24 februari. Net binnen: pionier Nederlandstalige rechtspraak Edgar Boonen overleden

Vlag van het onafhankelijke Estland

Elk jaar   In Estland Onafhankelijkheidsdag (Iseseisvuspäev). Nationale feestdag, viering van de onafhankelijkheid van Rusland, uitgeroepen in 1918.

1993   Overlijden in Antwerpen van Edgar Boonen, Vlaams advocaat en Heel-Nederlands jeugdleider. Na zijn studies rechten en geschiedenis aan de KULeuven, in Leipzig en Hamburg doet hij stage bij René Victor en vestigt zich als advocaat in Antwerpen. Vanaf toen en tot het einde van zijn leven werkt hij mee aan het door Victor opgerichte Rechtskundig Weekblad, waarvan hij na dienst dood in 1984 hoofdredacteur wordt.

In zijn studententijd is Boonen de leider van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS) en redacteur van De Blauwvoet. Men verwacht dat Boonen het AKVS zou ‘inbrengen’ in het Verdinaso van Joris van Severen als haar jeugdbeweging. Maar hij doet dat niet en houdt het AKVS onafhankelijk. Evenzeer houdt hij in 1935 de boot af van een mogelijke opslorping door de jeugdformaties van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Hij wijzigt de naam van het AKVS, eerst in Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond (AKDS), nadien in Diets Jeugdverbond (DJV).

Hij schrijft enkele virulente anti-VNV artikels in Dietbrand, het blad van Wies Moens. Zoals Moens was Boonen een ‘Volksdietser’, een radicaal anti-Belgische Heel-Nederlander. Biograaf Jan Verstraete vat het standpunt van Boonen als volgt samen: ‘Alles wat België in stand kon houden moest bestreden worden, de Vlaamse Beweging en de zogenaamde Vlaamse strijd incluis. De invoering van de lang bevochten taalwetgeving van 1935 was voor hem zonder enig belang, daar zij de verlengde opsluiting van het Vlaamse volk in een Belgisch staatsverband mogelijk maakte en billijkte. Hetzelfde gold voor het federalisme.’

In mei 1940 wordt Edgar Boonen door de Belgische Staatsveiligheid aangehouden en met andere ‘verdachten’ naar Frankrijk weggevoerd. Na zijn terugkeer trekt hij zich uit de jeugdbeweging terug. Hij wordt samen met Walter Bouchery secretaris van de Vlaamse Conferentie der Balie van Antwerpen. Van 17 november 1944 tot 3 januari 1945 wordt hij gevangengezet, maar na zijn vrijlating wordt hij niet verder vervolgd.

Dat is echter buiten de krijgsauditeur gerekend. Die zorgt ervoor dat Boonen zijn burgerrechten verliest en geschrapt wordt als advocaat. Boonen richt dan het befaamde satirische weekblad Rommelpot op. Pas in 1951 krijgt hij eerherstel en kan hij opnieuw advocaat worden. Willem Elsschot wijdt aan dit eerherstel een huldedicht. In 1961 wordt Boonen voorzitter van de Vlaamse Conferentie en van 1970 tot 1972 stafhouder van de Antwerpse balie. Een andere gewezen stafhouder, Jan Verstraete, schreef een boeiende biografie van Edgar Boonen, onder de titel Het grote stilzwijgen (Die Keure, 2013).

1989   Ayatollah Khomeini zet een prijs van 3 miljoen dollar op het hoofd van Salman Rushdie, schrijver van De Duivelsverzen.

Wikimedia Commons/Vanduuren

Barbara Stok (°1970)

1970   Geboorte in Groningen van Barbara Stok, striptekenares, illustrator en drummer. Vooral bekend om haar ‘autobiografische strips’. Van haar hand zijn onder meer Barbaraal tot op het bot, de striproman Je geld of je leven, Nu we hier toch zijn, Hippie!, Sex, drugs & strips, Dan maak je maar zin, de stripbiografie Vincent over Vincent van Gogh, Toch een geluk, enz. Maakte strips voor onder andere de NRC en het Dagblad van het Noorden (tot 2009). Barbara Stok kreeg als eerste vrouw de Stripschapprijs 2009. Daarnaast is ze drummer in trashpunkduo De Straaljagers. Ze begon als journaliste en fotografe.

1945   De Egyptisch premier Ahmed Maher Pasha wordt in het parlement vermoord door een lid van een fundamentalistische moslimgroep.

1924   Geboorte in Wakken van Luc Verbeke (1924-2013), stichter in 1947 en bezieler van het Komitee voor Frans-Vlaanderen waarvan hij achtereenvolgend secretaris, voorzitter en erevoorzitter werd. Luc Verbeke is ook een talentvolle dichter en auteur van vele publicaties over Frans-Vlaanderen, onder meer van het boek Vlaanderen in Frankrijk (1970).

Jacob Presser (1899-1970)

1899   Geboorte in Amsterdam van Jacob Presser (Jacques Presser), Nederlands historicus, hoogleraar, schrijver en dichter. Hij schreef onder meer het tweedelige werk Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945. Hij is de bedenker van de term ‘egodocument’ (rond 1955). Zeer bekend is ook zijn Napoleon. Historie en legende, een uiterst kritische biografie, die Napoleon laat zien als een nietsontziende alleenheerser, als de spil van een groep Franse plunderaars: zijn familie en daarna zijn maarschalken. Napoleon komt hierin naar voren als de organisator van de eerste moderne dictatuur die tot voorbeeld van alle latere dictaturen werd. Presser schreef ook detectives zoals Moord in Meppel, Crime passionnel, Moord in de poort.

Bekend gebleven is zijn uitspraak: ‘Het fascisme, als het ooit terugkeert, zal het zich ongetwijfeld aandienen in het gewaad van het antifascisme’. Hij overleed in 1970.

1786   Geboorte in Hanau van de Duitse taalkundige en volkssprookjesschrijver Wilhelm Grimm (1786-1859). Samen met zijn broer Jakob Grimm verzamelde en publiceerde hij oude legenden en volkssprookjes, onder andere Hänsel und Gretel, Schneewittchen, Die goldene Gans, Die wahre Braut. De gebroeders Grimm werden daarmee wereldberoemd. Ze waren ook grondleggers van de Duitse literatuur- en taalwetenschap, met belangrijke werken over etymologie, Germaanse religie en vergelijkende taalkunde.

1876   Overlijden in Amsterdam van Jan Pieter Heije (66), arts en auteur. In 1844 schreef hij het bekend gebleven Heb je al gehoord van de zilveren vloot? over de verovering van de Spaanse zilvervloot door Piet Hein in 1628. De muziek werd gecomponeerd door Joannes J. Viotta (1814-1859). Een bekende spreuk van Heije is:

Of uren
     duren
          Eeuwigheden,
dat ligt ‘em aan…’t besteden.

In vele Nederlandse gemeenten zijn straten en zelfs een school naar J.P. Heije vernoemd.

1831   In het jonge België stelt het ondemocratisch samengestelde Nationaal Congres een voorlopig staatshoofd (regent) aan. De keuze valt op Erasme Surlet de Chokier, gewezen collaborateur met de Franse bezetter.

1588   Overlijden in Tecklenburg (Westfalen) van de Nederlandse arts en humanist Jan Wier, geboren in het Brabantse Grave. Wier was een van de allereersten die protesteerde tegen de heksenvervolgingen en een leven lang onvermoeibaar tegen het obscurantisme streed. Hij geldt als een grondlegger van de psychiatrie en de verdediging van de mensenrechten. Wier beïnvloedde tijdgenoten zoals Michel de Montaigne en latere denkers zoals Sigmund Freud, Karl Marx en Victor Hugo. In 2011 bracht een proefschrift van Vera Hoorens (KULeuven) Jan Wier weer in de belangstelling. Het verscheen in boekvorm bij Prometheus/Bert Bakker: Een ketterse arts voor de heksen. Jan Wier (1515-1588).

1525   Op het slagveld van Pavia in Italië neemt de Zuid-Vlaamse ridder Charles de Lannoy namens zijn heer keizer Karel V de overgave van de Franse koning Frans I in ontvangst, die hem symbolisch zijn zwaard afstaat alvorens gevangen te worden genomen.

1500   In Gent kondigen klokkengeluid en kanonschoten de geboorte aan van een Habsburgse prins, de toekomstige keizer Karel V.