Bart Staes steunt unilateraal Catalaans onafhankelijkheidsreferendum

In de Catalaanse digitale krant El Món geeft Bart Staes (Groen) te kennen dat hij achter een Catalaans onafhankelijkheidsreferendum staat, zelfs indien het unilateraal – en dus tegen de wil in van Madrid – georganiseerd wordt. Daarmee gaat hij in tegen het standpunt van de Catalaanse groenen, die terugdeinzen voor zo’n unilateraal referendum.

Kritiek aan Spaanse regering

In een reeks artikelen met de standpunten van Europarlementariërs over het geplande Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum in september, meent Bart Staes (Groen) dat “de Spaanse regering zich vergist in het verwerpen van het referendum, terwijl ik het unilateraal aanvaard.” In zijn kritiek geeft hij de Catalaanse regering gelijk in het willen opzetten van het referendum omdat “het Catalaanse volk degene is die zijn toekomst moet bepalen en niet Madrid.”

De Catalaanse regering zit tegenwoordig opnieuw op ramkoers met de Spaanse autoriteiten. Zowel de Spaanse regering, het parlement en het Grondwettelijk Hof verwierpen al de mogelijkheid om een referendum te organiseren over de afscheuring van Catalonië, wegens ongrondwettelijk. Volgens de Spaanse grondwet is de Spaanse natie immers één en ondeelbaar. Indien de Catalaanse regering in september echt een referendum wil organiseren zoals gepland, zal het met de Spaanse legaliteit moeten breken. Gevraagd naar die unilaterale weg bevestigt Staes: “Ik zou het aanvaarden. De organisatie van dit referendum behoort toe aan de soevereiniteit van de Catalaanse autoriteiten.” Hij roept daarbij de Spaanse staat op zich “veel opener te gedragen en steun te geven aan het referendum.” Als voorbeeld geeft hij daarbij de manier waarop Brits oud-premier David Cameron een Schots onafhankelijkheidsreferendum onderhandelde.

Europa en internationale steun

Bart Staes roept de Catalanen ook op verder te blijven zoeken naar Europese steun. Voor Europa ziet hij meer verantwoordelijkheid weggelegd in het Catalaanse onafhankelijkheidsproces. Zo zou de EU de natieregio’s op “een actievere wijze” moeten erkennen, zeker in het geval deze wetgevende bevoegdheden hebben, aldus Staes.

Momenteel is het voor de Catalanen hard om internationaal zichtbare steun te vinden. Actieve buitenlandse regeringsleden willen er hun handen niet aan verbranden. Steunbetuigingen komen er echter vanuit alle politieke hoeken, met mondjesmaat. Steunbetuigingen die de Spaanse regering niet graag ziet en actief tegenwerkt, zo gaf oud-buitenlandminister José Manuel García-Margallo onlangs toe. García-Margallo liet in een recent tv-debat weten dat hij als buitenlandminister een wekelijkse werkgroep wijdde aan het tegenwerken van het charmeoffensief van de Catalaanse regering in het buitenland. Hij liet ook verstaan dat hijzelf en de Spaanse regering erg veel energie en tijd spendeerden om buitenlandse regeringsleden aan hun zijde te krijgen.

Zo lieten ook opeenvolgende voorzitters van de Europese Commissie zich terughoudend of negatief uit over het Catalaanse vraagstuk. José Manuel Barroso verklaarde dat Catalonië geen lid meer zou zijn van de EU in het geval het onafhankelijk zou worden. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker was dan weer verwikkeld in of slachtoffer van een klein schandaal. Op een parlementaire vraag over Catalaanse onafhankelijkheid werd in het Engels netjes geantwoord dat de EU de interne, territoriale en grondwettelijke organisatie van de lidstaten moet respecteren. De officiële Spaanse versie daarentegen had een extra paragraaf die de verklaring veel harder deed klinken. In die paragraaf klonk het dat de “territoriale bepaling van een lidstaat enkel gegrondvest wordt door het nationaal grondwettelijk recht, en niet door de beslissing van een autonoom parlement dat tegen de grondwet van een lidstaat gaat.” Al snel werd duidelijk dat de officiële versie in het Spaanse gemanipuleerd werd, waarna deze ingetrokken werd en een onderzoek werd opgezet. Tot vandaag is niet bekend gemaakt wie hierachter zit. De verklaring werd wel gretig overgenomen in de Spaanse pers.

De zoektocht naar internationale steun is een belangrijke factor in het Catalaanse onafhankelijkheidsproces. Zowel de Catalaanse als de Spaanse regering twisten om de gunst van buitenlandse actoren. Achter de schermen wordt daar geen vuil spel bij geschuwd.

Foto (c) Twitter @Bartstaes