2 mei. Historische dag: Vlaamse dichters weigeren huldedicht voor Belgisch koningshuis te schrijven

1986   Voor het eerst wordt in onze streken radioactiviteit gemeten die afkomstig is van de op 26 april 1986 ontplofte kerncentrale van Tsjernobyl in Oekraïne, tegen de grens met Wit-Rusland. Radioactieve wolken, een gevolg van de explosie van de atoomcentrale, hadden na een week de Benelux bereikt.

Nancy Astor (1879-1964)

1966   De Engelse krantThe Timeslaat voor de laatste keer publiciteit toe op zijn voorpagina.

1964   Overlijden in Grimsthorpe Castle (Lincolnshire) van Nancy Witcher Astor, geboren als Nancy Witcher Langhorne. Deze Amerikaanse werd door haar (tweede) huwelijk met lord Astor, viscountess Astor. Ze was de eerste vrouw die in het Britse Lagerhuis zetelde, en nog wel van 1919 tot 1945. Ze was een echte conservatieve non-conformiste, nooit op haar mondje gevallen en goed voor tientallen anekdotes. Tegelijk was ze een beruchte societyfiguur die overal de aandacht trok. Een Engelse vrouw vroeg haar eens: ‘Ben je gekomen om onze echtgenoten af te pakken?’ Haar onverwachte reactie: ‘Als je wist hoeveel moeite ik heb gehad om van de mijne af te raken…’

Ze had zes kinderen.

Alphonse van Bredenbeck de Châteaubriant (1877-1951)

1951   Overlijden in het sanatorium Hohenbalken in Kitzbühel (Tirol) van de Franse schrijver Alphonse de Châteaubriant. Hij was afkomstig van een Nederlandse adellijke familie; zijn volledige naam was Alphonse van Bredenbeck de Châteaubriant. In 1911 wint hij de Prix Goncourt met zijn novelle Monsieur de Lourdines en in 1923 de Grand Prix du roman de l’Académie française voor La Brière.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is hij lid van het centrale comité van het Légion des Volontaires Français contre le Bolchévisme, kortweg het Frans Legioen, een organisatie die in 1941 was opgericht door Fernand de Brinon en Jacques Doriot om vrijwilligers te werven voor de strijd aan het Oostfront. In 1945 vlucht hij naar Oostenrijk, waar hij onder de alias van Dr. Alfred Wolf schuilhield tot zijn dood.

De transcriptie van zijn overlijden onder zijn echte achternaam vindt plaats op 28 januari 1952 op het Franse consulaat in Innsbruck.

1945   Het begin van de Koningskwestie: het socialistische partijbureau spreekt zich uit voor troonsafstand van koning Leopold III. Het ABVV volgt een week later.

1945   Laatste luchtaanval door geallieerde vliegtuigen op de Duitse burgerbevolking: helemaal aan het einde van de oorlog laten honderd Mosquito-vliegtuigen 254 ton bommen vallen op de stad Kiel (Schleswig-Holstein).

1921   Eerste tentoonstelling, in de Parijse boekhandel Au sans pareil, van dadaïstische collages van de Duitse surrealistische schilder Max Ernst (1891-1976). Onder de tentoongestelde werken vallen vooral La petite fistule lacrymale (De kleine traanfistel) en La prépuce galactomètre (De voorhuid als melkweger) op.

1894   Een mijnramp in de Saint-Emmanuelmijn te Bois-du-Luc bij La Louvière veroorzaakt 9 doden en 6 gewonden. Tegelijk vallen er 7 slachtoffers in de mijn nr. 4 bij Anderlues.

1892   Geboorte in Breslau (Silezië) van de beroemde Duitse gevechtspiloot Manfred von Richthofen, bijgenaamd de Rode Baron. Op 17 september 1916 behaalde hij de eerste van 80 officiële overwinningen in genadeloze luchtduels. Deze score is door geen enkele gevechtspiloot in de Eerste Wereldoorlog overtroffen. In 1918 werd hij laagvliegend getroffen door één kogel in het hart, afkomstig van een mitrailleur op de grond. Hij was toen 25.

1886   Geboorte in Putlitz (Brandenburg) van de Duitse schrijver en dichter Gottfried Benn, een belangrijke vertegenwoordiger van het expressionisme. Na zijn medische opleiding werkte hij tijdens de Eerste Wereldoorlog als legerarts in Brussel. Hij werd een tijdje verleid door het nationaalsocialisme, maar zocht in 1935 zijn toevlucht tot ‘interne emigratie’. In 1938 wordt hij uit de Reichsschrifttumskammer gezet, de beroepsorganisatie van auteurs, en tot het einde van het Derde Rijk mag hij niet meer publiceren. Hij overlijdt in 1956 op de leeftijd van 70.

1856   Minister Pieter de Decker roept dichters op voor een poëziewedstrijd ter gelegenheid van het 25-jarige bestaan van het Belgische koningshuis. In Vlaanderen reageert het Nederlands Kunstverbond met de publicatie van een radicaal manifest, verspreid op 10 000 exemplaren en opgesteld door Jan-Baptist van Ryswyck, Constant J. Hansen en Emmanuel Rosseels: ‘Sinds 25 jaar wordt gij in een vreemde taal aangesproken, gehoord, gevonnist en berecht’… Het manifest getuigt van een uitgesproken Heel-Nederlandse gezindheid. De scherpe toon veroorzaakte in Vlaamse kringen en in de Belgische pers een polemiek. Maar in De Beurzen-Courant verschijnt onverwacht een repliek tegen de kritiek op het manifest. Het manifest van mei 1856 ligt ook mee aan de basis van de oprichting van de Grievencommissie op 27 juni 1856.

1847   De Franse auteur, filosoof en historicus Ernest Renan (1823-1892) ontvangt de Prix Volney voor een essay dat de eerste schets is van zijn grote Histoire générale et systèmes comparés des langues sémitiques (1855), zijn geschiedenis van de Semitische talen. Zijn Leven van Jezus (1863) is een intellectuele uitdaging omdat het de toen controversiële stelling bevat dat de biografie van Jezus moet worden begrepen als die van elke andere man, en de Bijbel aan hetzelfde kritisch onderzoek moet worden onderworpen als elk ander historisch document. Dit veroorzaakt verhitte debatten en de woede van de katholieke kerk.

1816   Charlotte, de enige dochter van de Britse koning George IV, trouwt met Leopold van Saksen-Coburg, maar ze overlijdt al op 6 november 1817. Leopold, geboren te Coburg op 16 december 1790, was dus weduwnaar op 27-jarige leeftijd en is het nog op zijn 40ste als hem de Belgische troon wordt aangeboden. Op 9 augustus 1832 treedt Leopold in het Franse Compiègne voor de tweede maal in het huwelijk, nu met de 22 jaar jongere prinses Louise Marie van Orléans, dochter van koning Louis-Philippe I van Frankrijk. Deze verbintenis was een zuiver politieke zet, om er zich van te verzekeren dat Frankrijk België niet militair zou annexeren, want dan zou de Franse koning zijn eigen dochter van de troon stoten. Anderzijds haalde hij op deze manier de Fransen binnen aan het hof en vergrootte hij de invloed van Parijs.

1772   Geboorte in Oberwiederstedt (Saksen-Anhalt) van Novalis, pseudoniem van Georg Friedrich Philipp Freiherr von Hardenberg, een van de meest befaamde Duitse romantische dichters. Hij overlijdt op zijn 28ste.

1764   Geboorte in Breslau (Silezië) van de Duitse publicist en politicus Friedrich Gentz. Hij maakte naam door contrarevolutionaire geschriften te vertalen, waaronder Edmund Burkes Reflections on the Revolution in France en verhuisde vervolgens naar Wenen, waar hij een van Metternichs naaste medewerkers werd. Hij was een van de eerste grote theoretici van het Duitse conservatisme.

1576   Na een proces van zeventien jaar wordt de dominicaanse theoloog Bartolomé de Carranza, voormalig aartsbisschop van Toledo, vervolgd wegens ketterij door de inquisitie, uiteindelijk vrijgesproken door de paus. Vijftien dagen later sterft hij.

1345   In Gent Kwade Maandag: hevige rellen tussen wevers en volders.