9 februari. Net binnen: Willem Vermandere geboren, de man van Bange Blanke Man

2007   Na 74 jaar wordt in Nederland de telex opgeheven. In België was dat al een jaar eerder gebeurd, op 28 februari 2006.

1996   In een universiteitslaboratorium te Darmstadt (Hessen) worden door professor Sigurd Hofmann atomen van het superzware Ununbium, het 112de scheikundig element uit het Periodiek Systeem, voor het eerst gemaakt door loodmoleculen te beschieten met zink ionen. Het hoogradioactieve element bestaat een kwart van een duizendste seconde. Ununbium is het Latijnse woord voor 112. Het wordt ook Copernicium (Cn) genoemd. Misschien is het u niet direct duidelijk waarvoor dit goed is. Mij trouwens ook niet.

1982   Door het faillissement van scheepswerf Cockerill Yards in Hoboken (Antwerpen) worden 2700 arbeiders op straat gezet.

1971   Een aardbeving met een kracht van 6,4 op de schaal van Richter treft de stad Sylmar in Californië: 64 mensen komen om, waaronder 49 Vietnamveteranen in een militair hospitaal.

1968   De Rotterdamse metro, de eerste in Nederland, wordt door prinses Beatrix plechtig in gebruik genomen. De lijn verbindt het centrum met de nieuwbouwwijken in Rotterdam-Zuid. In België wordt de eerste lijn geopend op 20 december 1969 tussen het De Brouckèreplein in het centrum van de stad en station Schuman in de Europese Wijk.

Trofim D. Lysenko (1898-1976)

1965   Na meer dan een kwart eeuw de biologie van de Sovjet-Unie te hebben gedomineerd, wordt Trofim D. Lysenko (1898-1976) ontslagen uit zijn functie als directeur van het Instituut van Genetica van de Academie van Wetenschappen van de USSR. Hij verdedigde de onwetenschappelijke thesis dat verworven eigenschappen erfelijk zouden zijn. Daardoor werd onder Stalin de gehele landbouwpolitiek van de Sovjet-Unie de verkeerde richting ingestuurd. Toch vindt men ook vandaag nog altijd Lysenko-aanhangers in groene/linkse contreien.

1950   De Republikeinse senator Joseph McCarthy (1908-1957) kondigt aan dat hij de namen heeft van 205 communistische agenten die het ministerie van Buitenlandse Zaken infiltreren.

1945   Het Duitse passagiersschipschip Steuben, met gewonde soldaten en burgervluchtelingen uit de oostelijke gebieden, wordt tot zinken gebracht door de Sovjet-onderzeeër S-13. Meer dan 4000 mensen verdrinken.

1940   Geboorte in Menen (West-Vlaanderen) van Willem Vermandere, Vlaams kleinkunstenaar, beeldhouwer en schilder. Hij provoceerde de Vlamingen op de 11 juli-viering van 1992 op de Brusselse Grote Markt met zijn liedje Bange blanke man waarvan het refrein luidde:

Ze roepen en zingen aan ons deuren
Doet open bange blanke man
Doet open bange blanke man
Doet open bange blanke man

Intussen zijn die deuren meer dan open. Het is niet bekend wat Vermandere van de huidige toestand vindt.

Irma Laplasse (1904-1945)

1904   Geboorte te Schore (Middelkerke) van Irma Laplasse als Irma Swertvaeger, bekend geworden door haar tragisch einde. Ze was op 21 december 1944 door de krijgsraad te Brugge ter dood veroordeeld wegens ‘verraad en verklikking’. Het executiepeloton schiet haar in het aangezicht en niet in de borst zoals gebruikelijk. Ze was toen 41 en getrouwd met Henri Laplasse, met wie zij in Oostduinkerke een hoeve uitbaatte. Familieleden waren actief in de collaboratie, maar zijzelf was nergens lid van. Ze wordt ervan beschuldigd dat door haar tussenkomst bij Duitse soldaten, om haar door verzetslieden van de Witte Brigade gevangengenomen minderjarige zoon te bevrijden, zeven verzetslieden om het leven zouden zijn gekomen.

Al snel wordt Irma Laplasse een symbool van de ‘repressierechtspraak’. De publicatie in 1947 van haar gevangenisdagboek, met een voorwoord van journalist en voormalig verzetsstrijder Louis de Lentdecker, bevestigt dit beeld. In 1970 wordt het dagboek heruitgegeven met een inleidende studie door de historicus prof. Karel van Isacker s.j. Hij betwijfelt of het onderzoek en het proces tegen Irma Laplasse wel correct verlopen zijn en trekt hard van leer tegen krijgsauditeur Jean Vossen.

Op 30 mei 1995, dag op dag vijftig jaar na de terechtstelling, vernietigt het Hof van Cassatie het arrest van de krijgsraad te Brugge. Op 7 december 1995 begint het Militair Gerechtshof in Brussel onder grote belangstelling met het proces over te doen. Intussen hadden de tegenstanders van de herziening in de coulissen hemel en aarde verzet om dit te voorkomen. Ze vreesden dat een vrijspraak een precedent zou vormen voor tientallen andere herzieningen. En vooral als een morele veroordeling van de ‘repressierechtspraak’. Op 14 februari 1996 wordt Irma Laplasse tot levenslange hechtenis veroordeeld wegens verraad en verklikking.

De jongeman om wie het allemaal was begonnen, zoon Fred Laplasse, is op zaterdag 7 december 2013 op 88-jarige leeftijd overleden in zijn huis in Oostduinkerke.

1900   Het eerste Daviscup tennistoernooi vindt plaats in het Brookline (Massachusetts). Het wordt georganiseerd door Dwight F. Davis (1879-1945), succesvol tennisspeler en ook Amerikaans minister van Oorlog van 1925 tot 1929 en gouverneur-generaal van de Filipijnen (1929-1932).

Maurits Sabbe (1873-1938)

1873   Geboorte te Brugge van Maurits Sabbe, Vlaams vrijzinnig auteur, actief in de Vlaamse Beweging. Hij is de oudste van zeven kinderen en volgt het spoor van zijn vader, de Vlaamse liberale voorman en schrijver Julius Sabbe (1846-1910). Na studies filosofie en letteren aan de Universiteit Gent wordt hij, zoals zijn vader, leraar Nederlands aan het Koninklijk Atheneum te Brugge, daarna te Mechelen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog kiest Sabbe voor het passivisme en in 1916 ondertekent hij de protestbrief aan het Duits bestuur inzake de vernederlandsing van de Gentse universiteit. In 1919 maakte hij deel uit van het hoofdbestuur van het Algemeen Vlaams Verbond en wordt hij conservator van het Museum Plantin-Moretus te Antwerpen. Hij richt in 1921 een volkshogeschool op, die in 1947 werd hernoemd tot de Volksuniversiteit Maurits Sabbe. In 1923 wordt hij hoogleraar in de geschiedenis van de Nederlandse letteren aan de Université libre de Bruxelles (ULB).

In zijn roman ’t Kwartet der Jacobijnen waarvan het hoofdpersonage, de leraar Neys, is geïnspireerd op zijn vader Julius, geeft Maurits Sabbe ons een beeld van de mentaliteit van een bepaalde burgerij uit de 19de eeuw. Hij poneert de stelling dat de Vlaamse zaak zal vooruitgaan met de groei van de democratie. In 1938 overlijdt hij op de leeftijd van 65 en wordt begraven op het erepark van het Schoonselhof in Antwerpen.

1820   Koning Willem I laat te Seraing (Luik) de eerste stoomboot te water die in de Zuidelijke Nederlanden is gebouwd.

Giulio Cesare Vanini (1585-1619)

1792   De Franse revolutionaire Conventie besluit tot inbeslagname van alle eigendommen van Fransen die in het buitenland wonen.

1619   De Italiaanse filosoof Pompeo Usciglio, beter bekend als Giulio Cesare Vanini, wordt ter dood veroordeeld wegens ‘atheïsme, godslastering, ongelovigheid en andere misdaden’ en wordt gemarteld in Toulouse. Drie paarden slepen zijn lichaam naar de Place du Salin, waar hij aan een paal wordt vastgeketend. Daar snijdt men zijn tong uit. Dan wordt hij gewurgd. Zijn as wordt in de wind verstrooid. Hij was 34 jaar oud.