20 juni. Net binnen: Edgard Delvo geboren, rechterhand Hendrik De Man

Elk jaar   De Wereld Vluchtelingendag, in 2000 ingesteld via een speciale resolutie (A/RES/55/76) door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ‘om begrip voor vluchtelingen aan te kaarten en hun bijdragen aan de vrede te vieren’. Dat laatste klinkt wel een beetje cynisch.

2004   In Algerije wordt de met al-Qaeda verbonden terroristenleider Nabil Sahraoui (37) gedood door het Algerijnse leger. Sahraoui, met zijn ware naam Mustapha Abou Ibrahim, was leider van de GSPC, een terreurgroep die in Algerije een moslimstaat wil stichten. GSPC staat voor Groupe salafiste pour la prédication et le combat, salafistische groep voor de prediking en de strijd. Sahraoui wordt aan het hoofd van de GSPC opgevolgd door Abdelmalek Droukdal.

1991   De Duitse Bondsdag kiest na debat voor Berlijn boven Bonn als nieuwe hoofdstad en zetel van het parlement.

Albert Einstein met Georges Lemaître

1966   Overlijden te Leuven van Georges Lemaître (71), Waals katholiek priester, astronoom en natuurkundige, hoogleraar aan de KULeuven, die als astrofysicus in 1931 de befaamde theorie van de oerknal over het ontstaan van het heelal lanceert.

1953   Overlijden in Greng (Zwitserland) van Hendrik de Man en zijn vrouw toen hun autootje bij een overweg werd aangereden door een trein. Zie Vandaag van 17 november.

1945   Geboorte van de Canadese zangeres Anne Murray in Springhill (Nova Scotia) als dochter van een huisarts. Bekende nummers van haar zijn onder meer Snowbird, Bluebird, Danny’s song, Now and forever, Who’s leaving who, You needed me, Walk right back, What about me, Everyday, Make love to me en vooral What a wonderful world…

Melitta Bentz (1873-1950)

1908   Melitta Bentz (1873-1950), een huisvrouw uit Dresden, neemt een patent op de koffiefilter. U herkent toch de voornaam? Op 15 december 1908 richtte het echtpaar het bedrijf Firma M. Bentz op, met een startkapitaal van 73 pfennig en 40 vierkante meter bedrijfsruimte. Het wereldbedrijf wordt nog steeds geleid door familie van de oprichtster.

1905   Geboorte in Gent van Edgard Delvo, Vlaams socialistisch syndicalist en Vlaams-nationaal politicus. Geboren in een socialistisch arbeidersgezin. Hij studeert voor onderwijzer aan de Rijksnormaalschool in Gent en wordt corrector en vertaler bij het socialistische dagblad Vooruit. Daarna studeert hij sociale en economische wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Gent. Hij wordt actief in de leiding van de Gentse Arbeiders Jeugd (AJ), die zich inspireerde op de Duitse Wandervogel. De nadruk van de AJ lag op het zelfstandige jeugdleven, de culturele ontplooiing van haar leden, de socialistische gemeenschapsbeleving en de natuurbeleving. Terzelfder tijd is Delvo secretaris in een Gentse afdeling van de Belgische Werklieden Partij (BWP). In 1932 benoemt men hem tot secretaris-generaal van de Centrale voor Arbeidsopvoeding (CAO). Als Hendrik de Man in 1939 partijvoorzitter van de BWP wordt, vindt Delvo direct aansluiting bij diens ideeën en wordt een van zijn naaste medewerkers.

Delvo legt zijn eerste contacten met rechtse Vlaamse politici als Joris van Severen, Victor Leemans en Lode Claes. Hun opvattingen blijken verbazend dicht bijeen liggen en samen vatten ze het plan op om het tijdschrift Tijd en Taak uit te brengen. Door het uitbreken van de oorlog gaat dit niet door. Edgard Delvo wordt lid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) en ziet in de Eenheidsbeweging die het VNV tot stand wil brengen het geijkte middel om zijn socialistische en volksnationale ideeën te verwezenlijken. Hij maakt een steile carrière bij het VNV en wordt al snel opgenomen in de Raad van Leiding. Meteen krijgt hij ook de verantwoordelijkheid voor de vorming in het VNV. Als Reimond Tollenaere in juli 1941 naar het Oostfront vertrekt, neemt Delvo ook tijdelijk diens functie als propagandaleider over.

In maart 1942 wordt hij benoemd tot leider van de Unie van Hand- en Geestesarbeiders (UHGA). Deze eenheidsvakbond moet voor Delvo hét instrument zijn om zijn ideeën in praktijk om te zetten, ondanks de moeizame samenwerking met de Duitse bezetter. In juli 1944 schrijft hij zijn opvattingen neer in Sociale collaboratie, een boek dat pas in 1975 verschijnt. Na de oorlog wordt Delvo door een militaire rechtbank in België bij verstek ter dood veroordeeld. Hij zwerft jarenlang door Duitsland, gescheiden van vrouw en kinderen. Hij wordt vervallen verklaard van de Belgische nationaliteit, maar keert in 1974 als staatloos burger naar België terug. Hij bleef onvermoeibaar doorschrijven en wordt in oktober 1977 in de coulissen opgemerkt zowel bij de stichting van de Vlaams Volkspartij van Lode Claes als bij die van de Vlaams Nationale Partij van Karel Dillen.

Hij overlijdt in 1999 op de leeftijd van 94.

1890   Geboorte in Brest (Bretagne) van Eugène Deloncle, Franse ingenieur en rechts-revolutionair politiek leider. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij een artillerieofficier en raakte hij gewond aan het front in Champagne. Hij is in 1935 medestichter van het Comité Secret d’Action Révolutionnaire (CSAR) – beter bekend als La Cagoule, een geheime rechtse, anticommunistische organisatie.

Na de val van Frankrijk in 1940 en de Duitse bezetting richt Deloncle zijn Mouvement Social Révolutionnaire (MSR) op die maarschalk Pétain steunt. De Duitsers ontdekken dat hij goede relaties heeft met admiraal Canaris van de Abwehr en andere opposanten van het Hitler-regime. Hij wordt in zijn huis door de Gestapo vermoord. Zijn zoon Louis wordt zwaargewond. Na de oorlog zal Louis Deloncle de cosmeticagigant L’Oréal leiden. Zijn nicht Edith Cahier was in 1939 getrouwd met Robert Mitterrand, broer van de latere Franse president François Mitterrand.

1814   De grote mogendheden besluiten in de Conventie van Londen dat de zuidelijke provincies (‘België’) en de noordelijke (‘Holland’) zich mogen herenigen in één staat: het Koninkrijk der Nederlanden.

Maria Schellinck (1757-1840)

1808   De Gentse vrouwelijke soldaat Maria Schellinck (1757-1840) krijgt van Napoleon eigenhandig de medaille van het Erelegioen op de borst gespeld. Ze had als jonge deerne achter de tapkast gestaan van cabaret Het Haasken aan het Koophandelsplein in Gent. Daar kwam ze in contact met de Franse bezetter en stapte in de collaboratie, de militaire nog wel. Als ze in 1792 toetreedt tot het leger van Napoleon is dat noodgedwongen verkleed als man. Haar staat van dienst is indrukwekkend. Ze brengt het tot onderluitenant.

Schellinck wordt pas ontmaskerd als ze bij de slag van Austerlitz gewond raakt aan de dij en een geneesheer haar ware geslacht ontdekt. Napoleon is onder de indruk. Ze mag tegen alle voorschriften in bij het leger blijven. In 2001 werd in Gent een straat naar haar genoemd. Het is de tweede collaborateur die in Gent met een straatnaam wordt geëerd. De eerste is Lieven Bauwens. Zie Vandaag van 14 juni.

1533   Keizer Karel neemt Terwaan (Frans-Vlaanderen) in. Met de verwoesting van de stad wordt ook de oudste gotische kooromgang van Europa uit 1234 vernietigd.