23 april. Historische dag: 14-jarige Aleksandra Kostenioek jongste grootmeester ooit

Elke jaar   Feestdag van Sint Joris, patroon van de Schuttersgilden.

2005   Medeoprichter Jawed Karim laadt het eerste filmpje op (Me at the zoo) op de internetwebsite YouTube.

1998   De Waalse criminele pedofiel en seriemoordenaar Marc Dutroux ontsnapt uit het gerechtsgebouw van Neufchâteau. Vier uur later wordt hij door boswachter Stéphane Michaux opgemerkt en gearresteerd in de Ardense bossen van Herbeumont. Hierop nemen minister van Binnenlandse Zaken Johan van de Lanotte, minister van Justitie Stefaan de Clerck en generaal Willy Deridder, commandant van de Rijkswacht, meteen ontslag.

1990   Li Peng, de Chinese eerste minister, brengt een vierdaags staatsbezoek aan de Sovjet-Unie. Het is de eerste keer sinds 1964 dat de Sovjet-Unie zo’n hoog Chinees bezoek krijgt.

1984   Geboorte in Perm (Rusland) van Aleksandra Kostenioek, Russisch schaakgenie. In 1998 wordt haar door de Internationale Schaakfederatie FIDE de titel Grootmeester bij de Vrouwen (WGM) toegekend. Ze is de jongste ooit die een dergelijke titel behaalde. In 2004 wordt ze algemeen grootmeester (GM), en in september 2008 wereldkampioen bij de vrouwen. Ze schreef een boek over haar weg naar het grootmeesterschap, How I became a grandmaster at age 14.

1968   Uit protest tegen de Vietnamoorlog bezetten studenten de Columbia University in New York en sluiten de universiteit.

Albrecht Haushofer (1903-1945)

1954   Onderhoud tussen de Franse minister van Buitenlandse Zaken Georges Bidault en zijn Amerikaanse collega John Foster Dulles. De Amerikanen weigeren Frankrijk in Vietnam te helpen om het door de communistische Vietminh omsingelde fort Diên Biên Phu te ontzetten. Op 1 november 1955 breekt de Vietnamoorlog uit en zijn niet meer de Fransen, maar de Amerikanen volop betrokken partij.

1945   Na zijn arrestatie door de Gestapo wordt de diplomaat Albrecht Haushofer (1903-1945), zoon van de befaamde geopoliticus Karl Haushofer, ter dood veroordeeld voor zijn deelname aan het tegen Adolf Hitler gerichte complot van 20 juli 1944. Hij wordt op 23 april 1945, een week voor de zelfmoord van Hitler, geëxecuteerd in de Berlijnse Moabit-gevangenis.

1920   De nationale raad van Turkije stelt een tijdelijke grondwet in en ontbindt de regering van sultan Mehmed VI. Hij is de laatste sultan van Turkije. Als op 1 november 1922 het sultanaat wordt afgeschaft, vluchten Mehmet en zijn familie naar de Britse kolonie Malta en van daar naar Mekka in Saoedi-Arabië.

Firmin Deprez (1890-1916)

1919   Eerste naoorlogse hulde van Firmin Deprez (1890-1916), de onbetwiste leider van de West-Vlaamse katholieke studentenbeweging van zijn generatie, gesneuveld als vrijwilliger aan het IJzerfront. In 1910 was Deprez in Leuven begonnen met zijn studies rechten. Hij sticht er in 1911 de kring Amicitia en wordt hoofdredacteur van De Vlaamsche Vlagge, tot 1914. Samen met enkele oud-leden van zijn studentenvereniging sticht hij aan het front de studiekring De Wikings die wantoestanden in het leger aanklaagt en de Vlaamse zaak verdedigt. Door zijn leiderskwaliteiten wordt hij snel adjudant. Hoewel nog niet afgestudeerd in de rechten verdedigt hij moedig Vlaamse soldaten voor het Belgische militaire gerecht.

Deprez sneuvelt in mei 1916 tijdens een nachtexpeditie en wordt meteen een IJzersymbool. Op deze eerste herdenking spreekt Adiel Debeuckelaere, de leider van de Frontbeweging. Tijdens de 13de IJzerbedevaart in 1932 krijgt Firmin Deprez een laatste rustplaats in de crypte onder de IJzertoren. In Diksmuide, Kortemark, Kortrijk en Edegem zijn straten naar hem genoemd.

1915   De Turnhoutenaar Frans Strubbe (1889-1994), vrijwilliger tijdens de Eerste Wereldoorlog die later actief wordt in de geheime Frontbeweging, gaat met het tweede contingent rekruten het Belgische veldleger vervoegen. Hij noteert zijn eerste indruk van het 18de Linieregiment waarbij hij wordt ingedeeld en dat is ‘de defaitistische, morele inzinking der oude soldaten, die op dit ogenblik het onmenselijk oorlogsbedrijf reeds in ’t diepst van hun hart verfoeiden en verafschuwden. Ook kregen wij geen woorden van gelukwensen en kameraadschappelijk blijde welkom te horen, maar veeleer strenge afkeuring en van misprijzen om ons naïef enthousiasme en onze offervaardigheid’.

1898   Geboorte in Kiel van de Duitse nationaal-revolutionaire schrijver Edwin Erich Dwinger. Hij schreef en publiceerde voor, tijdens en na de nazitijd. Zijn werken werden vertaald in meer dan twaalf talen en bereikten een totale oplage van twee miljoen exemplaren. Dwinger overlijdt in 1981 op de leeftijd van 83.

1876   Geboorte in Solingen (Westfalen) van de Duitse jong-conservatieve schrijver en cultuurhistoricus Arthur Moeller van den Bruck. In zijn boek Das Recht der jungen Völker (Het recht van de jonge volken) verdedigt hij een sterk anti-westerse en anti-imperialistische staatsfilosofie, gebaseerd op het zelfbeschikkingsrecht van de volkeren. Moeller van den Bruck probeert in de eerste plaats een brug te slaan tussen het socialisme en het nationalisme. Hij voert hardnekkig oppositie tegen het Verdrag van Versailles. Zo ontmoet hij in 1922 Adolf Hitler, maar het klikt niet tussen die twee: Moeller vindt hem een ‘proletarische primitieveling’. De nazi’s maken nochtans gebruik van zijn werk waar ze maar kunnen. Zo gebruiken ze de titel van Moellers boek uit 1923 Das Dritte Reich (Het Derde Rijk) als politiek concept. Moeller maakt in 1925 een einde aan zijn leven.

Max Planck (1858-1947)

1858   Geboorte in Kiel (Schleswig-Holstein) van de Duitse natuurkundige Max Planck als zoon van een grote conservatieve jurist. Planck kondigt in 1900 het principe van de kwantummechanica aan, waarvan de toepassingen het wereldbeeld van de moderne natuurkunde zullen veranderen. Hij ontvangt in 1918 de Nobelprijs en leidt van 1930 tot 1945 het Kaiser Wilhelm Instituut (nu het Max Planck Instituut), een functie die hem op verzoek van de geallieerde autoriteiten wordt ontnomen. Hij overlijdt in 1947 op de leeftijd van 89.

1794   Nadat de Oostenrijkers de Fransen hebben verslagen in Neerwinden (Landen, Vlaams-Brabant) legt keizer Frans II in eigen persoon op de Grote Markt van Brussel de getrouwheidseed af op de Brabantse Blijde Inkomst van 1356. Hij is de laatste vorst die aan dit middeleeuwse charter getrouwheid belooft. Het herstel van onze oude instellingen is echter van korte duur. Parijs zint op wraak.

1564   Geboorte in Stratford-upon-Avon, Engeland, van William Shakespeare. Hij overleed in zijn geboortestadje op 23 april 1616 op de leeftijd van 52. Biografen werden verleid en geïntrigeerd door deze symmetrie: geboren en gestorven op 23 april. Maar helemaal bewezen is ze niet. Baby Shakespeare werd op 26 april 1564 gedoopt, zo staat het in het kerkregister van Stratford-upon-Avon. Hij was ‘enige dagen vroeger’ geboren, logisch. Misschien de 23ste, misschien niet…

997   De christelijke missionaris Adalbert, voormalig bisschop van Praag, wordt in de buurt van Elbing (Pommeren) vermoord door het Pruisische volk dat hij probeerde het heidendom te laten afzweren. Twee jaar later verklaart paus Sylvester II hem heilig. Adalbert wordt daarna de patroonheilige van Bohemen, Polen en Hongarije.