15 april. Net binnen: Leonardo da Vinci geboren

Elk jaar   Voor de christenen Goede Vrijdag. Op deze dag herdenken ze wereldwijd in kerkdiensten de kruisiging van Jezus herdacht. Als teken van rouw luiden de klokken niet voor aanvang van de dienst.

2019   Bij een grote uitslaande brand raakt de Notre-Dame van Parijs zwaar beschadigd. De torenspits en het dak zijn ingestort. Het vuur richt enorme schade aan, maar de twee westtorens en de structuur van de kathedraal blijven behouden. Ook de schatkamer, met relikwieën toegeschreven aan Christus, en het orgel uit 1730 dat uit meer dan 7000 pijpen bestaat, overleven de vuurzee.

2014   De moslim terreurorganisatie Boko Haram ontvoert zo’n 300 schoolmeisjes uit een internaat in Chibok, een christelijke enclave in de Nigeriaanse deelstaat Borno. Een deel van de meisjes weet te ontsnappen, maar de groep houdt er ongeveer 270 vast en dreigt hen als bruid te verkopen. Boko Haram staat voluit voor ‘Mensen die toegewijd zijn aan de verbreiding van het woord van de profeet en de jihad’. Het is de West-Afrikaanse tak van Islamitische Staat (IS).

2003   De ecologist Volkert van der Graaf wordt veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf voor de moord op Pim Fortuyn (op 6 mei 2002).

2003   De Amerikanen arresteren in Irak Arrestatie de Palestijnse terrorist Abu Abbas.

1999   De Nederlandse publieke en commerciële omroepen voeren gezamenlijk actie voor de vluchtelingen uit Kosovo. In een drie uur durende programma wordt ruim dertig miljoen gulden ingezameld.

Greta Garbo (1905-1990)

1990   Overlijden in New York van Greta Garbo (84), geboren als Greta Gustafsson, Zweedse actrice. Garbo was in de jaren 1930 een van de grootste sterren van Hollywood. Garbo was zo populair, dat in 1930 de term ‘Garbomaniacs’ werd geïntroduceerd om de talloze fans te definiëren. De zwijgzame, discrete Garbo kreeg bijnamen als ‘The Face’ en ‘The Swedish Sphinx’. Bekende films met haar zijn onder meer Mata Hari, Camille, The divine woman, Wild orchids, The kiss, A woman of affairs, Two-faced woman. Ze nam in 1951 de Amerikaanse nationaliteit aan en kreeg in 1954 een ‘oeuvre Oscar’. Ze ligt begraven op de Skogskyrkogården-begraafplaats in Stockholm.

1989   Begin van de studentenopstand in Peking op het Plein van de Hemelse Vrede, ook wel de Tienanmen-revolte genoemd. Het protest duurt tot 4 juni; dan wordt het hardhandig neergeslagen. Deze studentenopstand was het eerste massale protest tegen de Communistische Partij van China. Een grote groep studenten, intellectuelen en hervormingsgezinden trok woelig door de stad en bezette het Plein van de Hemelse Vrede. Ze deden dit kort na het overlijden van Hu Yaobang, een voormalige secretaris-generaal van de Communistische Partij van China die geliefd was bij de studenten. Maar niet bij de Communistische Partij: die zette hem in 1987 uit zijn functie omdat hij te zachtmoedig zou zijn opgetreden, onder meer tijdens eerdere studentenprotesten. Na het overlijden van Hu Yaobang werden er marsen georganiseerd ter nagedachtenis aan de overledene en de studentenleiders zagen toen een mogelijkheid om vanuit deze marsen een protestdemonstratie op te zetten die een revolte werd.

1984   Overlijden in Londen van Tommy Cooper (63), Welshe komiek. Hij sterft tijdens een optreden terwijl het publiek driftig applaudisseert.

1955   De verkoper van milkshakesmachines, Ray Kroc (1902-1984) bezoekt in het Californische stadje San Bernadino een hamburgerzaakje van de gebroeders MacDonald en beraamt een plan om er een wereldwijde keten van te maken.

Miel Cools (1935-2013)

1935   Geboorte in Herk-de-Stad van Miel Cools, Vlaamse zanger, tekstdichter en cabaretier. Hij wordt ‘de Nestor van de Kleinkunst in Vlaanderen’ genoemd. Bekende nummers van hem zijn onder meer Boer Bavo, Houden van, De troubadours, De soldaat, Er was een tijd. Hij presenteert vanaf de jaren 1970 een eigen radioprogramma: ‘Er trilt een snaar’. Hij overlijdt in 2013.

1930   Oprichting in Aalst door een groep Vlaams-nationalisten en daensisten van de Vlaamse Spaar- en Leenbank, een van de vele pogingen om zoals de katholieken en de socialisten een eigen financiële instelling te stichten.

1893   Oprichting in Okegem bij Ninove van de Christene Volkspartij, de eerste daensistische politieke partij. Initiatiefnemers zijn priester Adolf Daems, zijn broer Pieter en acht medestanders.

Ina Boudier-Bakker (1875-1966)

1875   Geboorte in Amsterdam van Ina Boudier-Bakker, schrijfster van onder meer De klop op de deur, Armoede, Kleine kruisvaart, Finale, Honger, Uit de kartonnen doos. Ze trouwt op haar zevenentwintigste met Henry Boudier, directeur van de PTT. Ze overlijdt in 1966.

1869   Overlijden in Elsene (Brussel) van Joseph-Désiré Sigart (70), arts en liberaal volksvertegenwoordiger voor Bergen, vrijmetselaar in de loges La Concorde en La Parfaite Union. Zijn naam is bekend gebleven door een incident van 12 december 1846, toen hij in de Kamer, bij de bespreking van de ellende in Vlaanderen ten gevolge van de economische crisis, de vraag stelde: ‘Zou het Vlaamse ras minderwaardig zijn, zoals de Afrikaanse en Amerikaanse rassen?’ Weliswaar haastte hij zich daaraan toe te voegen dat hij aan deze hypothese niet geloofde, maar hij vervolgde dan weer met van het Vlaamse ‘ras’ te zeggen dat ‘zijn ongeluk is dat het door zijn taal geïsoleerd is’.

Pol de Mont (1857-1931)

1857   Geboorte in Wambeek (Vlaams-Brabant) van de dichter, schrijver en folklorist Pol de Mont, samen met Albrecht Rodenbach, stichter van de Vlaamse Studentenbeweging of Blauwvoeterie, die een enorme impuls zal geven aan de Vlaamse Beweging. In 1904 werd hij benoemd tot conservator van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, dat hij op moderne leest reorganiseerde. Een jaar later was hij een van de stichters van het tijdschrift De Vlaamse Gids. In 1919 nam hij ontslag als conservator nadat hij in de in de franskiljonse pers heftig was aangevallen en beschuldigd was van activisme – geheel ten onrechte. Hij werd hoofdredacteur van de Vlaamsgezinde krant De Schelde. Enkele van zijn medewerkers daar waren Paul van Ostaijen en Alice Nahon. Hij overlijdt in 1931 en ligt begraven op het Schoonselhof in Antwerpen.

1729   Eerste opvoering van de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach in de Thomaskirche in Leipzig

1672   Charles de Batz de Castelmore, beter bekend als de musketier d’Artagnan uit het leger van de Franse koning Lodewijk XIV, wordt benoemd tot gouverneur van Rijsel (Frans-Vlaanderen). Hij sterft een jaar later tijdens het beleg van Maastricht (1673).

1452   Geboorte in Vinci (Toscane) van Leonardo da Vinci, Italiaans genie die bekendheid verwierf als musicus, ingenieur, architect, uitvinder, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver, schilder en componist! Zijn beroemdste werk is wel de Mona Lisa. Ontwierp onder meer de ‘ornithopter’ vliegmachine. Hij overleed in 1519 in het Franse Amboise en ligt begraven in de kapel van het beroemde kasteel aan de Loire.