Belgisch covid-confederalisme

De Vivaldiregering zou in de federale aanpak van de coronacrisis eens tonen dat België werkt! Eén ploeg van 11 miljoen en een centraal commando. De herunitarisering van de gezondheidszorg werd op tafel gelegd als oplossing. Intussen lijkt de realiteit de regering in te halen. De verschillen tussen de landsdelen blijven ook op politiek vlak groot.

Overlegcomité

Op het Overlegcomité groeit de animo tussen de verschillende ‘gefedereerde entiteiten’. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) wou de heropening van de terrassen op 1 mei. Hij stond daarin niet alleen. Maar premier Alexander De Croo (Open Vld) en Frank Vandenbroucke (Vooruit) hadden 15 mei in gedachten. Na schuiven en marchanderen werd het 8 mei. Dit is het niveau tot waarop het bestuur van dit land is afgedaald: marchanderen over werkelijk alles. Echt beleid is niet meer mogelijk.

Jambon zou niet alleen staan in zijn vraag. Hij zou daarbij gesteund worden door enkele Franstalige ministers. Daarom is het des te opmerkelijker dat De Croo en Vandenbroucke toch de bovenhand haalden. De vraag is hoeveel interne druk de constructie van het Overlegcomité kan verdragen.

Binnen de Vlaamse regering is er wat frustratie. Als de deelstaten het eens zijn over maatregelen voor hun bevoegdheden, is er dan nog een Overlegcomité nodig? Kunnen ze niet zelf een persconferentie beleggen en de maatregelen afkondigen? Het probleem is dan natuurlijk dat je zo snel in een soort confederaal systeem terecht komt. Daar zijn ze bij Vivaldi als de dood voor. En niet alleen bij Vivaldi. De druk op het systeem komt ook door verschillen. Hoe harder je vasthoudt aan één beleid voor België, hoe sterker je met de neus op de feiten wordt gedrukt. En er zijn wel wat communautaire covid-verschillen.

Knuffelcontacten

Het Laatste Nieuws kon een studie van de GEMS inkijken (16 april 2021), ‘De Vlamingen die de motivatiebarometer invulden, houden er gemiddeld bijna 4 (3,7) nauwe contacten op na. Bij de Franstaligen zijn dat er bijna 5 (4,8).’ Ook dat is ‘maar’ een gemiddelde, 4 op de 10 ondervraagden geeft aan dat ze zich wel aan dat ene knuffelcontact houden. Wie er zich niet aan houdt, heeft dus wel erg veel nauwe contacten. Maar nog meer in Franstalig België.

In Franstalig België is er ook meer animo voor het openen van de horeca. Inclusief filmpjes van uitbaters die zeggen te zullen openen op 1 mei. De premies tijdens de sluiting zijn er minder hoog dan in Vlaanderen en dus is de situatie voor veel horeca-uitbaters moeilijker. In de Franstalige pers is ook veel meer te doen over burgemeesters die al dan niet zullen optreden tegen geopende terrassen op 1 mei.

Politie en horeca

In La Meuse (16 April 2021) geven verschillende burgemeesters uit de Borinage aan dat ze de politie geen specifieke opdracht zullen geven. Maar ze kunnen niet verhinderen dat politieagenten inbreuken vaststellen en pv’s opmaken. Lees: ik heb aan de politie gevraag dat niet te doen, maar kan dat niet garanderen. Een mooie politieke truc, het risico ligt volledig bij de horeca-uitbaters en de burgemeesters krijgen het aura van een rebelse held.

In de Vlaamse pers zien we enkel Jean-Marie Dedecker als burgemeester die niet wil ingrijpen. Nergens redacties die rondbellen om te vragen aan de burgemeesters wat zij zullen doen. Dat kan tot een pijnlijke confrontatie leiden op 1 mei. Wat als er terrassen openen, die vol lopen, en een politiepatrouille stopt? Hoe zal er gereageerd worden? En wat als de politie niet stopt? Past dat bij de inschatting die ze mogen maken? Hoe zal de regering daarop reageren? Hoe zien de politieagenten dat zelf? Hoe zien de gouverneurs dat? Als hier de confrontatie gezocht wordt, zou ze wel eens snel gevonden kunnen worden. Iets om op te volgen.

Vlaamse en Belgische vaccinatiegraad

Maar als de terrassen open mogen, zal eerst de vaccinatiegraad boven de 70% moeten zijn bij de 65+ers. Dan zijn we opnieuw bij de communautaire verschillen. Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) gelooft erin. Volgens Beke zal begin volgende week 70% van de 65-plussers in Vlaanderen een eerste inenting tegen het coronavirus gekregen hebben. De Oostkantons halen dat misschien ook, maar dat is niet zo zeker voor Wallonië of Brussel. En wat dan?

Sciensano gaf op de persconferentie van 16 april cijfers van de inentingen van het personeel van de woonzorgcentra. Volgens het Belgische cijfer is 76,8% ingeënt. Maar er zijn grote regionale verschillen. In Vlaanderen is 86,5% gevaccineerd, in Duitstalig België 64%, in Wallonië 58,6% en in Brussel 47%. Volgens Van Gucht lopen die cijfers in lijn met de lang gekende trend bij de griepvaccins.

Brussel vaccineert 55+

De pers kopt vrolijk ‘Brusselaars kunnen zelf kiezen welk vaccin ze krijgen‘ (DS 16 april 2021) maar de realiteit is minder vrolijk. Het lijkt foefelen met de software in een wanhopige poging om het aantal vaccinaties omhoog te krijgen. ‘In de Brusselse vaccinatiecampagne springen nog andere zaken in het oog. Terwijl in Vlaanderen circa negen op de tien mensen boven de 75 jaar is gevaccineerd, ligt dat in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest onder de zeventig procent.’ Om geen vaccins te laten verloren gaan moet Brussel al beginnen met inentingen bij inwoners vanaf 55 jaar.

De federale vaccinatiegraad kan dan nog boven de 70% uitkomen. Maar dat Belgische gemiddelde zal, zoals zo vaak het geval is, grote verschillen verbergen. Die verdoezelen is de wetenschap in het gezicht uitlachen. Dan creëer je problemen waar te weinig mensen gevaccineerd zijn. Als daar het virus opnieuw ruim verspreid geraakt, komen ook de Vlaamse ziekenhuizen opnieuw onder druk. Dat zou niet de eerste keer zijn.

Dé vraag is of de kappers en de terrassen in Vlaanderen dan moeten sluiten of gesloten blijven omdat in Wallonië en Brussel grote delen van de bevolking niet gevaccineerd wensen te worden? Hoe lang nog denkt de Vlaamse regering hiermee weg te komen? Wanneer slaat de Vlaamse regering eindelijk federaal eens op tafel?