België heeft geen reden tot feesten

In zijn column ‘Franstaligen geen reden tot feesten’ stelt Alain Gerlache, francofonië-watcher van De Morgen, dat ‘de tijd dringt’. De politieke impasse is in Franstalig België zo groot dat het stilaan tijd wordt om ook de burgers een stem in het kapittel te geven, zo stelt Gerlache.

Het jammere is nu dat dit niet kan, in het federale België. Na zes staatshervormingen is ons tweelandenland nog steeds geen volwaardige federale staat naar pakweg het Duitse model. Länder bepalen er zelf wanneer ze deelstaatverkiezingen organiseren. Zelfs in het op twee benen dansende Spanje – waar regionalisme en Madrilees centralisme hand in hand gaan – gaan deelstaten op verschillende tijdstippen naar de stembus om hun regering te kiezen.

Dat de schandalen van de socialistische parvenu’s in het zuiden van het land uiteindelijk leidden tot de huidige impasse is in niet onbelangrijke mate het gevolg van cdH-voorzitter Benoit Lutgen. Daarmee heeft hij zichzelf én zijn partij meteen ook vastgereden. Zoals de kaarten liggen lijken MR en PS tot elkaar veroordeeld om straks – in 2019, als we allemaal samen onze gemeenschappelijke regionale verkiezingen hebben gehouden – een regering te vormen. Tenminste, als de peilingen het voor een keer bij het juiste eind hebben en de postcommunistische PTB een landslide mag verwachten.

Confederalisme

Het is een argument voor onder meer Bart De Wever en de N-VA – zoals gisterenavond nog minister Philippe Muyters op de 11 juliviering in Antwerpen – opnieuw te pleiten voor confederalisme. Als Wallonië straks kiest voor een partij die opnieuw overheidsondernemingen wil oprichten, bedrijven en banken wil nationaliseren en productiequota vanzelfsprekend vindt, dan is het evident dat een op Noordwest-Europa gerichte marktperformante regio als Vlaanderen een eigen koers wil kunnen varen.

Maar er is meer. De politieke voorkeur van en dito verschillen tussen noord en zuid zouden niet het argument mogen vormen voor een volgende staatshervorming. De werking van het huidige België – een ‘knutselmodel’, om ondernemer-professor Herman Daems te citeren – is van die aard dat het de ontplooiing van de samenstellende gemeenschappen van België in de weg staat.

Nu de politieke impasse daadwerkelijk zo groot is geworden, dat het volgens Alain Gerlache tijd wordt naar de kiezer te luisteren in het zuiden van het land, zou diezelfde kiezer ook de kans moeten krijgen om naar de stembus te gaan. Alleen zo kan er klaarheid worden geschapen. En kunnen de Franse Gemeenschap en het Waals Gewest met een schone lei opnieuw beginnen, hoe de kaarten ook worden geschud door de kiezer.

Knutselmodel

Alleen laat de Belgische krakkemikkige constructie dat niet toe. Het gaat dan ook niet langer op – ook niet op de vooravond van 21 juli – om de lof voor het surrealisme van de belgitude te blijven zingen. Als Wallonië zich verder vastrijdt in een zelf gecreëerd politiek moeras dan is dat niet alleen te danken aan de parvenu’s van de PS. Maar ook aan zijn leiders en staatslui die van België maakten het knutselmodel maakten dat het nu is. Het wordt tijd de permanente diplomatieke conferentie die België is opnieuw – en nu grondig – in vraag te stellen en duidelijke keuzes te maken. Als deze dubbeldemocratie één van beide constituerende deelstaten in de weg staat zijn eigen democratische toekomst te kiezen, is meteen het failliet van het huidige knutselmodel aangetoond. En is er weinig reden tot feesten in België.

Deze opinietekst verscheen eerder op 13 juli in De Morgen.