17 januari. Net binnen: Dwight Eisenhower waarschuwt voor het ‘militair-industriële complex’

2006   Een dag na zijn 76ste verjaardag wordt de 76-jarige en in 1982 ter dood veroordeelde Amerikaan Clarence Ray Allen in de San Quintingevangenis om het leven gebracht door middel van een dodelijke injectie. Arnold Schwarzenegger, gouverneur van Californië, weigerde gratie, ondanks het feit dat Allen leed aan diabetes, doofheid, halfverlamde benen en hartkwalen. Hij zat in een rolstoel, was blind en bijna doof.

1991   Begin van de operatie Desert Storm: de luchtmachten van de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Saoedi-Arabië en Koeweit zetten de aanval op Irak in, om Koeweit weer los te maken van Irak. De eerste Amerikaanse piloot die door Iraaks afweergeschut wordt neergeschoten en gevangen genomen is luitenant Jeffrey Zaun. Hij zal later worden gedwongen om op de Iraakse televisie afstand te nemen van de aanval. Na de oorlog komt hij weer vrij.

1961   In zijn slottoespraak bij het einde van zijn mandaat waarschuwt president Dwight D. Eisenhower zijn landgenoten voor de gevaren van het ‘militair-industriële complex’: ‘Deze combinatie tussen een enorm militair establishment en een grote particuliere wapenindustrie is een nieuwigheid in de Amerikaanse geschiedenis […] We moeten op onze hoede zijn voor de onwettige invloed die dit complex probeert te verwerven, openlijk of heimelijk, in rampzalige proporties en volledig buiten de controle van de burgers’.

Françoise Hardy (°1944)

1944   Geboorte in Parijs van de Franse zangeres, liedjesschrijfster en actrice Françoise Hardy. Bekende chansons van haar zijn Tous les garcons et les filles, Comment te dire adieu, Fleur de lune, L’amitié, enz. Films: Une balle au cœur, What’s new pussycat?, Le lapin de Noël, Émilie jolie…. Ze trouwt in 1981 met zanger-acteur Jacques Dutronc met wie ze samenwoonde sinds 1967. Ze zingt met hem Puisque vous partez en voyage. In 1987 gaan ze uit elkaar, maar blijven getrouwd. Zij woont in Parijs en hij in Corsica. Hun zoon, Thomas Dutronc, is zanger en jazzgitarist.

1940   Naar aanleiding van een artikel van VNV-leider Staf de Clercq over de rol van de Belgische defensie in de groeiende internationale spanning, krijgt de VNV-krant Volk en Staat vanaf 17 januari van de Belgische overheid een verschijningsverbod opgelegd.

Dalida (1933-1987)

1933   Geboorte in Shoudra (Cairo) van Dalida als Iolanda Cristina Gigliotti, Italiaans-Franse zangeres. Ze werd in 1954 Miss Egypte. Bekende chansons: Bambino, Paroles paroles, Toutes les femmes du monde, Gigi L’amorosa, Gondolier, Les Enfants du Pirée, Come prima (Tu me donnes), Mourir sur scène, Il venait d’avoir 18 ans. Een van haar tekstschrijvers was de bekende Franse arts Maurice Rollet. Ze was ook te zien in een twaalftal films: The sixth day, Io ti amo, Mädchen für die Mambo-bar, enz. Ze pleegde in 1987 op de leeftijd van 44 zelfmoord met een overdosis slaappillen. Met meer dan 170 miljoen verkochte platen is ze een van Frankrijks succesvolste artiesten. Dalida werd 55 keer bekroond met goud en is de eerste artiest die een diamanten plaat ontving.

1917   De Verenigde Staten kopen de Maagdeneilanden (Virgin Islands) en de andere Deense West-Indische eilanden van Denemarken voor 25 miljoen dollar. Op 31 maart 1917 (‘Transfer Day’) nemen Amerikaanse troepen de eilanden in bezit. Directe aanleiding voor de aankoop was de vrees dat Duitsland de eilanden zou kunnen veroveren om ze als onderzeebootbasis te gebruiken. In 1927 worden de bewoners van de eilanden Amerikaanse staatsburgers.

1912   De Britse ontdekkingsreiziger Robert Falcon Scott bereikt de zuidpool. Maar er is een ‘maar’ aan het verhaal. Scott wordt vooral bekend door zijn poging om als eerste mens de geografische zuidpool te bereiken. In 1911 vertrekt hij met zijn schip de Terra Nova voor zijn expeditie naar de zuidpool. Onderweg ontvangt hij een telegram van de ontdekkingsreiziger Roald Amundsen. Deze Noor vertelt hem dat ook hij op reis is naar de zuidpool. Scott heeft dus concurrentie.

De omstandigheden zijn erg slecht voor Scott en zijn expeditieleden. Het ijs begint te dooien en dit bemoeilijkte de voettocht naar de zuidpool aanzienlijk. Als ze halverwege januari uiteindelijk in de buurt van de zuidpool zijn, ziet een van de expeditieleden, Henry Bowers, iets wapperen in de verte. Het blijkt een Noorse vlag te zijn. Roald Amundsen is hen voor geweest. De Britse reizigers arriveren dus als tweede expeditie op de geografische zuidpool en treffen daar behalve een vlag ook een telegram van Amundsen.

Op de terugweg van de zuidpool overlijden zowel Scott als de vier andere Britse expeditieleden. Enkele expeditieleden die achtergebleven zijn in Cape Evans gaan op zoek en treffen de expeditieleden Robert Falcon Scott, Henry Bowers en Edward Wilson dood in hun tent aan. De twee andere expeditieleden, Edgar Evans en Lawrence Oates, blijken al eerder te zijn overleden en zijn nooit teruggevonden. In de tent van Robert Falcon Scott wordt een dagboek gevonden. De laatste woorden schrijft Scott hierin op 29 maart 1912: ‘In Gods naam, denk aan onze nabestaanden’.

1899   Geboorte Napels (Italië) van Al Capone als Alphonse Gabriel Capone, Amerikaans crimineel en bendeleider in Chicago tijdens de ‘drooglegging’. Bijnaam ‘Scarface’. Actief in gokhuizen, loterijen, prostitutie, afpersing en illegale stokerijen. In 1931 werd hij gearresteerd en veroordeeld voor belastingontduiking. Hij moest zijn straf (11 jaar cel) uitzitten in de gevangenis op het eilandje Alcatraz. Eind 1939 kwam hij vervroegd vrij vanwege zijn slechte gezondheid. Hij stierf in 1947 in Florida aan een hartinfarct ten gevolge van een beroerte, net 48 jaar oud.

Anton Pavlovitsj Tsjechov (1860-1904)

1860   Geboorte in Taganrog (Zuid-Rusland) van de schrijver Anton Tsjechov (Anton Pavlovitsj Tsjechov). Auteur van verhalen en toneelstukken zoals De kersentuin, De steppe, De zwarte monnik, Oom Wanja, De drie zusters, De meeuw, enz. Hij schreef ook een roman, Het drama op de jacht en non-fictie De reis naar Sachalin. In 1904 vertrok hij naar het Duitse kuuroord Badenweiler waar hij overleed aan de gevolgen van tuberculose. Hij werd 44.

1852   De Britten erkennen eindelijk de Boerenstaat Transvaal in Zuid-Afrika.

Anne Brontë (1820-1849)

1820   Geboorte in Thornton (West Yorkshire) van de Engels-Ierse schrijfster en dichteres Anne Brontë (1820-49). Dochter van een Ierse predikant. Ze gebruikte het pseudoniem Acton Bell. Ze schreef maar twee boeken: Agnes Grey en The Tenant of Wildfell Hall. Anne was de jongste zus van de schrijfsters Emily Brontë (1818-1848) en Charlotte Brontë (1816-1855). Anne overleed in 1849 aan tuberculose – of aan zwangerschapscomplicaties – amper 29 jaar oud.

1654   Overlijden in Amsterdam van de dieren- en landschapschilder Paulus Potter, slechts 28 jaar jong. Tuberculose. Zijn bekendste werk is De stier. Hij schilderde verder onder andere paarden, honden, een leeuw, een kameel en een eenhoorn.

395   Door de dood van Theodosius I valt het Romeinse Rijk definitief uiteen in een oostelijk en westelijk keizerrijk.

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.