24 december. Historische dag: Ariane 1 voor eerste maal gelanceerd

Elk jaar   In het oude Rome, dag van de Juvenalia. Jonge Romeinse burgers brengen die dag offers aan de Juventa, de godin der aankomende mannelijke jeugd. Ze had in de tempel van Jupiter op het Capitool een eigen altaar dat ouder was dan de tempel zelf. Hier kwam iedere jongeling haar groeten, wanneer hij de mannelijke toga ging dragen en bracht een klein offer. Vanaf 191 VC bezat zij in het dal van het Circus Maximus een eigen tempel. Zij wordt op munten van Marcus Aurelius afgebeeld terwijl ze wierook op een schaal strooit.

Geertje Kuijntjes (1905-2019)

2019   Overlijden te Gorinchem van Geertje Kuijntjes, 114 jaar oud, daarmee de oudste ingezetene van Nederland en tevens de laatste Nederlander die geboren was in 1905.

1985   Overlijden te Edegem van Lode Van Kerkhoven, en van de weinige leidende figuren uit de Katholieke Arbeidersjeugd (KAJ) die zijn weg vindt naar de Vlaamse Beweging. Van 1949 tot 1961 is Van Kerkhoven propagandaleider bij het IJzerbedevaartcomité. Hij richt een honderdtal plaatselijke en gewestelijke IJzerbedevaartcomités op en in 1952 een jeugdcomité voor de IJzerbedevaart.

Van Kerkhoven is medeverantwoordelijk voor tal van acties die na de oorlog voor de wederopbouw van de IJzertoren werden gevoerd. Hij organiseert IJzerbedevaartavonden, onder meer een serie met CVP-volksvertegenwoordiger Godfried Develter over ‘De waarheid over het dynamiteren van de IJzertoren’.

Lode van Kerkhoven is ook de drijvende kracht achter het Nationaal Guldensporencomité, dat de activiteiten ter herdenking van de Guldensporenslag in 1952 coördineert. Hij is medeorganisator van de grote amnestiebetoging in 1959. Zijn voortdurend actieterrein is het Davidsfonds. Hij is lid van het nationaal bestuur vanaf 1952 tot kort voor zijn dood.

1979   De Europese Ruimtevaartorganisatie ESA lanceert in Guyana (Zuid-Amerika) voor de eerste keer een raket: de Ariane 1.

1970  Afronding van een grondwetsherziening die voorziet in de oprichting van drie cultuurgemeenschappen (Nederlandse, Franse en Duitse), elk bevoegd voor hun respectievelijke taalgebieden. De Nederlandse en Franse cultuurgemeenschap strekten zich echter ook uit over het tweetalig gebied Brussel- hoofdstad. Dit is de inleiding van de staatkundige hervorming van België. Door wetten in 1980, verder door de staatshervormingen van 1988-1989 maar vooral die van 1993 worden de bevoegdheden en financiële middelen van de Gewesten en Gemeenschappen aanzienlijk uitgebreid.

1951   De voormalige Italiaanse kolonie Libië wordt onafhankelijk. Het land was tijdens de oorlog bezet door de Britten en wordt de eerste onafhankelijke staat die wordt opgericht door een resolutie van de VN.

1951   Na een haatcampagne in katholieke kringen wordt een Kerstman – een pop weliswaar – opgehangen aan het traliewerk van de Saint-Bénigne-kathedraal in Dijon en daarna verbrand. In een communiqué lezen we: ‘Voor ons christenen moet het Kerstfeest het jaarlijkse feest blijven van de geboorte van de Verlosser’.

De grote Franse antropoloog en filosoof Claude Lévi-Strauss wijdt in Les Temps modernes een lang artikel aan deze verbranding. De Kerstman is voor hem een ‘godheid van een leeftijdscategorie’ en hij wijst op ‘het sociale nut van dit heidense personage’. De schrijver Jean Cocteau schrijft verontwaardigd: ‘De Kerstman verbranden komt neer op het verbranden van kinderen als ketters, indien ze in hem geloven, en als ze niet in hem geloven in het verbranden van hun dromen’.

1946   In Frankrijk begint de Vierde Republiek. De macht van het parlement is versterkt, ten koste van die van president en regering. Charles de Gaulle, de beoogde president, wil geen ceremoniële functie en trekt zich mokkend terug op zijn landgoed in Colombey-les-Deux-Églises.

1944   Laat op kerstavond wordt het Belgische troepenschip Léopoldville vlakbij Cherbourg getorpedeerd door de Duitse onderzeeër U 486. Zo’n 515 Amerikaanse soldaten en vijf bemanningsleden komen hierbij om het leven.

1922   Lenin schrijft in zijn testament: ‘Kameraad Stalin, nu secretaris-generaal (van de Communistische Partij) heeft nu een enorme macht in handen en ik ben niet zeker dat hij er met voorzichtigheid gebruik zal van maken’.

Ava Gardner (1922-1990)

1922   Geboorte te Brogden (North Carolina) van Ava Gardner, Amerikaanse filmactrice. Ze was de jongste van zeven kinderen van een tabaksplanter. Ze gold als een uitzonderlijke schoonheid en reeg de echtgenoten en partners aan elkaar, gaande van Mickey Rooney tot Frank Sinatra en van de miljardair Howard Hughes tot een Spaanse stierenvechter. Dat ze zich van veel meer bewust was dan men dacht, blijkt uit haar uitspraak ‘Wat ik echt zou willen zeggen over het sterrendom is dat het mij alles heeft gegeven wat ik nooit wou’. Bij de promotie voor film The sun also rises (1957) kon je op de gevel van Cinema Rex aan de De Keyserlei te Antwerpen lezen: ‘Ava Gardner, het mooiste vrouwtjesdier ter wereld’. Beeld je in…

1894   Schandaal in Parijs: de socialistische voorman en volksvertegenwoordiger Jean Jaurès wordt uit de Kamer gezet wegens antisemitisme. Als in 1902 de Parti socialiste français wordt opgericht, behoort hij tot de stichters.

1871   Eerste uitvoering van Aïda, opera van Giuseppe Verdi, ter gelegenheid van de opening van het Suezkanaal.

1818   In Oberndorf, niet ver van Salzburg (Oostenrijk), wordt op kerstavond het lied Stille Nacht, heilige Nacht voor het eerst in het publiek gezongen. De tekst is geschreven door Joseph Mohr, de melodie is van Franz Gruber. Dit kerstlied verspreidt zich snel over de hele wereld en wordt in haast alle talen vertaald. Wereldwijd is het een van de populairste liederen aller tijden.

1789  Een decreet van de Franse Nationale Vergadering verleent het volledige burgerschap aan toneelspelers. Tijdens het debat over de kieswet in december 1789 worden de volksvertegenwoordigers geconfronteerd met de oude vooroordelen tegen acteurs. In naam van de moraal en de achterdocht tegen ‘professionele veinzers’ genieten ze slechts een beperkt burgerschap. Het nieuwe decreet verheft hen nu tot echte burgers.

1605   De aartshertogen Albrecht en Isabella stellen Wenzel Cobergher aan tot hofarchitect–ingenieur. Hij is de grondlegger van de ‘Bergen van Barmhartigheid’ (lommerds) en laat in de Nederlanden vijftien van deze instellingen bouwen. Als waterbouwkundig ingenieur realiseert hij de moeilijke drooglegging van De Moeren, een gebied van 3500 hectaren tussen Adinkerke, Hondschote en St.-Winoksbergen (Frans-Vlaanderen).

Vasco da Gama (1469-1524)

1524   Overlijden te Kochi (Indië) van Vasco da Gama, Portugees ontdekkingsreiziger. Hij is in 1497 de eerste die Kaap de Goede Hoop (Zuid-Afrika) voorbijvaart, na een tocht van 93 dagen en 9500 kilometer over open zee.

1489   Overlijden in Valencijn van Simon Marmion, ‘de prins der miniaturisten’. Hij vervaardigde onder meer boeken voor Filips de Goede en ook het retabel van de Sint-Bertinuslegende in de abdij van Sint-Omaars (Frans-Vlaanderen).