 zullen België en Nederland de definitieve verdragen ondertekenen en krijgt ‘België’ op details na zijn huidige territoriale vorm.

1803   Overlijden in Hamburg van de romantische dichter Friedrich Gottlieb Klopstock (78), auteur van epische verhalen en werken over de Noordse mythologie.

1756   In de steenkoolmijn Bois de Boussu (Henegouwen) komen door verdrinking negen kompels om het leven.

Einhard (ca. 770-840)

840   Overlijden in Seligenstadt (Hessen) van de kroniekschrijver Einhard (Eginhard). Geboren rond 770 in een familie van de Frankische aristocratie van Mainz, stichtte hij de kerk van Michelstadt, in het Odenwald, op de plaats van een voormalig heidens heiligdom. Deze leerling van Alcuin en kroniekschrijver van Karel de Grote schreef rond 830 zijn Vita Caroli Magni, een van de eerste grote historiografische werken van zijn tijd.