Beleidsmakers: kijk naar de maan!

Zegt het Eerste Concilie van Nicea u nog iets? Helemaal niets? Waarschijnlijk werd u zoveel jaar geleden op de schoolbanken overvallen door een kleine slaptitude tijdens de les geschiedenis. Of zat u even te suffen in de les godsdienst. In het jaar des Heren 325 werd daar beslist dat Pasen zou vallen op de eerste zondag na de eerste volle maan na de lente-equinox. Voor de meer werelds ingestelde lezers: het rooms-katholieke Pasen valt dit jaar op 12 april.

De Joodse kalender maakt (vooral) gebruik van maanmaanden. Op de vijftiende dag van Niesan, de eerste maand uit de Thora, begint het belangrijke Pesach-feest dat een week duurt. Om de haastige vlucht van Mozes uit Egypte te herdenken, wordt er dan brood zonder gist gegeten. Dit jaar begint Pesach op 9 april.

Shawaal

Tijdens de heilige negende maand Ramadan van het islamitische maanjaar wordt er overdag gevast. Deze vastenperiode eindigt bij het verschijnen van het eerste maansikkeltje van de nieuwe maan van de tiende maand Shawaal en wordt gevierd met het Suikerfeest. Deze negende maand begint dit jaar op 23 april.

Het is door de stand van de maan (geschapen op de vierde dag), dat de drie belangrijkste geloofsgemeenschappen in dit land binnen een tijdspanne van een paar dagen één van hun belangrijkste feesten vieren. Naast een religieus feest is het vooral ook een sociaal gebeuren.

In onze ontkerstende contreien sloft nog maar een kleine minderheid christenen naar de Paasmis, maar Paasdag blijft wel voor velen een gelegenheid om samen te komen met familie en uitgebreid te tafelen. Een soort Kerstmis met chocolade-eitjes.

Een plaag van bijbelse omvang

Het Joodse Pesach begint met één of twee seders, uitgebreide maaltijden die in familiaal verband genuttigd worden en waarvan zowel het verloop als de genuttigde voedingswaren steunen op eeuwenoude tradities. Voor moslims is de ramadan een periode van grote verbondenheid. De vasten wordt elke avond gebroken in ruime familiekring, er wordt bijgepraat rond een bord harira, de traditionele linzen- en kikkererwtensoep.

Je hoeft geen topviroloog met een ontluikende tv-carrière te zijn om te beseffen dat deze duizenden contacten en verplaatsingen een recept zijn voor een coronaplaag van Bijbelse omvang. Het is dus hoog tijd dat politici zich niet laten inhalen door het draaien van de planeten en nu al duidelijk beslissen wat er (niet) kan. Op dit moment zijn erediensten immers verboden maar mogen gebedshuizen wel open blijven. Zo’n combinatie is vragen om Belgische toestanden; gelovigen die mekaar toevallig tegen het lijf lopen in de kerk, moskee of synagoge. Maak als overheid ook duidelijk of ‘religieuze’ privé-verplaatsingen essentieel zijn of niet. Bisschoppen, rabbijnen en imams mogen hierbij geen tegenstanders zijn maar wel partners in communicatie.

Voor de constitutionele fijnproevers nog dit: Vlaanderen hoeft misschien zelfs niet te wachten op een federaal initiatief (volksgezondheid). Toezicht op de erediensten is immers een gewestbevoegdheid en preventieve gezondheidszorg behoort de gemeenschappen toe.

Of we nu in het gezegende jaar 5780, 2020 of 1441 zijn, het ongedesemde brood, het paaslam en de iftar kunnen een jaartje wachten. God heeft immers meer tijd dan de mens.