30 november. Historische dag: Corsica wordt onafhankelijk

1989   De Duitse terreurgroep Rote Armee Fraktion, ook genoemd de Baader-Meinhofbende, pleegt een moordaanslag op directeur Alfred Herrhausen (1930-1989) van de Deutsche Bank. Herrhausen komt om het leven, maar de dader of daders zijn nooit opgespoord.

1983   De Nederlandse biermagnaat Freddy Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer worden door de politie gevonden na een ontvoering van precies 3 weken. Ze zaten opgesloten in een loods op bedrijventerrein De Heining in het westelijke havengebied van Amsterdam. Ze waren – ondanks de betaling van 35 miljoen gulden losgeld – (nog) niet door hun ontvoerders vrijgelaten. Van het losgeld zou later toch 27 miljoen gulden worden teruggevonden. Heineken overlijdt in 2002 op 78-jarige leeftijd.

1967   De Engelse kroonkolonie Aden wordt onafhankelijk als de republiek van Zuid-Jemen.

1966   De eilandstaat Barbados in de Caribische zee wordt onafhankelijk van Groot-Brittannië.

Bart Peeters (°1959)

1959   Geboorte in Mortsel (Antwerpen) van Bart Peeters, Vlaams zanger-songwriter, presentator en kleinkunstenaar. Groep: Bart Peeters en The Radios, later Radios. Nummers die werden onthouden: She goes nana, I’m into folk, Teardrops, Gimme love. Solo: Zelden of nooit, Linda, Lepeltjesgewijs, Wat nog komen zou, Meester kunstenaar, Brood voor morgenvroeg. Presenteerde op televisie Popelektron en Bingo! (BRT), De droomfabriek, De neus van Pinokkio (TV1), NV Peeters (VTM), De generatieshow (VRT), TopPop Yeah, TopPop Nonstop (AVRO).

1846   Dood in Kufstein van de Duitse econoom en publicist Friedrich List. Zijn uitgangspunt was de noodzakelijkheid van een harmonieuze balans van landbouw, industrie en handel en niet het ongebreidelde marktdenken.

Mark Twain (1835-1910)

1835   Geboorte in Florida (Missouri), van de Amerikaanse schrijver, journalist en humorist Mark Twain, geboren Samuel Langhorne Clemens. Bijnaam: ‘de Vader van de Amerikaanse Literatuur’. Schreef onder andere: The Adventures of Tom Sawyer, Adventures of Huckleberry Finn, Tom Sawyer abroad, Tom Sawyer detective, The prince and the pauper, Life on the Mississippi, Following the equator, A dog’s tale. Hij was vrijmetselaar, streed voor de afschaffing van de slavernij en voor vrouwenkiesrecht. Maar al de betrokkenen moesten tegen zijn humor kunnen. Hij overleed in 1910 aan een hartaanval op de leeftijd van 74.

1830   Overlijden van paus Pius VIII (Francesco Saverio Maria Felice Castiglioni). Hij werd geboren in 1761 in de streek van Ancona (Italië) en was tot paus gekozen in 1829. Onder zijn pontificaat zette de usurpator van Portugal, Don Miguel, wiens gezag hij erkende, 28 000 mensen gevangen, liet sommigen onthoofden of vergiftigde meer dan duizend, en dwong 40 000 in ballingschap. Pius VIII steunde ook het beleid van Karel X, aan wie hij voorstelde de Ordonnanties van 26 juli 1830 goed te keuren die een schending van de grondwet betekenden. De (Franse) revolutie van 1830 was er het gevolg van.

1817   Geboorte in Garding (Sleeswijk-Holstein) van Theodor Mommsen, toonaangevend Duits historicus, onder meer bekend van zijn Geschiedenis van Rome die in 1966 ook in het Nederlands werd vertaald. Beter laat dan nooit. Nobelprijs voor de Literatuur 1902. Hij overleed in 1903 op de leeftijd van 85.

1813   Terugkeer in Nederland van de prins van Oranje, de latere koning Willem I. Hij meert aan in Scheveningen. Zijn terugkeer luidt de hereniging der Lage Landen in die in 1815 een feit wordt.

1789   Corsica, dat zich pas had losgemaakt van Genua (Italië) valt in de handen van Frankrijk en wordt uitgeroepen tot een integraal onderdeel van de Republiek. De Corsicaanse leider en vrijheidsstrijder Pasquale Paoli (1725-1807), die twintig jaar verbannen is geweest van het eiland, wordt in Parijs plechtig verwelkomd door Robespierre die hem vertelt: ‘Jij verdedigde de vrijheid in een tijd dat we er niet eens op durfden te hopen’. Drie jaar later breekt Paoli met de revolutionaire Conventie, hekelt het revolutionaire centralisme en keert zich af van het jakobinisme. Hij wendt zich tot de Engelsen en kon met hun hulp twee jaar lang (1794-1795) een Corsicaans koninkrijk handhaven, tot Frankrijk weer de bovenhand krijgt en Paoli in ballingschap gaat.

1710   Het Turks-Osmaanse Rijk verklaart de oorlog aan Rusland.

Het Hôtel des Invalides in Parijs

1670   Lodewijk XIV besluit in Parijs het Hôtel des Invalides te creëren voor soldaten die tijdens de oorlog kreupel of ernstig gewond zijn geraakt. De bouwwerken worden toevertrouwd aan de architecten Léopold Bruant en Jules Hardouin-Mansart. ‘Wat een spektakel’, zal Montesquieu een van zijn personages laten zeggen, ‘om op dezelfde plek al die slachtoffers van het vaderland bijeen te zien, die alleen maar ademhalen om het te verdedigen en die, met hetzelfde hart maar niet langer dezelfde kracht, alleen nog klagen over hun machteloosheid om er zich voor op te offeren’. Hij kon ook niet voorzien dat daar nadien het praalgraf van Napoleon zou komen.

1667   De Ierse schrijver Jonathan Swift wordt geboren in Dublin. In 1726 publiceerde hij Gulliver’s reizen.

1609   Galileo Galilei observeert voor het eerst de maan door een telescoop.

1581   Inname van Doornik door het Spaanse leger van Alexander Farnese. Dit was de laatste Waalse stad die de Spaanse bezetter weerstand bood en de Generaliteit der Nederlanden trouw bleef. Ze hield tot op dat ogenblik de weg versperd voor verdere Spaanse veroveringstochten in de Zuidelijke Nederlanden.

1475   Val van Nancy in Lotharingen. De stad wordt een maand lang belegerd en dan bezet door de troepen van Karel de Stoute, rond wie zich de meeste edelen van Lotharingen hebben verzameld. De Bourgondische vorst kondigt zijn voornemen aan om er de nieuwe hoofdstad van zijn Rijk van te maken, halverwege de Lage Landen en Bourgondië, de twee grote delen van zijn grondgebied. Hij sterft twee jaar later, ook in Nancy, op de leeftijd van 43. Karel was hertog van Bourgondië, Brabant, Limburg en Luxemburg, graaf van Vlaanderen, Artesië, Henegouwen, Holland, Zeeland en Namen, heer van Mechelen. In 1472 werd hij bovendien hertog van Gelre en graaf van Zutphen.

1292   Op 30 november wordt John Balliol in Scone gekroond tot koning van Schotland. De kroning vindt traditiegetrouw plaats op de zogenaamde Stone of Scone, ook wel Stone of Destiny genoemd. Balliol zal de laatste Schotse koning zijn die op de beroemde steen wordt gekroond.

John Balliol is met hulp van Eduard I van Engeland (1239-1307) op de troon gekomen. Tot ergernis van diezelfde Engelse koning begint Balliol zich al snel vrij zelfstandig te gedragen. Sterker: als de Schotse koning een verzoek krijgt van Eduard I om mee ten strijde te trekken tegen Frankrijk weigert hij niet alleen, hij sluit ook een pact met Frankrijk en Noorwegen.

Eduard I besluit Schotland hierop Schotland binnen te vallen. Balliol wordt in 1296 bij Dunbar verslagen en opgesloten in de Tower of Londen. De kroningssteen van Scone wordt dan overgebracht naar Westminster en in de troon van Eduard I ingewerkt.