20 maart. Net binnen: Svjatoslav Richter geboren, Oekraïens pianist die de wereld veroverde

Elk jaar   In Vlaanderen Dag van de Zorg, op de derde zondag van maart. Deze dag is bestemd voor iedereen die kennis wil maken met de zorg. Zij krijgen een kijkje achter de schermen van onder meer het ziekenhuis, de thuiszorg, de ouderenzorg, de geestelijke gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg.

In Nederland begint op de derde zaterdag in maart een vergelijkbare Week van Zorg en Welzijn.

2015   Bij een dubbele aanslag tegen een sjiitische moskee in de Jemenitische hoofdstad Sanaa komen meer dan 140 mensen om het leven. Terreurgroep Islamitische Staat eist de aanslag op.

1963   Overlijden in Gent van Emiel Verheeke (81), Vlaamsgezinde syndicalist. Hij engageert zich de christelijke textielcentrale waarvan hij in 1912 nationaal schatbewaarder en na de Eerste Wereldoorlog de leidende figuur wordt. Dit geeft hem een groot gezag, want in 1920 werkt meer dan 1 op 3 leden van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) in de textiel. Verheeke probeert van deze positie gebruik te maken om het ACV geleidelijk in Vlaams-nationale richting te laten evolueren. Tijdens de crisis van de jaren 1930 gaat Verheeke resoluut zijn eigen weg. Hij streeft naar sociale hervormingen via onderhandelingen en samenwerking met de werkgevers. Dit leidt tot scherpe conflicten binnen het ACV.

Emiel Verheeke is eind 1924 in Gent betrokken bij de oprichting van de Katholieke Christelijke Volkspartij voor Vlaanderen, maar volgt uiteindelijk de keuze van het ACV voor de katholieke partij. Hij behoudt wel vele contacten binnen het Vlaams-nationalisme, zoals met de in 1936 opgerichte Arbeidsorde van het VNV. Tegen de beslissing van het ACV-bestuur in blijft Verheeke in 1940 op post en weigert hij het land te verlaten. Hij sluit aan bij de Unie van Hand- en Geestesarbeiders (UHGA), de eenheidsvakbond die door de Duitse bezetter was opgedrongen en die aanvankelijk gesteund wordt door christelijke, liberale en socialistische vakbondsleiders. In februari 1942 sluit de Textielcentrale volledig aan bij de Unie.

Kris de Bruyne (1950-2021)

Na de oorlog wordt hij uit al zijn functies binnen het ACV ontzet en op 2 oktober 1944 aangehouden. In november 1947 verschijnt hij voor de krijgsraad… en wordt volledig vrijgesproken. Tot aan zijn dood blijft Verheeke verbeten vechten voor eerherstel binnen de christelijke arbeidersbeweging. Maar rancuneuze ACV-prominenten hebben hem dat nooit gegund.

1950   Geboorte in Antwerpen van de Vlaams zanger Kris de Bruyne. Zijn bekendste nummers zijn Amsterdam, Vilvoorde City, Lydia d’Île d’Yeu, Het Varken van de Hoge Venen, Waar ik voor leef, Lieve Jacoba, Ballerina’s, De peulschil en De onverbiddelijke zoener. Hij was een zoon van historicus Arthur de Bruyne en broer van graficus en kunstschilder Joost de Bruyne (1944-1976) en van componist en pianist Koen de Bruyne (1946-1977).

Vera Lynn (1917-2020)

1917   Geboorte in Londen van Vera Lynn, Engelse zangeres met als bijnaam The Forces’ Sweetheart (de lieveling van de strijdkrachten). Ze maakt furore met haar concerten voor geallieerde militairen in de Tweede Wereldoorlog. Bekend gebleven zijn onder meer haar songs White cliffs of Dover, We’ll meet again, You can’t be true, dear, Auf wiederseh’n sweetheart, There’ll always be an England en films als We’ll meet again en One exciting night. Ze was een weldoenster die opkwam voor veteranen en gehandicapte kinderen. In 1975 werd ze in de Britse adelstand verheven. Ze overleed in 2020 op 103-jarige leeftijd.

1916   Albert Einstein publiceert zijn algemene relativiteitstheorie.

1915   Geboorte in Zjytomyr (Oekraïne) van Svjatoslav Richter, Oekraïens meesterpianist en componist. In 1918, terwijl Richters ouders in Odessa woonden, dwong de burgeroorlog hen om zich van Svjastolav te scheiden en hem toe te vertrouwen aan zijn tante Tamara. Zij initieert hem in de kunst. Op zijn achtste is hij al een volwaardig pianist. Hij wordt beroemd om de diepgang van zijn interpretaties, zijn technische virtuositeit en zijn beheersing van een zeer breed repertoire. Richter wordt algemeen beschouwd als een van de grootste pianisten van de 20ste eeuw. Na een internationale carrière overlijdt hij te Moskou in 1997.

1943   Overlijden in Wassenaar (Zuid-Holland) van Willem van Es, advocaat en taalkundige. Op 18 september 1910 neemt hij deel aan het eerste Vlaams Taal- en Geschiedkundig Congres in Antwerpen, dat onder meer de aanzet betekent van een actie voor Frans-Vlaanderen. De Frans-Vlaamse pastoor Emiel Descamps (1855-1925) roept er de culturele hulp van Vlaanderen en Nederland in, een oproep die niet onbeantwoord blijft.

In 1911 gaat Van Es met Adriaan Loosjes en L. van Blommestein in Frans-Vlaanderen op verkenning. Hij legt er o.m. contact met de bekende Frans-Vlaamse priester-politicus Jules Lemire, over wie hij naderhand meer dan eens zou schrijven, onder meer in Neerlandia, het blad van het Algemeen Nederlands Verbond (ANV). Tijdens de Eerste Wereldoorlog blijft hij in nauw contact met Vlaanderen. Van Es schrijft in 1918 De Franse Nederlanden en ook De Groot- Nederlandse gedachte.

Toen Van Es in 1916 door de Nederlandse regering geroepen wordt om in Nederlands-lndië een belangrijke taak te gaan vervullen, verkiest hij in Nederland te blijven om de Vlaamse zaak verder te kunnen steunen. Met raad en daad staat hij ook de Vlamingen bij die na de oorlog wegens activisme in moeilijkheden waren geraakt. Hij werkt mee aan het cultureel tijdschrift Le Lion de Flandre, vooral met bijdragen over toponymie. Zo publiceert hij in 1940 een studie over De ondergang van het Diets in Frankrijk na de Saksisch-Frankisch-Friese nederzetting. Willem van Es, die August Borms goed kende, schreef ook nog Het geval Borms en zijn betekenis voor Nederland.

Hij was ook buiten Frans-Vlaanderen betrokken bij Heel-Nederlandse activiteiten. Zo behoorde hij tot de redactie van Dietse Stemmen, was een der voormannen van De Dietse Bond en werkte zeer trouw mee aan Dietse Gedachte. Hij heeft zich ingezet om gelden voor het Vlaams-nationale dagblad De Schelde bijeen te brengen en was van 1929 tot 1936 een van de mede-eigenaars. Hij was ook betrokken bij de pogingen in 1927 om geschillen tussen gematigde en meer extreme Dietsers bij te leggen. De laatste wilsbeschikking van deze vrijzinnige protestant was dat zijn asse zou worden uitgestrooid op de Kasselberg, de ‘heilige heuvel’ van Vlaanderen.

1815   Na zijn ontsnapping van Elba keert Napoleon terug in Parijs. Hij komt voor nog honderd dagen aan de macht en rukt meteen op naar onze streken. Hij wordt gestopt door zijn nederlaag in Waterloo op 28 juni 1815.

1602   Oprichting in Middelburg, Zeeland, van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Uitgeweken Antwerpse kooplieden hadden een groot aandeel in dit initiatief. De VOC bezat twee eeuwen lang het monopolie op de handel tussen Europa en Azië en was lang de grootste handelsonderneming ter wereld.