22 juli. Net binnen: Willem de Meyer overleden, de man die zijn volk leerde zingen

Elk jaar   ‘Koningsdag’ in Swaziland. De datum is afkomstig van de geboorte van Sobhuza II (Mbabane, 22 juli 1899 – 21 augustus 1982), opperhoofdman van Swaziland van 1921 tot 1968 en koning van Swaziland van 1968 tot 1982.

Koning Sobhuza II (1899-1982)

Sobhuza’s vader, opperhoofdman Ngwane V, overleed op 10 december 1899, toen Sobhuza nog maar een paar maanden oud was. Sobhuza werd toen uitgeroepen tot opperhoofdman, maar stond tot 1921 onder voogdij van zijn grootmoeder, koningin Labotsibeni Gwamile Mdluli. In 1922 werd Sobhuza II gekroond tot opperhoofdman en in 1968 werd hij koning van het onafhankelijke koninkrijk Swaziland. Van 1968 tot 1973 fungeerde Sobhuza II als constitutioneel monarch, maar in 1973 nam hijzelf de macht in handen en werd absoluut monarch. Volgens de koning hoort een absolute monarchie meer bij de volksaard van de Swazi’s. Politieke partijen zijn sinds 1973 in Swaziland verboden. Tegenstanders van het regime van koning Sobhuza, belandden achter de tralies of krijgen een spreekverbod opgelegd.

In 1977 werd er een stamoudstenvergadering, de Tinkhundla, ingevoerd. In 1978 werden er verkiezingen gehouden voor een kiescollege, dat een Nationale Vergadering aanwees. Deze Nationale Vergadering heeft beperkte macht. Koning Sobhuza II overleed in augustus 1982 aan de gevolgen van een longontsteking. Hij was toen de langst regerende soevereine vorst van een Afrikaans land. Sobhuza II had 70 vrouwen en 210 kinderen.

Koning Sobhuza’s zoon, Mswati III, is de huidige koning van Swaziland.

1983   Overlijden in Borgerhout van de muziekpedagoog Willem de Meyer (83), de man ‘die zijn volk leerde zingen’. Hij was in Mechelen geboren op 21 december 1899 en wijdde heel zijn leven aan het Vlaamse lied en de Vlaams-nationale zangfeesten. Hij trok onvermoeibaar van dorp tot dorp, van school naar school om met zijn accordeon Vlaamse zangstonden en -avonden te geven. Voor de openbare omroep programmeerde hij 37 radioconcerten onder de titel Vlaanderen mijn land! Verscheidene componisten droegen De Meyer een lied op, waaronder Renaat Veremans met zijn Albrecht Rodenbachlied. Hij publiceerde voorts honderden liederen van Vlaamse componisten, onder meer in zijn bekende reeks liederenbundels Zingende jeugd, zingend volk.

In 1992 werd in het Boelaerpark te Borgerhout een monument opgericht – van de hand van beeldhouwster May Claerhout – ter ere van Willem De Meyer. De heraanleg van het park was in 2008 het voorwendsel voor sp.a, Groen en Spirit om in de districtsraad van Borgerhout voor te stellen dit monument af te breken. Maar dat ging niet door vanwege een storm van protest.

1950   Na een verblijf van vijf jaar in Zwitserland, veel politiek gekrakeel en een volksraadpleging, keert de Belgische koning Leopold III terug naar zijn paleis te Laken.

John Dillinger (1903-1934)

1934   Na een bezoek aan een bioscoop in Chicago wordt de Amerikaanse bankovervaller John Dillinger neergeschoten door FBI-agenten. Na een stukgelopen huwelijk was Dillinger in 1923 opgepakt en veroordeeld tot tien jaar cel omdat hij een kruidenier had overvallen. Nadat hij zijn straf had uitgezeten berooft hij enkele banken waardoor hij al snel weer in de gevangenis belandt. Op 3 maart 1934 ontsnapt hij. Daarbij maakt hij onder meer gebruik van een houten pistool dat met schoensmeer zwart was gemaakt.

Eenmaal op vrije voeten begint John Dillinger opnieuw banken te overvallen. In totaal zullen het er 24 worden en nog eens vier politiekantoren. Hierop wordt hij tot ‘Public Enemy Number One’ uitgeroepen. Justitie looft een beloning van 10 000 dollar uit voor zijn arrestatie.

Op 22 juli 1934 bezoekt John Dillinger de film Manhattan Melodrama in een bioscoop in Chicago samen met zijn vriendin Rita ‘Polly’ Hamilton en Anna Sage. De politie was getipt door deze Anna Sage, met haar ware naam Ana Cumpănaș. Zij was een Roemeense bordeelhoudster waar Dillinger bevriend mee was en die uitzetting boven het hoofd hing. Als Dillinger de bioscoop verlaat, opent de politie het vuur. Dillinger komt na vier schoten om het leven. Eén kogel gaat naar binnen via zijn nek en komt door zijn wang naar buiten. Hij sterft ter plaatse, amper 31.

Al snel krijgt John Dillinger een Robin Hood-status. De leden van de ‘John Dillinger Died for You Society’ komen ieder jaar op 22 juli nog steeds bijeen bij de bioscoop om gezamenlijk de laatste wandeling van John Dillinger te lopen. Een doedelzakspeler, die Amazing Grace speelt, gaat de stoet voor.

In 2009 verscheen er een film over John Dillinger, Public Enemies. De rol van de gangster wordt hierin gespeeld door Johnny Depp.

1855   Geboorte in Minderhout (Antwerpen) van Octave van Rysselberghe, Vlaams architect die samen met Victor Horta, Paul Hankar en Henry van de Velde ervoor zorgde dat in onze streken tijdens de ‘belle époque’ de art-nouveaustijl (Jugendstil) bloeide. Hij is de oudere broer van de Vlaamse kunstschilder Theo van Rysselberghe en de jongere broer van de Gentse stadsarchitect Charles van Rysselberghe. Zijn bekendste werk is wel het Grand Hôtel Bellevue op het strand van Westende (1909-1911). Hij overlijdt in 1929 in Nice.

1594   De stad Groningen wordt ingenomen door troepen van graaf Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg en zijn neef Maurits van Nassau, de latere prins van Oranje, tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Hiermee komt een einde aan de Spaanse bezetting in het Noorden. Willem Lodewijk wordt stadhouder van Groningen, Friesland en Drenthe. Het nieuwe bestuur onteigent alle bezittingen van de rooms-katholieke kerk wegens collaboratie met de bezetter. De stad wordt samengevoegd met de Ommelanden, wat het feitelijke begin is van de tegenwoordige provincie Groningen.

1456   De Hongaars veldheer en staatsman Johannes Hunyadi wint de slag bij Belgrado en stopt hiermee de Osmaanse moslimopmars in Europa.

Katharen op de brandstapel

1209   Bloedbad van Béziers. Een Frans leger trekt Béziers binnen om een eind te maken aan de geloofsgemeenschap van de katharen. Dit is een religieuze groepering die tijdens de Middeleeuwen actief is in Occitanië, Zuid-Frankrijk. De katharen beschouwen zich als de ware christenen en zijn in zekere zin voorlopers van de Hervorming. Ze onderscheiden zich door eenvoud, bescheidenheid en weinig hiërarchie. Ze zien de wereld als een eeuwig gevecht tussen Goed en Kwaad. De katharen verwierpen resoluut de God van het Oude Testament: Jahweh was voor hen een jaloerse, wraakzuchtige, meedogenloze en wrede god.

De katharen worden als ketters aangezien en door de kerk en de Franse koningen bloedig vervolgd. Zo worden er in Béziers 20 000 mannen, vrouwen en kinderen vermoord. Met het kruis in de hand zweept de heilige Dominicus de strijders op en zet ze aan tot de slachting. De abt van Cîteaux, Arnaud Amaury, stuurt aan paus Innocentius III een zegebulletin: ‘De goddelijke wraak heeft wonderen verricht’.