26 maart. Net binnen: Juliaan Platteau geboren, redder van de IJzerbedevaart

Thomas Tranströmer (1931-2015)

2015   Overlijden in Stockholm van Tomas Tranströmer (83), Zweeds psycholoog en dichter, winnaar van de Nobelprijs voor literatuur in 2011. Zijn werk is in meer dan vijftig talen vertaald, tot in het Fries toe (door Eeltsje Hettinga).

2012   Regisseur James Cameron daalt met een duikboot af tot 10 898 meter diepte in de Marianentrog (Micronesië, Stille Oceaan). De Amerikaanse wetenschapper en miljonair Victor Vescovo is met een mini-onderzeeër naar het diepste punt van de Stille Oceaan gedoken. Hij dook op 28 april 2019 naar 10.928 meter in de Marianentrog, 16 meter dieper dan het vorige record. Hij ontdekte er een aantal nieuwe diersoorten, maar ook afval.

Keira Knightley (°1985)

1985   Geboorte in Teddington (Londen) van Keira Knightley, Engelse actrice die een bekend Hollywood-gezicht is geworden door haar rollen in onder meer Pirates of the Caribbean (2003/2006/2007), Pride and Prejudice (2005), Anna Karenina (2012) en The Aftermath (2019).

1997   In Dodewaard (Gelderland) wordt de atoomkrachtcentrale definitief buiten werking gesteld. In 2003 worden de gebouwen, behalve het reactorgebouw, afgebroken. Het reactorgebouw blijft nog minstens 40 jaar staan vanwege de straling in de kern.

1970   In België de opname van het verdubbeld vakantiegeld voor de derde vakantieweek in de vakantiewet.

1944   Het tweede Britse bombardement op Kortrijk, het bloedigste van de drie. Op deze Passiezondag vallen er 252 burgerslachtoffers. Veel bewoners vluchten de stad uit naar een van de omliggende dorpen. De stad was al eens gebombardeerd op 4 september. Toen vielen er 56 doden bij de burgerbevolking.

Bij het derde Britse bombardement, uitgerekend op 21 juli, de Belgische nationale feestdag, losten circa 300 Avro Lancasters meer dan 5000 bommen boven het centrum van Kortrijk. Daarbij raakten het oude stationsgebouw en veel andere historische gebouwen zwaar beschadigd en weer sneuvelen 168 burgers. De stad is nu grotendeels verwoest. Volgens officiële bronnen ging in 1944 het alarm 557 keer af.

1941   Geboorte in Nairobi (Kenia) van Richard Dawkins, Brits zoöloog en evolutiebioloog, tot 2008 hoogleraar in Oxford. Hij werd wereldwijd bekend met succesboeken als De zelfzuchtige genen (1976), The Extended Phenotype (1982), De blinde horlogemaker (1986), enz.

Het Gebroeders Van Raemdonck-monument in Steenstrate

1917   Aan het IJzerfront sneuvelen in de nacht van 25 op 26 maart de gebroeders Edward en Frans van Raemdonck uit Temse tijdens een aanval. Ze waren oorlogsvrijwilligers, 21 en 20 jaar. Maar waar zijn hun lichamen? Pas op 12 april ontdekt een schildwacht met zijn verrekijker hun lijken in het niemandsland, in Steenstrate. Diezelfde avond staat een bergingspatrouille bij de lichamen van Edward, Frans en Aimé Fiévez, een Waalse soldaat. Omdat de lijken al te zeer ontbonden zijn en de Duitse vuurlinie te dichtbij besluit men ze ter plekke te begraven.

Aanvankelijk symboliseerden de gebroeders Van Raemdonck de ideale broederliefde, maar toen hun oorlogsbrieven verspreid raakten, werden ze bovendien zinnebeelden van de Vlaamse strijd aan de IJzer. In 1932 werd de kist met hun stoffelijk overschot bijgezet in de crypte van de IJzertoren. In 1933 is het Van Raemdonckmonument (1933) in Steenstrate opgericht. Daar wordt sinds 2003 jaarlijkse de IJzerwake gehouden.

1902   Overlijden in Muizenberg (Zuid-Afrika) van Cecil Rhodes, Brits mijnmagnaat, kolonisator en politicus, grondlegger van het Britse imperialisme. Stichtte de staat Rhodesië, die hij beheerde als privédomein.

1894   Geboorte te Antwerpen van Juliaan Platteau, voordrachtkunstenaar en Vlaams-nationalist. Hij volgt voordrachtlessen aan het Antwerpse Conservatorium en wordt in 1909 lid van de Groeningerwacht. Hij leidt het koor van de vereniging. Samen met Cyriel Rousseeu, August Borms, Staf Bruggen en anderen organiseerde hij Vlaamse avonden in Frans-Vlaanderen. Dat is het begin van Pro Westlandia, een vereniging voor zang en voordrachtskunst, opgericht te Antwerpen in 1911 met als doel de Nederlandse taal en cultuur in Frans-Vlaanderen te ondersteunen. In 1914 meldt hij zich als oorlogsvrijwilliger, wordt korporaal-instructeur te Fécamp, maar kiest in 1915 voor de inzet aan het front. Daar sticht hij een soldatenkoor, organiseert soldatenfeesten en acteert in het Fronttoneel.

Na de Eerste Wereldoorlog was Platteau een van de stichters van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS), van de Vlaamse Toeristenbond (VTB) en van het Vlaamse Kruis. Hij zet zijn toneelcarrière voort in het Vlaamse Volkstoneel en treedt geregeld op als declamator. Op de IJzerbedevaart zorgt hij samen met Marcel Vandewiele en Lode van Kerkhoven voor de regie.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Platteau directeur van de stadschouwburg in Brugge en stichtte hij de vereniging Antwerpse Kunstenaars Oud-Strijders (AKOS), die tot doel heeft noodlijdende oud-strijders-kunstenaars bij te staan. Platteau is de voorman bij het heropstarten van de IJzerbedevaart na de bezetting en geldt als haar redder. In april 1946 wordt hij benoemd tot beheerder-commissaris van de raad van beheer van het IJzerbedevaartcomité, maar al een maand later neemt hij ontslag na zware kritiek van enkele volksvertegenwoordigers op zijn houding tijdens de oorlog. Voordien had niemand hem verontrust, maar nu stelt men plots vast dat hij propagandaverantwoordelijke van de ‘oorlogsbedevaarten’ en lid van het VNV is geweest. Daarvoor wordt hij in 1948 veroordeeld tot vijf jaar gevangenis, na beroep verminderd tot één jaar.

In 1949 wordt hij weer opgenomen in het IJzerbedevaartcomité als ‘technisch lid’, in 1953 als gewoon lid. Platteau heeft niets van zijn slagvaardigheid verloren en pleit in 1950 om ‘niet langer de brave jongens (te) spelen en telkens wijn in het water (te) doen ten gerieve van een paar politieke leden van ons comité die niet beter vragen dan de remmen en de hand te leggen op ons werk’ en klaagde hij over het ‘in de klauw zitten van de CVP’ van het nieuwe comité. Hij steunt dan ook consequent vanaf haar ontstaan de Vlaamse Concentratie. In 1961 werd hij, samen met Sam de Vriendt, Clemens de Landtsheer en Jozef Goossenaerts, niet meer verkozen tot lid van de raad van beheer van het comité. Wel bleef hij tot aan zijn dood lid van het IJzerbedevaartcomité zelf. Hij overlijdt in 1964 op de leeftijd van 70. Hij ligt begraven op het Schoonselhof in Antwerpen onder een heldenhuldezerkje.

1577   De Spanjaarden ontruimen Antwerpen en enkele andere steden in de Zuidelijke Nederlanden. Daarmee is de weg vrijgemaakt voor de Unie van Brussel, het vredesverdrag van alle gewesten van de Lage Landen, na onderhandelingen tussen Willem van Oranje en aartshertog Matthias van Oostenrijk, die door de Staten-Generaal van de Nederlanden voor een benoeming als landvoogd is aangezocht.

1569   De Spaanse landvoogd Alva roept de Staten-Generaal bijeen, omdat over de voortzetting van een negenjarige belasting van de Nederlanden aan de Spaanse kroon moet worden beslist. Hij voert de Honderdste, Twintigste en Tiende Penning in. Enkel de 100ste wordt geheven, en brengt ruim 3,5 miljoen gulden op, voor die tijd een fabelachtig bedrag.