2 maart. Historische dag: eerste aarzelende stappen van de Volksunie

Elk jaar   De Texas Independence Day, Onafhankelijkheidsdag van Texas, een officiële feestdag. Op 2 maart 1836 verklaarde Texas zich onafhankelijk van Mexico en werd het een zelfstandige republiek, tot het in 1845 werd opgeslokt door de Verenigde Staten. Bovendien is de tweede dag van maart ook Texas Flag Day (Dag van de vlag) en Sam Houston Day. Sam Houston, geboren op 2 maart 1793, was president en gouverneur van Texas. De stad Houston is naar hem genoemd.

2005   Overlijden in Amsterdam van Richter Roegholt (79), Nederlands historicus, journalist, en dichter. Hij is vooral bekend als Amsterdams stadshistoricus met een tiental stevige werken over de geschiedenis van zijn stad. Af en toe kwam er ook iets heel anders uit zijn pen, zoals Seks in de jaren ’60: over het liefdeleven van de Nederlandse maagd en de gevolgen (1969), samen met de journalist Dick P.J. van Reeuwijk.

1980   Geboorte in Genk van Zuhal Demir uit Koerdische ouders. Bij de verkiezingen van 2010 staat ze voor het eerst op een lijst van de N-VA in Antwerpen. Ze wordt herverkozen in 2014 en in 2019, ditmaal als lijsttrekker in Limburg. Ze is nu minister in de Vlaamse regering.

1978   De Tsjech Vladimir Remek is de eerste niet-Russische en niet-Amerikaanse ruimtevaarder aan boord van de Russische Sojoez 28.

1956   Marokko wordt onafhankelijk van Frankrijk.

1954   De voorgeschiedenis van de Volksunie begint op deze dag. Op 2 maart 1954 wordt aan de pers een nieuwe politieke formatie voorgesteld onder de naam Christelijke Vlaamse Volksunie. Men wil naar de parlementsverkiezingen van 11 april 1954 met een kartel van Vlaams-nationalisten, middenstanders en landbouwers.

Binnen het bestaande Vlaams Comité voor Federalisme waren een aantal mensen, onder wie prof. Walter Couvreur en Frans van der Elst, tot het inzicht gekomen dat er een nieuwe Vlaams-nationale partij moest ontstaan die duidelijk opteerde voor federalisme. Daartoe start Couvreur onderhandelingen met vertegenwoordigers van de Vlaamse Concentratie en de Vlaamse Volksbeweging.

Eind januari wordt beslist dat er een nieuwe Vlaams-nationale formatie aan de verkiezingen zal deelnemen. Het project krijgt echter een nieuwe wending. Geleerd door de mislukking-op-de-valreep van de Vlaamse Concentratie in 1949, streeft de groep rond Walter Couvreur naar een verkiezingskartel tussen Vlaams-nationalisten en organisaties van dissidente, katholieke middenstanders en boeren.

Daar waren natuurlijk compromissen mee gemoeid. Het programma van de CVV mocht niet te radicaal zijn en de eerste plaats op de Kamerlijst in Antwerpen mocht niet naar Vlaamse Concentratie-voorzitter Ir. Alex Donckerwolcke gaan. Bij de verkiezingen haalt de CVV 113 632 stemmen voor de Kamer. Vergeleken met de 103 789 stemmen die de VC in 1949 had behaald had de verruimingsoperatie niet veel opgebracht. Het grote verschil was dat in Antwerpen een Kamerlid werd verkozen, Herman Wagemans. In het najaar van 1954 gaat een aantal initiatiefnemers van de CVV over tot de oprichting van de Volksunie: geen kartel, maar een partij.

1946   De communistische leider Ho Chí Minh roept zichzelf uit tot president van Noord-Vietnam.

King Kong (1933)

1933   In New York gaat de film King Kong in première. De film wordt een enorm succes. King Kong is gebaseerd op een verhaal van Edgar Wallace. In de film ontdekt een groep filmmakers op het zogenaamde Skull Island een reuzenaap die door de lokale bewoners als een god wordt vereerd. Deze bewoners ontvoeren op een dag actrice Ann Darrow (Fay Wray) en willen haar offeren haar aan de enorme gorilla. Die wordt echter verliefd op haar. De film wordt onder meer een topper door voor die tijd spectaculaire beelden van King Kong op de Empire State Building die vliegtuigen uit de lucht plukt.

1921   Overlijden in Antwerpen van de volkskundige Alfons de Cock. Deze Oost-Vlaamse onderwijzer was van 1900 tot 1921 de voornaamste redacteur van het tijdschrift Volkskunde, dat werd opgericht in 1888 en nog steeds verschijnt!

1919   Opening in Moskou van het eerste congres van de Communistische Internationale (Komintern).

Tsaar Nicolaas II en zijn gezin in 1913. Olga, Maria, Nicolaas II, Alexandra Fyodorovna, Anastasia, Aleksej en Tatiana.

1917   De bolsjewieken dwingen tsaar Nicolaas II van Rusland tot aftreden. Een jaar later vermoorden ze hem, zijn vrouw en al hun kinderen.

1913   Geboorte in Den Haag van Godfried Bomans, Nederlands schrijver en populair televisie-interviewer. Bekend om zijn ironische speelse stijl. Hij schreef onder meer Erik, of het klein insectenboek, Op reis rond de wereld en op Rottumerplaat, De man met de witte das, enz. Bij zijn dood in 1971 geldt hij als de wellicht meest gelezen Nederlandse auteur.

Bomans toonde al vroeg belangstelling voor Vlaanderen, onder meer door een verdediging van Felix Timmermans, in 1948. In 1967 publiceerde hij Denkend aan Vlaanderen, een bundel kronieken over Vlaamse mensen en toestanden, met humor bekeken. In de lente van 1971 maakte hij voor de Vlaamse televisie naar aanleiding van het 25-jarige bestaan van het Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag een serie programma’s, gebaseerd op een dertigtal interviews met prominente Vlamingen, onder de titel: Een Hollander ontdekt Vlaanderen. Hij stelde vast dat men in Vlaanderen ‘elkaar meer ruimte laat’ en dat er ‘meer warmte en liefheid’ leeft, maar miste er kritiek, ‘het vermogen tot toetsen van werkelijke waarden’. Bij deze en andere gelegenheden, zo noteerde Gaston Durnez, pleitte hij in het Noorden voor meer begrip voor de Vlamingen, die ‘vechten in de loopgrachten’ voor het behoud van de Nederlandse cultuur en die ‘de kastanjes uit het vuur halen waar wij ons aan warmen’.

1903   In New York City opent het Martha Washington Hotel zijn deuren. Het hotel met 416 kamers is het eerste hotel waar alleen vrouwen welkom zijn. Tegenwoordig is daar Hotel Thirty Thirty gevestigd.

1882   Mislukte moordaanslag op de Britse koningin Victoria in het station van Windsor, waar de koningin op de trein stapt. De schutter is de Schot Roderick Maclean, die boos was omdat Victoria niet reageerde op de gedichten die hij haar stuurde. Het is al de achtste (en laatste) moordaanslag op queen Victoria. Maclean wordt krankzinnig verklaard en in een gesloten inrichting opgenomen, tot zijn dood in 1921.

1476   Nederlaag van Karel de Stoute te Grandson in Zwitserland, kanton Vaud. Hier begint de teloorgang van het Bourgondische rijk van het Westen.

1127   In Brugge wordt Karel de Goede, graaf van Vlaanderen, vermoord in de Sint-Donaaskerk. Hij was de zoon van Knoet van Denemarken en kleinzoon van Robrecht de Fries. Karel de Goede nam deel aan de eerste kruistocht, verdedigde de armen en handhaafde in zijn graafschap recht en orde. De leider van de samenzwering tegen hem was niemand minder dan de proost van het Sint-Donaaskapittel, Bertulf Erembouds. Die werd gevat en in Ieper opgehangen. Karel de Goede werd als martelaar vereerd en in 1884 door de paus zalig verklaard.