29 november. Historische dag: laatste Vlaamse graaf Lodewijk van Male geboren

Elk jaar   In Duitsland is de nacht van 29 op 30 november de Andreasnacht. Volgens het oude volksgeloof kunnen meisjes in die nacht te weten komen wie hun toekomstige echtgenoot zal zijn.

2006   Op 72-jarige leeftijd overlijdt Allen Carr aan longkanker. Carr was één van de bekendste therapeuten die mensen helpen om van het roken af te komen. Dertig jaar lang was hij zelf een kettingroker die honderd sigaretten per dag rookte. Talloze malen probeerde hij te stoppen. Dit lukte uiteindelijk, met grote moeite. Carr analyseert wat er met hem is gebeurd en ontwikkelt een succesvolle methode die mensen van hun rookverslaving afhelpt. Zijn boek Stoppen met roken verschijnt in 26 talen. Uit een analyse van de Allen Carr-methode door onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat deze ongeveer vier keer zo effectief is als andere methoden om te stoppen met roken.

Natalie Wood (1938-1981)

1981   Overlijden in de buurt van het Californische Santa Catalina eiland van de Russisch-Amerikaanse filmactrice Natalie Wood, met haar ware naam Natasha Nikolajevna Zakharenko. Ze verdronk op 43-jarige leeftijd tijdens een zeiltochtje met haar man Robert Wagner. De omstandigheden zijn nooit helemaal uitgeklaard. Wood was in haar films vaak de tegenspeelster van James Dean. Bekend gebleven films waarin ze optreedt zijn Rebel Without a Cause (1955) en West Side Story (1961).

1963   Overlijden te Schellebelle van Rob de Waele. Deze landbouwingenieur doceert tijdens de Eerste Wereldoorlog aan de Hogere Land- en Tuinbouwschool van de vernederlandste Gentse universiteit. Na de oorlog is hij de eerste activist die voor de krijgsraad verschijnt. De Waele wordt ten laste gelegd dat hij, samen met 66 andere katholieke Vlaamse academici, een manifest had ondertekend voor de heropening van de Gentse universiteit met het Nederlands als voertaal. Verder was hij lid geweest van Raad van Vlaanderen en van het activistische Jong Vlaanderen. Zijn veroordeling tot de doodstraf wekt grote verontwaardiging in Vlaamsgezinde kringen. De veroordeling was veel zwaarder dan de straf die door de openbare aanklager was geëist. De Waele had tactisch gekozen voor de Franse procedure en toegegeven ‘dat hij zich vergist had’. In beroep wordt de doodstraf omgezet in 20 jaar hechtenis.

1955   Herman Wagemans, toen het enige Vlaams-nationale parlementslid, legt in de Kamer van Volksvertegenwoordigers een amnestievoorstel neer. Dezelfde dag deponeert CVP-senator Maurits van Hemelrijck een wetsvoorstel in dezelfde zin, maar veel minder verregaand. Zelfs dat leidt tot een hevige botsing tussen de Vlaamse christendemocraten met de linkerzijde, maar ook met de Franstalige zusterpartij PSC.

1947   Onder druk van Washington verdeelt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties Palestina tussen Joden en Arabieren. Het plan wordt aangenomen met 33 stemmen tegen 13 bij 10 onthoudingen. Vele Europese landen stemmen vóór om verder te kunnen genieten van de voordelen van het Marshallplan.

1932   Frankrijk sluit een niet-aanvalsverdrag met de Sovjet-Unie. In wezen is dit een anti-Duitse overeenkomst, nog voor Hitler aan de macht komt.

1914   Eerste nummer van de Gazet van Brussel, ondertitel: Nieuwsblad voor het Vlaamse Volk. Vanaf het begin is dit activistisch dagblad gematigder dan men zou verwachten: ‘Vlaamse Belgen willen wij zijn en blijven’. Veel aandacht gaat uit naar de taaltoestanden in het Brusselse, vooral in onderwijs en bestuur. Na verloop van tijd spreekt de Gazet van Brussel zich dan toch uit voor Vlaamse autonomie en voor de onmiddellijke vernederlandsing van de Gentse universiteit. Pas als René de Clercq hoofdredacteur wordt, stelt het blad zich radicaler op. De krant schenkt nu meer aandacht aan de werking van de Raad van Vlaanderen. Als die in december 1917 de politieke zelfstandigheid van Vlaanderen uitroept, wordt dit enthousiast onthaald. Meteen komt er ook een opvallend positievere houding tegenover Nederland.

1883   Geboorte in Bollezele (Frans-Vlaanderen) van Joseph Dezitter, houtsnijder, meubelmaker en schrijver, auteur van verschillende geïllustreerde boeken over de huizen, kapellen en molens van de Westhoek, alsook over de steden Broekburg en Sint-Winoksbergen. Daarnaast verzamelde hij spreekwoorden en zegswijzen uit Frans-Vlaanderen. Straten zijn naar hem genoemd in Bollezele en Sint-Winoksbergen.

1877   Oprichting aan de Université Libre de Bruxelles van een nieuwe, Vlaamse vereniging, de Vrijzinnige Studentenkring. Deze brengt in dit Frantalige midden het Vlaamse verenigingsleven op gang door het inzamelen van boeken, het stichten van een eigen bibliotheek en het organiseren van lezingen en debatavonden.

1814   Het dagblad The Times in Londen neemt een van de eerste stoommachines in gebruik om zijn drukpers aan te drijven.

Bodoni lettertype

1813   Overlijden in Parma van de Italiaanse drukker, graficus en uitgever Giambattista Bodoni die in 1798 het bekende lettertype uitvindt dat zijn naam draagt. Vele klassieke werken werden door Bodoni uitgegeven, waaronder die van Horatius (1791), Vergilius (1793) en Homeros (1808). In Parma is een museum aan hem gewijd. In Nederland bezit de Universiteit van Amsterdam een verzameling van enkele honderden originele Bodoni-drukken.

1781   De Oostenrijkse keizer Jozef II, die ook over de Zuidelijke Nederlanden heerst, decreteert dat 700 kloosters moeten worden gesloten. Daardoor daalt het aantal monniken en kloosterzusters van 65 000 tot 27 000 in enkele maanden tijd.

1643   Overlijden in Venetië van de Italiaanse componist Claudio Monteverdi. Met zijn Orfeo (1607) wordt hij aanzien als een van de eerste operacomponisten.

Willem van Oranje (1533-1584)

1576   Akte van aansluiting van Willem van Oranje en de Staten van Holland en Zeeland bij de Pacificatie van Gent. Die betekent een stap verder naar het grote ideaal van Willem van Oranje, met name eenheid van de 17 provincies van de Lage Landen op basis van godsdienstvrijheid.

1573   De hertog van Alva, die door Filips II naar Spanje is teruggeroepen, draagt de macht over aan Luis de Zúñiga y Requesens, beter bekend als Requesens. Deze Spaanse generaal wordt nu landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden. Alva was in ongenade gevallen nadat hij een aantal nederlagen had geleden tegen de geuzen en de Nederlandse ‘opstandelingen’ van Willem van Oranje. ‘De drang van ons volk naar een onafhankelijk bestaan is sterker gebleken dan de vrees voor eigen lijf en goed’ (A.Belmans).

1330   Geboorte te Male, thans een wijk in Brugge, van Lodewijk van Male, de laatste zelfstandige graaf van Vlaanderen. Hij is de meest Vlaamse graaf uit het huis van Dampierre. Lodewijk van Male vaardigde een meerderheid van Nederlandse akten uit, onder meer voor de Frans-Vlaamse stad Belle (Bailleul).