22 augustus: Flor Mielants sr. overleden, gebroodroofd leraar vanwege activistische lezing

1994   Een innovatie in Nederland: voor het eerst sinds de Eerste Wereldoorlog komt een kabinet zonder een confessionele partij tot stand, het kabinet Kok I.

1986   Een giftige gaswolk uit het kratermeer van een inactieve vulkaan, het Nyosmeer in Kameroen, veroorzaakt de dood van 1746 mensen en tienduizenden dieren.

1962   In Petit-Clamart ontsnapt generaal Charles de Gaulle aan een aanslag die is voorbereid door een commando van rechtse activisten onder leiding van kolonel Jean Bastien-Thiry. Deze wordt ter dood veroordeeld en terechtgesteld op 11 maart 1963.

1944   Overlijden in Antwerpen van Flor Mielants sr. (56), Vlaams pedagoog en journalist. Na zijn studies aan de Rijksnormaalschool van Lier wordt hij in 1908 onderwijzer in Antwerpen. Na de Eerste Wereldoorlog wordt Mielants uit zijn ambt ontzet wegens activistische sympathieën en het houden van een voordracht ‘De Vlaamse Strijd in de Literatuur’. De gebroodroofde Mielants wordt dan corrector en redactiesecretaris bij de socialistische krant Volksgazet. Toch terug naar het onderwijs: Mielants wordt medestichter (1922) en directeur (tot 1940) van de Antwerpse Arbeidershogeschool, later Volkshogeschool Instituut Emile Vandervelde.

In respectievelijk 1930 en 1936 werd hij benoemd tot inspecteur en hoofdinspecteur van het stedelijk onderwijs in Antwerpen en ook was hij lid van de Hogeren Raad voor Volksopleiding. Hij voerde niet enkel verschillende hervormingen in het onderwijs door, maar publiceerde ook veel over dit onderwerp. Omdat Mielants in mei 1940 naar Frankrijk was gevlucht, wordt hij per 1 februari 1941 uit zijn ambt te ontzet. Hij wordt actief in het verzet. In augustus 1944, vlak voor de bevrijding van België, sterft hij onverwachts aan een longembolie.

Waarom die ‘sr.’ (senior) achter Flor Mielants? Omdat er ook een Flor Mielants jr. (junior) heeft geleefd, zijn zoon. Die is beter bekend onder zijn schrijversnaam Herwig Hensen (1917-1989).

1937   In Spanje wordt de falangist Marciano Durruti, die door de Franco-aanhangers wordt beschuldigd van deelname aan de opstand van de tweede leider van de Falange, Manuel Hedilla, neergeschoten door franquistische troepen. Niet iedereen in de familie dacht hetzelfde: hij was de broer van de beroemde anarcho-syndicalist Buenaventura Durruti, die een jaar eerder onder onduidelijke omstandigheden om het leven kwam tijdens de slag om Madrid.

1927   Ondanks intens internationaal protest – zelfs Mussolini verdedigt hen – worden Nicola Sacco en Bartolomeo Vanzetti, twee Italiaanse anarchisten beschuldigd van overvallen die ze hoogstwaarschijnlijk niet hadden gepleegd, geëxecuteerd op de elektrische stoel. Dat gebeurt in de gevangenis van Charleston, in de

Michael Collins (1890-1922)

buitenwijken van Boston. Een paar maanden eerder had Vanzetti verklaard: ‘Onze woorden, ons leven, ons lijden zijn niets. Maar ons leven wordt ons ontnomen, het leven van een goede schoenmaker en een arme visverkoper, dat is alles. Dit laatste moment is van ons. Deze lijdensweg is onze triomf’.

1922   Een van de leiders van het Ierse Revolutionaire Leger (IRA), Michael Collins, wordt op eenendertigjarige leeftijd doodgeschoten in de omgeving van Cork. Hij was verkozen in het parlement in Londen als vertegenwoordiger van Sinn Féin (Wijzelf). In de strijd voor Ierse onafhankelijkheid had hij een leidende rol gespeeld. Hij was na 1919 de hoofdorganisator van de IRA en vocht ook zeer effectief tegen de Engelse geheime diensten door ze te infiltreren. In 1920 werd door de Britse autoriteiten een premie op zijn hoofd gezet voor het kolossale bedrag van 10 000 pond sterling.

1914   In de omgeving van Bergen (Henegouwen) treffen de Britse en Duitse troepen elkaar voor het eerst tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Alfredo Oriani (1853-1909)

1862   Geboorte in Saint-Germain-en-Laye, nabij Parijs, van de Franse componist Claude Debussy, bekend van ondermeer Pelléas et Mélisande en Prélude à l’après-midi d’un faune. Hij bracht vernieuwing binnen de klassieke muziek waardoor zijn invloed op de muziek van de 20ste eeuw aanzienlijk was. Hij overlijdt in 1918 op de leeftijd van 55.

1852   Geboorte in Faenza (Emilia-Romagna) van de Italiaanse schrijver Alfredo Oriani, auteur van La lotta politica in Italia (1892), La rivolta ideale (1908) en verschillende romans van nationale en volkse inspiratie zoals Memorie inutili, Quartetto, Il nemico. Hij overlijdt in 1909 en wordt vaak beschouwd als een vertegenwoordiger van de Italiaanse conservatieve revolutie (Armin Mohler). Zijn volledige oeuvre, in 30 delen, wordt in 1940 op de Index Librorum Prohibitorum van de katholieke kerk geplaatst. Hij overlijdt in 1909 op de leeftijd van 57.

1851   In Australië wordt goud ontdekt.

1846   De Verenigde Staten annexeren New Mexico. Van een volksraadpleging is geen sprake.

Richard Wagner (1813-1883)

1841   Een lange, stormachtige zeereis inspireert Richard Wagner tot de opera Der Fliegende Holländer. Hij schreef het werk in 1841, toen hij in Meudon, nabij Parijs woonde en voltooit het op 22 augustus ‘in de nacht en de zorgen’.

1798   Onder bevel van generaal Jean Humbert landen duizend Franse soldaten in Downpatrick Head, Ierland, om de bevolking te steunen die in opstand is gekomen tegen de Engelse onderdrukking. Na een triomfantelijke campagne, die de Ierse opstandelingen in staat stelt om in Castlebar de Republiek uit te roepen en de groene vlag met gouden harp te hijsen, keert het tij. Generaal Humbert krijgt een reeks tegenslagen te verduren en moet zich overgeven, verpletterd door het aantal. De represailles van de Engelsen zullen meedogenloos zijn.

1791   Slaven komen in opstand op het eiland Hispaniola, waarmee het proces gestart wordt van de latere oprichting van Haïti en de Dominicaanse Republiek.

1770   James Cooks expeditie komt aan op de oostkust van Australië.

1573   Goedkeuring door de provinciale raad van Luxemburg van een edict betreffende de onderdrukking van ‘hekserij’. Het document specificeert dat beklaagden die, nadat ze onder foltering hebben bekend, hun bekentenis zouden intrekken, een tweede keer mogen worden gefolterd.

1241   Dood in Rome van paus Gregorius IX (Ugolino de Anagni). Hij wordt meerdere keren uit Rome verdreven. De absolute soevereiniteit van de Heilige Stoel rechtvaardigt hij door de valse ‘schenking van Constantijn’. Hij zet de oorlog tegen de Albigenzen voort en vermenigvuldigt de intriges tegen keizer Frederik II van Hohenstaufen, die hij tweemaal excommuniceert, in 1227 en 1239. In 1232 richt hij de Inquisitie-rechtbanken op en geeft hun het recht om ketters tot de brandstapel te veroordelen. Het jaar daarop verklaart hij in de bulle Vox in rama dat iedereen die een zwarte kat houdt, op goede gronden van ‘hekserij’ kan worden beschuldigd.

408   In Ravenna wordt de volksleider van Vandaalse afkomst Flavius Stilichon, voormalig opperbevelhebber van de Romeinse troepen in het Oosten, vermoord op bevel van keizer Honorius. Hij had achtereenvolgens standgehouden tegenover de Visigoten van Alarik en de Ostrogoten van Radegast, maar was er niet in geslaagd de herhaalde aanvallen van de Vandalen en de Alanen te stuiten.