Banken willen energiescores van privéwoningen kennen

Een architect op sociale media ergerde zich aan een energiescore die KBC gaf aan zijn huis, op basis van een app voor elektronisch bankieren. Een energiescore zonder huisbezoek, onderzoek, foto’s? Spielerei? Of is er meer aan de hand?

Navraag bij KBC leverde het volgende antwoord: ‘Zoals in de app vermeld wordt, geeft deze score aan hoeveel je investeringen bijdragen om je woning energiezuinig te maken. Het is geen wetenschappelijke score maar wel gebaseerd op de input van experten. Het vervangt de EPC-score niet.’ Volgens KBC gaat het dus maar om een indicatie, een vertrekpunt.

Toch is enige ongerustheid op zijn plaats. Want al wat de bank over de klant weet, zal ze uiteraard gebruiken. Zoals onlangs bleek dat Belfius vermogende klanten bevoordeelt. Het kwam zeer recent ter sprake in de Kamercommissie Economie na een vraag van Reccino Van Lommel (Vlaams Belang): klanten met een bepaalde status krijgen bij Belfius sneller iemand aan de lijn dan anderen. Staatssecretaris Alexia Bertrand (Open Vld) gaf aan dit te zullen onderzoeken omdat alle klanten met hetzelfde respect moeten behandeld worden.

Hoge energieprijzen

Over de energiescore legde de Nationale Bank (NBB) de commerciële banken al verplichtingen op. Als banken de energiescore van woningen bepalen, moeten ze verplichte financiële inlichtingen inwinnen. Volgens de Nationale Bank zorgen de hoge energieprijzen immers voor bijkomende risico’s voor de banken. ‘Zo zouden gezinnen mogelijk in de problemen kunnen komen om hun woonkrediet af te betalen’, zegt de Nationale Bank.

Daarnaast zorgt een slechte energiescore an sich ook voor een waardevermindering van het gebouw in kwestie.

Dat verplicht inwinnen van informatie begon in 2022 met de verplichting om bij een offerte voor een woonkrediet het energieprestatiecertificaat (EPC) van een woning op te vragen.

Volgens de NBB bestaat een belangrijk deel van de kredietportefeuille van de banken immers uit woningen die niet goed geïsoleerd zijn. Van de woningen met hypotheek bleek in 2021 één op drie een EPC-label E of F te hebben. Dat zijn de slechtste scores.

Woonkrediet

Bovendien blijkt uit cijfers van de NBB dat veel gezinnen het niet al te breed hebben waardoor investeren in energetische renovatie dus moeilijk ligt. Bij hogere energieprijzen, is dan de conclusie, komen die gezinnen al snel in de gevarenzone. Al spreken de banken dat gedeeltelijk tegen: hoge energieprijzen leidden (nog) niet tot problemen bij het afbetalen van woonkrediet.

Bij de banken zorgt dit hoe dan ook voor grote interesse in de energiescores. Ze gewoon opvragen bij klanten kan niet, want die moeten dat alleen geven bij een nieuwe lening.

Apps

De banken hebben evenmin toegang tot de EPC-databank van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap. Naar verluidt lobbyen de banken bij de Vlaamse regering om toegang te krijgen tot die databank.

Eigenaars moeten alleen een EPC laten opmaken als ze hun huis willen verkopen of verhuren. Maar zo’n EPC kost geld. Door de klanten apps aan te bieden om hun energiescore te berekenen omzeilen de banken dit. Zogezegd om de klanten te helpen, maar eigen vooral om zichzelf te helpen. De banken kunnen zo hun risico namelijk inschatten. Zoals de NBB hen heeft gevraagd.

Voor de klant betekent dit vroeg of laat dat een herziening van zijn hypotheek op basis van de energiescore geweigerd kan worden of dat zijn kredietwaardigheid door de bank aangepast wordt.