21 augustus. Net binnen: de Mona Lisa gestolen!

2002   De voorzitter van de Arabische Europese Liga, Dyam Abou Jahjah, vindt dat het Arabisch, naast het Frans, Nederlands en Duits, de vierde officiële taal van België moet worden. Er zijn nu zoveel Belgen die Arabisch spreken dat erkenning volgens hem gerechtvaardigd is. De Turken zijn het daar niet mee eens.

1991   De staatsgreep van een communistische junta in de Sovjet-Unie onder leiding van Vladimir Krjoetsjkov (1924-2007; dan hoofd van de KGB), premier Valentin Pavlov (1937-2003) en Boris Pugo (1937-1991; dan minister van Binnenlandse Zaken) is mislukt.

President Michail Gorbatsjov keert terug naar Moskou, maar niet voor lang. Boris Jeltsin (1931-2007), die de staatsgreep heeft verhinderd, neemt zijn plaats in en wordt na de liquidatie van de Sovjet-Unie (op 25 december 1991) de eerste president van het ‘nieuwe’ Rusland, tot 2000.

1984   Geboorte in Ajaccio van de Corsicaanse zangeres Alizée (Alizée Jacotey), bekend van onder meer Moi, Lolita, Gourmandises, Parler tout bas, I’m not twenty, Mademoiselle Juliette, Je veux bien, Blonde. Alizées bekendste hit is ‘Moi, Lolita’ uit 2000, een groot succes in bijna heel Europa en delen van Oost-Azië.

Er gingen ruim 2 miljoen exemplaren van over de Europese toonbanken, waarvan 1,2 miljoen alleen al in Frankrijk. Alizée is de vrouwelijke vorm van het Franse woord ‘alizé’ dat ‘passaatwind’ betekent.

Alizée (°1984)

1983   De Filipijnse oppositieleider Benigno Aquino wordt op het vliegveld van Manilla neergeschoten als hij terugkeert uit ballingschap. Zijn vrouw Corazon Aquino neemt de positie van haar man over.

1963   In Zuid-Vietnam steken vier monniken en een non zichzelf in brand uit protest tegen de Amerikaanse troepen in het land.

1959   Het Peerd van Ome Loeks wordt voor het Groninger Hoofdstation geplaatst, zonder officiële onthulling want het gemeentebestuur is (dan) weinig gecharmeerd van het Peerd. Het witte beeld van beton en fijngehakte kiezel is gemaakt door de Amsterdamse kunstenaar Jan de Baat (1921-2010) naar een idee uit 1951 van een zekere heer Steeman uit Den Haag.

De Raad voor de Kunst adviseerde positief in 1955. Het Peerd zou onverwacht uitgroeien tot een symbool van de stad Groningen. De rechten van het beeld zijn sinds 1974 in handen van de ‘Stichting Peerd van Ome Loeks’.

1959   Door het toetreden van Hawaii komt het aantal staten van de Verenigde Staten van Amerika op vijftig.

1941   De leider van het Vlaams-Nationaal Verbond (VNV) Hendrik Elias (1902-1973) wordt benoemd tot burgemeester van Gent. Als burgemeester werkt Elias samen met sommige leden van het oude bestuur, onder wie schepen Edward Anseele (jr.). Maar Anseele stapt op als Elias’ kabinetschefs Germain Lefever en August de Wilde tot schepen worden benoemd. Elias voert in 1942 de oprichting van Groot-Gent door.

Hendrik Elias (1902-1973)

Wegens zijn collaboratie werd hij niet opgenomen in de officiële lijst van Gentse burgemeesters. Die andere collaborerende Gentse burgemeester, Lieven Bauwens (1769-1822), kreeg in Gent een groot standbeeld, op het naar hem genoemde plein. Maar ja, Bauwens collaboreerde met de Fransen.

1930   De Vlaamse soldaat Joris De Leeuw wordt door het krijgshof vrijgesproken.

Joris De Leeuw (1909-2001)

Hij was op 6 mei 1930 veroordeeld tot drie-en-een-halve maand gevangenis omdat hij weigerde Franse bevelen op te volgen. Zijn actie kreeg in Vlaanderen veel bijval en dwong.

Met de steun van de bijna volledige Vlaamse pers en de hele oppositie, werd de regering gedwongen tot een versnelde toepassing van de taalwet van 1928, die het gebruik van het Nederlands als commandotaal voor de Vlaamse regimenten vanaf 1 januari 1931 regelde.

1921   Geboorte in Gent van Aleide Andries, Vlaamse jeugdleidster en kloosterzuster. Werd tijdens het eerste naoorlogse kamp van de pas heropgerichte Dietse meisjesbond Ik Dien tot algemeen leidster aangesteld (Dendermonde, 1950).

Onder Andries’ impuls werd in 1952 opnieuw een tijdschrift uitgegeven onder de titel Gudrun. Op 2 februari 1961 trad Andries in in het Sint-Magdalenaklooster van de dominicanessen te Horn bij Roermond in Nederland. Tot 1981 leidde ze samen met anderen het opvangtehuis voor kinderen Alto Vista. Ze overlijdt in 1995 op haar 73e.

1911   Op 21 augustus 1911 blijkt de Mona Lisa (1503) van Leonardo da Vinci opeens verdwenen te zijn. Het doek is uit het Louvre gestolen door ene Vicenzo Peruggia. De huisschilder die ook in het Louvre gewerkt heeft loopt in de namiddag door de zaal waar de Mona Lisa hangt.

Als hij merkt dat er geen suppoost te bekennen is loopt hij naar het doek, haalt het van de haken en wandelt doodgemoedereerd naar een trap waar hij het schilderij uit de lijst neemt. Kalm vertrekt hij uit het museum en gaat naar zijn sjofele hotelkamer. Twee jaar verbergt hij zichzelf en het schilderij.

Als hij in Firenze het doek wil verkopen, wordt hij gearresteerd. Peruggia wordt veroordeeld door een Italiaanse rechtbank en krijgt slechts een voorwaardelijk straf voor de diefstal, vanwege zijn patriottische motieven. Leonardo da Vinci was immers een Italiaan en de dief had het doek alleen willen ‘repatriëren’.

1902   Geboorte in Mechelen van Jozef Contrijn, Vlaamse acteur en promotor van het poppenspel. Zie 11 augustus, zijn geboortedag.

1888   De Amerikaanse bankbediende William Burroughs (1855-1898) vraagt octrooi aan op de eerste, commercieel beschikbare rekenmachine.

1863   Geboorte in Marcinelle van de Waalse socialistische jurist en politicus Jules Destrée. In zijn bekende Lettre au roi sur la séparation de la Wallonie et de la Flandre (1912) schrijft hij: ‘Il y a en Belgique des Wallons et des Flamands, il n’y a pas de Belges’. Zie hierover Vandaag van 15 augustus.

Guillaume Groen van Prinsterer (1801-1876)

1801   Geboorte in Voorburg (Zuid-Holland) van Guillaume Groen van Prinsterer, historicus, jurist en staatsman. Partijloos, gezaghebbend en welbespraakt volksvertegenwoordiger. Hij was ook kabinetssecretaris (1829-1836) en lid van de Kamer van Grondwetsherziening (1840). Groen was voorstander van een bestuur op bijbelse grondslagen.

Hij schreef onder meer een Handboek der geschiedenis van het vaderland en Ongeloof en revolutie. Ten tijde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) beschouwde Groen de verfranste ‘elite’ als een kliek, die het echt-nationale, héél-Nederlandse geluid van de lage standen en middenstanden dreigde te overstemmen.

1762   Overlijden in Londen van Lady Mary Wortley Montagu (73), geboren Mary Pierrepont, Engelse aristocrate, dichteres en schrijfster. De Encyclopaedia Britannica noemt haar ‘the most colourful Englishwoman of her time and a brilliant and versatile writer’ (de meest kleurrijke Engelse van haar tijd en een briljante en veelzijdige schrijfster).

Lady Mary Wortley Montagu (1689-1762)

De fel onafhankelijke Mary Wortley Montagu uitte bovendien een feministisch sentiment voordat er van een de feministische beweging nog maar sprake was.