België is bolwerk van de AKP

Als we de resultaten bekijken van de Turkse verkiezingen in Europa en meer bepaald België, dan rijzen er heel wat vragen. In Europese landen met een behoorlijke Turkse gemeenschap (Duitsland, Frankrijk, Nederland, België, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk) was de opkomst aan de lage kant, met tussen de 29% en 37%  van de kiesgerechtigden, weinig dus in vergelijking met Turkije zelf, waar de opkomst 86,64% was volgens de officiële resultaten. In België brachten 46.371 Turken van de 131.116 stemgerechtigden hun stem uit, 35,36 % dus. In de Europese context is dat nog relatief veel.

Opvallend is de hoge score van de Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) van Erdogan bij de Turkse kiezers in België: 62,93%, dat is bij de hoogste in Europa. Enkel Nederland (64,31%) en Oostenrijk (64,2%) doen het ‘beter’. Ook in Duitsland (53,6%), Frankrijk (50,7%), Bosnië-Herzegovina (46,38%) en Noorwegen (42,7%) is AKP de grootste en groter dan in Turkije zelf. Buiten Europa valt de score voor AKP op van de Turken in Egypte (60,81%), Saoedi-Arabië (53,7%) en Australië (44,11%).

Nochtans laten de uitslagen zien dat de Turkse expats niet overal even conservatief stemmen. In het Verenigd Koninkrijk is de HDP, de linkse partij, gelinkt met de Koerden, de grootste met 59,31% van de stemmen, gevolgd door Finland (57,80%) en Zweden (43,19%), ook in Polen, Oekraïne en Italië is HDP de grootste partij bij de Turkse stemmers. Buiten Europa is dat zo voor Canada.

In Spanje en Portugal is de CHP, de oude centrum-linkse kemalistische partij van Turkije de winnaar. Buiten Europa geldt dat ook voor de VS en de Russische Federatie.

In het algemeens scoort de AKP met 49,88% beter bij Turkse kiezers buiten Turkije dan bij Turkse kiezers binnen Turkije (40,65%), AKP stijgt daarmee 0,21% in de totaaluitslag. Hetzelfde geldt voor de HDP die in het buitenland 20,29% haalt en in Turkije 12,95%, dankzij de buitenlandse stemmen stijgt de HDP 0,12% in de totaaluitslag. De ultranationalistische MHP haalt in het buitenland maar 9,25% tegenover 16,45% in Turkije en de CHP 17,21% tegenover 25,13%.

De analyse van die uitslag bij Turken in het buitenland roept veel vragen op. Vanwaar komen die verschillen? Waarom stemmen Turken in het Verenigd Koninkrijk helemaal anders dan Turken in België of Nederland? Is de regio van afkomst, of veeleer het thuisland hier van doorslaggevend belang ? Wonen er massaal veel Koerden in het Verenigd Koninkrijk? Of heeft het te maken met de behandeling van de Turken in het opvangland? Linkse wereldbeschouwers zullen er al snel een patroon in zien: waar meer racisme is, stemmen Turken voor AKP, uit een behoudende reflex steunen ze op ‘nationalistische’ partijen. Maar kan je dat zo gemakkelijk zeggen? Hebben Turken het dan zo slecht in Nederland, Oostenrijk, België, Duitsland en Noorwegen?

Wat België betreft, is de uitslag des te opvallender. Turkse kiezers worden tot het trouwe kiespubliek van links (sp.a, PS) gerekend. Maar is het niet wat schizofreen om in Turkije voor een conservatieve, autoritaire, rechtse machtspartij te kiezen en in België voor een linkse partij? Hoe kan je voor Turkije een autoritaire, conservatieve koers willen en voor België een linkse? Het lijkt weinig ideologisch standvastig te zijn. Maar we wisten al langer dat mensen hun stemkeuze niet enkel van rationele argumenten laten afhangen.

En verder: wat met de Turken die niet stemmen? En mogen we de resultaten extrapoleren?

Hoe dan ook blijven er veel, heel veel vragen, interessante vragen. Benieuwd of er ooit een antwoord op komt. Dit zou nog wel eens een boeiend onderwerp kunnen zijn voor een postelectoraal onderzoek. 

Afbeelding (c) http://secim.aa.com.tr/YurtDisiENG.html