15 december. Net binnen: Gustav Eiffel geboren, wiens toren weg moest

2000   De in april 1986 deels ontplofte kerncentrale bij Tsjernobyl wordt definitief gesloten.

1976   Referendum in Spanje over politieke hervormingen. Iets meer dan een jaar na de dood van Franco is 94% van de Spanjaarden voorstander van een terugkeer naar de parlementaire democratie.

1965   Koningin Juliana opent de Zeelandbrug over de Oosterschelde, met 5022 meter toen de langste brug van Europa

1945   Op last van de bevelvoerder van de Amerikaanse bezettingsmacht in Japan, generaal MacArthur, wordt op 15 december 1945 in Japan het shintoïsme afgeschaft als staatsgodsdienst. Zie Vandaag 15 december 2021.

Leo Augusteyns (1870-1945)

1945   Overlijden in Antwerpen van Leo Augusteyns (75), Vlaams politicus. Deze volksjongen wordt in 1905 lid van de Liberale Volkspartij van Antwerpen en daarna liberaal volksvertegenwoordiger van 1906 tot 1919. Hij was de leidsman van de Vlaamsgezinde liberalen in Antwerpen. In het parlement hield hij flamingantische interventies maar werd daarbij niet gesteund door de meerderheid van de liberalen en evenmin door de katholieke meerderheid.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt Augusteyns activist. Sinds 1907 was hij al lid van de Vlaamse Hogeschoolcommissie en zo brengt de vernederlandsing van de Gentse Rijksuniversiteit hem op het activistische pad. In 1916 wordt Augusteyns voorzitter van de Bond tot bevordering van de Vlaamse Hoogeschool te Gent. Hij is dan al ondervoorzitter van het Algemeen-Nederlands Verbond, afdeling Antwerpen.

In oktober 1917 sticht hij de liberale activistische vereniging Voor Vrede en Vrij Vlaanderen als afscheuring van de Liberale Volkspartij. Hij behoort tot de gematigde vleugel en streefde het herstel na van de soevereine staat België met bestuurlijke scheiding en taalgelijkheid. Hij weigert zich aan te sluiten bij de Raad van Vlaanderen. In december 1917 wordt hij tot beheerder benoemd van het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium te Antwerpen.

Na de oorlog gaat Augusteyns niet op de vlucht omdat hij vindt dat hij de Belgische wet niet heeft overtreden. Hij wordt in 1919 wegens verklikking tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij ontkent in alle toonaarden en vecht zijn veroordeling hardnekkig aan. Na uit de liberale partij te zijn gezet, sluit hij zich aan bij de Frontpartij. Als vrijzinnige en liberaal-democraat wil hij niet weten van aansluiting bij het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Augusteyns blijft de steeds kleiner wordende, federalistische en pluralistische Frontpartij verderzetten tot in 1939. Tegelijkertijd was hij actief in het Radikaal Vlaams en Antifascistisch Verbond.

1932   Frankrijk kondigt aan dat het weigert zijn oorlogsschulden aan de Verenigde Staten te betalen.

1923   Generaal Karl Haushofer richt het Zeitschrift für Geopolitik op, een maandelijks geopolitiek tijdschrift, dat onder zijn leiding zal verschijnen van 1924 tot 1944 en vervolgens van 1956 tot 1962.

1917   Ondertekening tussen Duitsland (vertegenwoordigd door Erich Ludendorff) en Rusland (Lev Kamenev en Adolf Abramowitsj Joffe), van de Vrede van Brest-Litovsk. Het prille Sovjet-Rusland staat Polen, de Baltische staten en een deel van Oekraïne af aan Duitsland. De wapenstilstand wordt officieel ondertekend op 3 maart 1918.

1914   In het dagblad L’Intransigeant bezingt Henri Lavedan, van de Académie française, de ‘nationale en Franse’ deugden van de bajonet: ‘Eens op de loop geplaatst, wacht ze alleen nog op de stem van de leider om te penetreren. Ze trilt van ongeduld en verlangen, dorst en gulzigheid. Ze komt ter zake, ze duikt diep in het getrommel van de borsten, in de ezelshuid die ze doet barsten als een mensenhuid […] Ze is jong, ze is mooi, ze is dronken, ze is echter gek en kalm, nooit besluiteloos, afgeleid of verbijsterd. En met een wetenschappelijke, chirurgische zekerheid treft ze de tegenstander recht in het gezicht zonder in de drukte de kameraad in de buurt nog maar aan te raken…’.

1891   De Canadese gymnastiekleraar James Naismith (1861-1939) vindt het basketbal uit.

Hans Carossa (1878-1956)

1878   Geboorte in Bad Tölz, Beieren, van de Duitse schrijver Hans Carossa. Hij staat eerst dicht bij auteurs als Stefan George, Richard Dehmel en Franz Wedekind en publiceert zijn eerste gedichten in 1910. Als vrijwilliger aan het front van 1916 tot 1918 schrijft hij vervolgens verschillende autobiografische verhalen en vele romans. Hij blijft politiek ongebonden, waardoor hem worden verweten dat hij in 1933 niet in het verzet of in ballingschap is gegaan.

1859   Geboorte in Białystok (Polen) van Ludwik Lejzer Zamenhof, Pools-Joods oogarts, bedenker van de kunsttaal Esperanto.

1840   Het stoffelijk overschot van Napoleon, gerepatrieerd op vraag van koning Louis-Philippe I, arriveert in Parijs. De begrafeniswagen, getrokken door zestien paarden, doorkruist de stad waar een enorme menigte zich heeft verzameld om te roepen ‘Lang leve de keizer!’ Vanuit Courbevoie bereikt de doodskist de Arc de Triomphe, daalt de Champs-Elysées af en bereikt dan de Invalides, waar de kist, gedragen op de schouders van zesendertig leden van de bemanning van het fregat La Belle Poule, wordt gedeponeerd in een crypte. De volgende dag kondigde Le Moniteur aan dat Napoleon ‘voor eeuwig gekleed als keizer’ in de Dôme des Invalides rust.

1832   Geboorte in Dijon van de Franse ingenieur en industrieel Gustav Eiffel. Zijn familie, oorspronkelijk afkomstig uit Duitsland, droeg voorheen de naam Bonickhausen. Ze neemt de naam Eiffel aan, verwijzend naar de regio van de Eifel waar ze vandaan komt, een wijziging die pas wettelijk werd in 1879.

De Eiffeltoren werd ingehuldigd in 1889, naar aanleiding van de tweehonderdste verjaardag van de Franse Revolutie. Beeld je in dat hij de ‘Bonickhausentoren’ zou hebben geheten. In het oorspronkelijke plan moest de toren na 20 jaar worden gesloopt. Veel Parijzenaren waren hier erg blij mee. Toch bleef de toren staan omdat hij erg belangrijk bleek te zijn voor de communicatie: de Eiffeltoren is 324 meter hoog. Onder andere vanwege deze hoogte is hij een perfecte antenne. Dit is de reden dat men besloot de toren niet af te breken.

Na de bouw van de beroemde toren die zijn nieuwe naam draagt, nam Eiffel deel aan de werken van het Panamakanaal alvorens zich vanaf 1909 te richten op luchtvaartonderzoek.

Nero (37-68)

Eiffel heeft constructies nagelaten over de hele wereld. Hij werkte in de negentiende eeuw aan meer dan honderd metalen bouwwerken. Door zijn inspanning staan er onder andere het gietijzeren raamwerk van het Vrijheidsbeeld in New York, de Garabit-brug in Normandië en vele andere spoorbruggen.

Hij overlijdt in Parijs in 1923, op de leeftijd van 91. Geen record, maar toch een verdienstelijke poging.

1709   Franse troepen nemen Rome opnieuw in en bezetten het koninkrijk Napels.

37   Geboorte in Antium van Nero als Lucius Domitius Ahenobarbus, vijfde en laatste Romeinse keizer van de Julio-Claudiaanse dynastie. Hij overlijdt op zijn 30ste en laat het Romeinse Rijk bankroet en in totale chaos achter.

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.