America comes First

Donald Trump behaalde afgelopen dinsdagnacht een grote overwinning, hij deed een clean sweep van vijf staten (Maryland, Rhode Island, Pennsylvania, Connecticut en  Delaware). Hij is nu nog de enige Republikein die de 1237 kiesmannen kan halen. Op 27 april hield hij een speech over zijn buitenlandsbeleidvisie. Voor ons, niet-Amerikanen, des te belangrijker.

De VS staan centraal

Trump wil het buitenlands beleid van de VS heroriënteren en hanteert daartoe drie uitgangspunten: toevalligheden vervangen door concrete doelen, ideologie vervangen door strategie en chaos vervangen door vrede. De veiligheid van de Amerikanen en hun belangen komt op de eerste plaats. ‘America First’ wordt het uitgangspunt van zijn regering. America first is een beladen term in de Amerikaanse politiek, het refereert naar wie in de Tweede Wereldoorlog niet wenste tussen te komen in een nieuwe Europese oorlog. Het is een idee dat bij de Republikeinen de afgelopen 70 jaar van mainstream naar marginaal werd verdreven, met het beleid van de neoconservatieven onder George W Bush als absoluut hoogtepunt. Trump is niet bang van de term.

Trump gooide in zijn speech een bloemetje naar ‘The greatest generation’, de Amerikanen die de wereld bevrijd hebben van de nationaalsocialisten en het Japanse imperialisme. Ook het winnen van de Koude Oorlog zette hij in hetzelfde rijtje van grote overwinningen in het buitenlands beleid.
Daarna bestempelde hij het buitenlandse beleid na de Koude Oorlog als een mislukking, het mislukken van de ontwikkeling van een nieuwe visie: het sloeg nergens meer op. Logica werd vervangen door dwaasheid en arrogantie, wat tot verschillende rampen in het buitenlands beleid geleid heeft. Volgens Trump heeft het buitenlands beleid van de afgelopen 25 jaar geleid tot chaos in het Midden-Oosten en tot het ontstaan van IS.

Hij valt het neoconservatieve wereldbeeld aan, het idee waarbij westerse democratie een exportproduct is dat in andere regio’s ter wereld kan worden ingeplant. Een idee dat veel van zijn tegenkandidaten (Kasich, Hillary Clinton en Cruz tot op zekere hoogte) niet ongenegen zijn. Trump zet in de verf dat dit beleid duizenden Amerikaanse levens gekost heeft en miljarden dollars. Het Amerikaanse buitenlandse beleid van (in mindere mate) Bill Clinton, maar vooral dat van George W. Bush en Barack Obama kan hij enkel bestempelen als een complete ramp.

Zwakheden in het huidig buitenlands beleid

1. Het binnenlands beleid.
   Grote schulden en torenhoge uitgaven, groot handelstekort en open grenzen. Dit zijn zaken die Trump de afgelopen tijd constant heeft aangevallen.
2. Bondgenoten betalen hun deel niet.
   Trump heeft dat de afgelopen tijd vaak herhaald. Er zitten te veel free riders bij de bondgenoten van de VS. De Belgische ministers van Defensie en van Begroting luisteren best goed, want als Trump president wordt zullen NAVO-landen twee procent van hun begroting moeten vrijmaken voor Defensie, anders mogen ze zelf voor hun verdediging opdraaien.
3. De geloofwaardigheid van de VS herstellen.
   ‘Obama behandelt onze vrienden slecht, en buigt voor onze vijanden.’ Het slechte akkoord met Iran neemt Trump als – Iran mag nooit een kernwapen verwerven. Daarnaast moeten de VS hun akkoorden met bevriende naties honoreren. Voorbeelden zijn het raketschild met Polen en Tsjechië, het steunen van de revolutie in Egypte (een land met een jarenlang vredesverdrag met Israël) die het Moslimbroederschap aan de macht bracht. Ook Israël – de enige democratie in het Midden-Oosten – wordt door Obama slecht behandeld, volgens Trump.
4. We worden niet gerespecteerd door onze rivalen.
   Net zoals onze bondgenoten, weten onze tegenstanders niet meer waar de VS voor staat. Als voorbeeld haalt hij aan dat bij het bezoek aan Cuba, de president niet werd begroet door het Cubaanse staatshoofd. Hetzelfde gebeurde in Saoedi-Arabië. Opvallend, want de Saoedi’s zijn historisch een belangrijke bondgenoot van de VS. Toch liggen ze vanwege hun steun aan de verspreiding van de radicale Islam sterk onder vuur.
5. De VS hebben geen idee meer over wat hun doelen in het buitenlands beleid zijn.
   Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie hebben de VS geen coherent buitenlands beleid meer gehad. Trump neemt Libië als voorbeeld; een dictator afzetten omdat hij slecht omgaat met zijn bevolking. De interventie leidde enkel tot meer doden. Het Midden-Oosten is dankzij de Obama/Hillary Clinton-interventies enkel meer verzeild in meer chaos: ‘a mess’.
   Het lot van de christenen is er volledig genegeerd geweest, ze worden vervolgd en Trump spreekt zelf van een genocide op de christenen van het Midden-Oosten. De acties van de VS in Irak, Syrië en Libië hebben geleid tot IS en de VS zijn in oorlog met de radicale islam, Obama en Clinton krijgen die term niet over de lippen.

Deze zaken zullen allemaal veranderen met Trump in het Witte Huis. Tot de vrienden en de bondgenoten zegt Trump dat de VS weer geloofwaardig en betrouwbaar zullen zijn. De VS zullen opnieuw een coherent buitenlands beleid hebben, dat gebaseerd is op het Amerikaanse belang en op het gedeelde belang van de bondgenoten.

Geen nation-building, maar stabiliteit

De VS hebben een nieuw en rationeel buitenlands beleid nodig. Eén dat over gans het politieke spectrum zal moeten worden verdedigd. Dit is – aldus Trump – hoe de VS de Koude Oorlog wonnen.

Een wereldwijd plan is nodig om de verspreiding van de radicale islam te stoppen. Trump ziet dit als een gewapend én een filosofisch conflict. Samenwerking kan met de landen in de regio. Maar het gaat in twee richtingen. Dus men moet appreciëren wat de VS doen voor die landen. Hij spreekt over potentieel gevaarlijke migranten uit het Midden-Oosten en wil hun achtergrond goed kunnen screenen. Zolang dit niet mogelijk is, pleit hij voor een pauze. Voor IS heeft hij een korte boodschap: ‘Jullie dagen zijn geteld’. Maar hij noemt geen termijn.

Het leger en de economie moeten worden heropgebouwd. Hij pleit voor een modernisering van de kernwapens. Ook moeten er weer meer militairen komen, en hij wil ‘de beste’ uitrusting voor het leger.

Trump weet dat de grootste bedreiging van de VS intern is:  de torenhoge staatsschuld die dringend moet worden aangepakt. Als de VS financieel sterker staan, kan het ook blijvend het sterkste leger in de wereld onderhouden.

Wanneer ze terugkomen, zullen de veteranen op Trump kunnen rekenen. Dit is een belangrijk punt, aangezien veteranen over het algemeen het gevoel hebben slecht behandeld te zijn nadat ze het leger achter zich lieten. In de VS zijn er miljoenen ex-soldaten, een belangrijk deel van het te paaien kiespubliek.

De Verenigde staten zullen op zoek gaan naar stabiliteit in het Midden-Oosten (Assad mag rustig slapen) en niet meer naar radicale verandering. Sommige groepen zullen altijd vijanden blijven en wil hij niet helpen. ‘Enkel genereus zijn voor hen die bewijzen onze vriendschap waard te zijn.’

Rusland en China

Trump wil samenwerken met Rusland en China. Rusland heeft ook problemen met de radicale Islam, maar de banden die vandaag slecht zijn moeten worden verbeterd. Hij wil een goede deal maken met Rusland, waar beide landen zich in kunnen vinden, hij wil kijken of het mogelijk is. Ook met China, een land waar Trump altijd kritisch voor is geweest, ziet hij mogelijke vooruitgang. Het handelstekort met China is echter een dossier dat dringend moet worden aangepakt. Ofwel werken we samen, ofwel gaan China en de VS elk een andere richting uit.

Na zijn verkiezing zal hij een aparte vergadering beleggen met de landen van de NAVO en de bondgenoten in Azië, waarin ze een nieuwe strategie zullen moeten ontwikkelen. Voor de NAVO ziet Trump er twee: islamitisch terrorisme en migratie.

Hij zal niet aarzelen wanneer er militaire macht moet worden ingezet. Het woord ‘moeten’ is het belangrijkste in de zin. Enkel vechten om te winnen, maar het moet wel absoluut noodzakelijk zijn. Een plan voor ‘Victory with capital V!’ is een conditio sine qua non. Het doel is vrede en welvaart, niet oorlog en vernietiging.

Diplomatie zal centraal staan, het is afgelopen met de oorlogszucht. Trump verklaarde in zijn speech opnieuw een tegenstander geweest te zijn van de oorlog in Irak, omdat hij wist dat het de regio zou destabiliseren.

Een nieuw buitenlands beleid voor generaties. Weg met de ‘experten’ die er een potje van gemaakt hebben, ondanks hun mooie cv’s. Die mensen hebben afgedaan. Geen universele waarden meer. Maar de promotie van westerse waarden, die anderen kunnen volgen, wat zal leiden tot vrede en stabiliteit.

‘De VS gaan niet langer op zoek naar vijanden in de wereld, maar zullen altijd blij zijn wanneer oude vijanden vrienden worden, en vrienden bondgenoten.’ Trump wil vrede brengen in een wereld met minder wapens. Dit wil ook zeggen dat de Amerikaanse grenzen moeten worden verdedigd, in tegenstelling tot grenzen ergens ver weg.

Economisch staat de Amerikaanse werknemer centraal,  het moet gedaan zijn met globalisme. De natiestaat blijft de ware fundering voor geluk en harmonie. Trump is sceptisch tegenover internationale instellingen. De VS zullen onder Trump nooit een akkoord ondertekenen dat ervoor zal zorgen dat het de controle verliest over zijn eigen wetgeving. Voor een nieuw NAFTA (vrijhandelsakkoord in Noord-Amerika) is geen plaats. ‘Er zullen consequenties zijn voor bedrijven die de VS verlaten en die de VS enkel misbruiken.’

Amerikanen zullen weten dat deze president hen op de eerste plaats stelt, en niet de inwoners van een ander land.

Conclusie

Met zijn discours slaat Trump een volledig nieuwe richting in. Obama maakte deels dezelfde analyse in 2008, maar was nooit zo duidelijk en heeft onder impuls van Clinton het buitenlands beleid van Bush verdergezet.

Trump heeft het oorlogszuchtige neoconservatieve establishment de wacht aangezegd en keert terug naar het non-interventionisme – kwatongen spreken van isolationisme.

Daarmee positioneert Trump zich opvallend als de ‘peace candidate’, tegenover het oude establishment van zijn partij, maar ook tegen Hillary Clinton die voorstander is van een beleid waarbij de VS zich zeer actief – ook militair – bewegen in de wereld. Trump heeft met zijn toespraak punten gescoord en wie de geschiedenis van de VS kent, weet dat het meestal de vredeskandidaat is die wint.

De auteur is bestuurder bij de klassiek-liberale denktank Libera!