16 januari. Historische dag: Amerika wordt droog wakker

2001   De tanker Jessica, geladen met 900 ton stookolie, loopt aan de grond bij één van de Galápagoseilanden. De tanker verliest meer dan 80 procent van zijn olie, die de zeebodem en de stranden van de unieke eilanden vervuilt.

1970   Overlijden in Deurne (Antwerpen) van Jozef Strijckers (77), advocaat, Vlaams-nationaal politicus, Heel-Nederlander. Hij vecht tijdens de Eerste Wereldoorlog in de loopgraven van de IJzer. Sluit zich daarna aan bij de Frontpartij en is kandidaat bij de verkiezingen in 1919 en 1921 in het arrondissement Turnhout. Van 1922 tot 1926 is hij gemeenteraadslid voor de Frontpartij in Antwerpen. In 1924 wordt hij bestuurslid van de Vlaamse Conferentie bij de balie van Antwerpen en in 1937 leidt hij als voorzitter de plechtigheden voor het vijftigjarige bestaan van de Vlaamse Conferentie. Kort na de meidagen van 1940 richt hij met twee andere Antwerpse advocaten de Nationaal-Socialistische Beweging Vlaanderen (NSBV) op, waarvan hij voorzitter wordt. Ze zoeken aansluiting bij de NSB van Ir. Mussert in Nederland, maar daar steken de Duitsers onmiddellijk een stokje voor. Het VNV vinden ze te weinig Heel-Nederlands en zo verdwijnt de NSBV al in 1941.

Vanaf 1942 is hij weer voorzitter van de Vlaamse Conferentie, tot het einde van de oorlog. Tijdens de repressie doet hij iets ongezien. Voor de Krijgsraad gedaagd, weigert hij zich te (laten) verdedigen en legt in een nota uit waarom: uit eerbied voor de vele jongeren die uit idealisme het communisme aan het Oostfront waren gaan bevechten en waarvoor hij zich verantwoordelijk voelt. Een provocatie van jewelste. Hij wordt veroordeeld tot tien jaar gevangenis en een bijzonder zware geldboete van 500 000 frank.

1945   Een Duitse V2-raket stort neer in de Steenbergstraat te Antwerpen en maakt 58 dodelijke slachtoffers bij de burgerbevolking.

1945   Het Rode Leger bezet Warschau, de hoofdstad van Polen.

Ma Barker tussen twee van haar zonen

1935   Tijdens een 4 uur durend vuurgevecht bij een huisje in Lake Weir in Florida wordt Ma Barker, ooit geboren als Arizona Donnie Clark, doodgeschoten. De Amerikaanse kranten koppen ‘Beruchtste vrouw ooit neergeschoten’. Ze wordt neergezet als leidster van een inderdaad illustere bende, de ‘Barker-Karpis Gang’, waar haar vier zonen deel van uitmaakten. De werkelijkheid lijkt anders te zijn. Zij wist zonder meer van de criminele zaken van haar zoons, maar haar rol bestond vooral in de verzorging van hen en de andere bendeleden voor en na de (bank)overvallen. Zij werd tijdens die activiteiten vaak naar de bioscoop gestuurd en er is geen enkel bewijs dat ze ooit zelf deelnam aan iets illegaals. Haar beruchtheid werd gevoed door FBI-berichtgeving dat op deze manier een excuus had voor de dood van Ma Barker. Desalniettemin is er door diverse films als Bloody mama met onder andere Robert de Niro weinig aan haar criminele beeld veranderd. Ook het lied Ma Baker uit 1977 van de popgroep Boney M zette haar neer als een bloeddorstig mens.

1933   Overlijden in Jette (Brussel) van Albert Alleman (41), Vlaams kunstschilder. Opleiding in zijn geboortestad Roeselare en aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Brussel. In 1921 vestigt hij zich als kunstschilder in Jette. Hij specialiseert zich in religieuze werken, maar is vooral bekend voor zijn portretten. Zijn stijl leunt aan bij het Vlaamse expressionisme van het Interbellum, maar is poëtisch en intimistisch. Hij kent bij leven veel succes, vooral in eigen land. In 1983 was er nog een retrospectieve van zijn werk in Roeselare. In 2004 werd een straat in Rumbeke naar hem genoemd.

Massaal protest tegen de drooglegging (1920)

1920   Amerika wordt ‘droog’ wakker. In de VS wordt een algemeen alcoholverbod van kracht: de drooglegging (prohibition), via het 18de amendement in de grondwet, dat een jaar eerder was aangenomen. Het verbod maakt de productie, het vervoer en de verkoop van alcohol illegaal. Het ginds gangbare puriteinse fanatisme voelt dit aan als een ‘geschenk van de Heer aan de Amerikaanse natie’. In werkelijkheid beleeft men er het begin van een welvarend tijdperk voor de Amerikaanse onderwereld. De prohibition leidt tot een enorm illegaal circuit en grootschalige georganiseerde misdaad. Op 5 december 1933 wordt het 21ste amendement geratificeerd en komt er een formeel einde aan de drooglegging. De laatste staat die de drooglegging handhaaft is Mississippi. Tot in 1966.

Nel Benschop (1918-2005)

1918   Geboorte in Den Haag van Nel Benschop, dichteres en lerares Nederlands/Frans. Ze was de bestverkopende dichter van het Nederlandse taalgebied. Vaste thema’s in haar werk zijn lijden, dood en troost. Bekende bundels van haar: Gouddraad uit vlas, Wit als sneeuw, Sporen in het zand, De nacht gaat weer voorbij, Zie de mens. Ze overleed in 2005 op haar 87ste.

1794   Tijdens de Franse Revolutie wordt Marseille tot rebelse stad gebrandmerkt en haar naam gewijzigd in ‘Ville-sans-nom’, stad zonder naam, omdat het in opstand is gekomen tegen de dictatuur van de revolutionaire Conventie.

1605   Verkoop in boekhandels in Madrid van het eerste deel van Don Quichot, door Miguel de Cervantes.

Ivan de Verschrikkelijke (1530-1584)

1547   Ivan IV, bijgenaamd de Verschrikkelijke, wordt tot Tsaar aller Russen gekroond. Hij wordt in 1530 geboren onder de naam Ivan Glinsky, als zoon van de Grootvorst Vasili III. Zijn vader overlijdt als Ivan drie jaar oud is en zijn moeder, Jelena Glinsky, wordt daarop vorstin. Zij veracht de Russische edellieden, de bojaren, en wordt na vijf jaar – waarschijnlijk door deze bojaren – vermoord. De dan achtjarige Ivan wordt hierna betrokken in een hevige machtsstrijd tussen twee bojaren-families, de Sjoejski’s en de Bjelski’s. Moord, martelingen en verbanningen waren in Rusland in die tijd aan de orde van de dag. De jonge, leergierige en intelligente troonopvolger wordt door de bojaren minachtend behandeld en aan zijn lot overgelaten. Hij en zijn doofstomme broer Yuri verhongeren bijna. Ivan ontwikkelt een haat tegen de bojaren, waarop hij later wraak zal nemen.

Als Ivan 13 jaar oud is, is hij het zat en laat hij de usurpator Andrej Sjoejski – een bojaar die op illegale wijze de macht heeft gegrepen – opeten door hongerige jachthonden. Ivan heeft inmiddels de meedogenloosheid van de bojaren in zijn paleis overgenomen en houdt zich vooral bezig met drinken, het aftuigen van mensen en het verkrachten van vrouwen, die hij vervolgens laat ophangen, levend laat begraven of voor de beren gooit.

Op 16 januari 1547 laat hij zich tot tsaar kronen, een nog hogere rang dan zijn vader die Grootvorst was. In datzelfde jaar trouwt hij met Anastasia Romanova, een deugdzame vrouw, vermoedelijk zijn enige liefde, die zijn wreedheid enigszins in toom weet te houden.

-27   De senaat en het Romeinse volk kennen Octavianus de titel Augustus toe. Keizer dus.

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.