Beloftes uit de bubbel

Waaraan heeft de burger deze verkiezingscampagnes verdiend? Terwijl iedereen weet dat de begrotingssituatie in het land alarmerend is, gonst de politiek van de dure verkiezingsbeloftes. Het is alsof politici nog meer dan ooit de kiezer willen bevestigen in zijn gevoel dat de politiek op een andere planeet leeft.

Elke dag zijn er nieuwe voorbeelden, en er is bijna geen enkele partij die niet meedoet.

Fossiele ‘subsidies’

Zo zegt Groen bijvoorbeeld nieuw beleid te willen financieren met ‘fossiele subsidies’ van 13 miljard euro. Maar die ‘fossiele subsidies’ bestaan in praktijk vooral uit belastingvoordelen. Denk maar aan het regime voor bedrijfswagens.

Dat is inderdaad uit zijn voegen gebarsten, maar de reden dat er gunstige fiscaliteit verbonden is aan deze vorm van loonuitbetaling is de exorbitante belasting op arbeid.

Als partijen dit geld aan ‘andere zaken’ willen uitgeven, klopt de rekening niet. Wel kan het regime worden omgezet in een lagere belasting op arbeid. Anders moeten partijen er maar voor uitkomen dat ze dit loon in beslag willen nemen.

Verschillende partijen pakken uit met beloftes rond hernieuwbare energie, die met zich meebrengen dat er decennialang meerdere windmolens en tienduizenden zonnepanelen per dag kunnen worden geïnstalleerd.

Ministers hebben het ook al herhaaldelijk gepresteerd om 1 gigawatt aan elektriciteit uit kernenergie gelijk voor te stellen aan 1 gigawatt elektriciteit uit windmolens of zon. Alsof het altijd waait of de zon altijd schijnt. Dat klopt natuurlijk niet.

Migratie

Dezelfde beloftepatronen zie je bij Ecolo. Wanneer het gaat over migratie, blijft die partij de bevolking voorhouden dat migratie nodig is om de vergrijzing te ‘neutraliseren’. Nochtans werd al verschillende keren met cijfers aangetoond dat dat een mythe is.

Wat we zowel bij de groene als de liberale partijen tegenkomen is de voorstelling dat legale en illegale migratie communicerende vaten zijn. Het is fout te beweren dat meer legale migratie automatisch leidt tot minder illegale migratie.

Het ontkennen van het licht van de zon zien we wel meer bij partijen als het over migratie gaat. Het dringt moeilijk door dat de instroom van groepen waarvan nauwelijks meer dan de helft werkzaam is grote druk zet op de openbare financiën in dit land.

Energiedebat

Bij de Franstalige partij Les Engagés vinden we soms iets meer realiteitszin in het energiedebat. Ze wijzen erop dat we met het huidige beleid in de problemen komen op dagen zonder zon en wind.

Op een piekvermogen van 20 gigawatt kunnen we zelfs met een gat zitten van 10 tot 15 gigawatt. De suggestie dat we dit wel kunnen opvangen door het afschakelen van bedrijven (zelfs van hoogovens) is onverantwoord.

Fiscaliteit

Bij de christendemocraten blijken de debatten rond fiscaliteit dan weer een pijnpunt te zijn. Ze blijven argumenten gebruiken die al langer weerlegd zijn. Zo blijven ze bijvoorbeeld rekenen op de goede resultaten van fiscale fraudebestrijding om de begrotingstekorten terug te dringen.

Een alarmbel daarbij is altijd wanneer het verhaal geïnstrumentaliseerd wordt dat er 383 miljard euro Belgisch geld in fiscale paradijzen zit. De waarheid is dat het hier om aangegeven betaalverkeer gaat.

De fiscus zegt zelf dat achter die transacties duidelijk een economische realiteit zit zoals betalingen voor aardolie. Bij die betalingen aan ‘fiscale paradijzen’ gaat in meerderheid immers over de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein. In elk geval is het onverantwoord het beeld te scheppen dat het geld zomaar voor het oprapen ligt.

Bij de Vlaamse liberalen kunnen ze niet ontkennen dat er een desastreuze begrotingsrealiteit overgelaten wordt aan de volgende regering. Noch zijn er grote hervormingen gerealiseerd die de pensioenen of gezondheidszorg betaalbaarder maken. Het maakt het voor sommigen een beetje lastig te geloven in hun voorstellen in deze campagne.

Verantwoordelijkheid afgezworen

De Franstalige socialisten bewijzen wel lippendienst aan de doelstelling van hogere werkzaamheidsgraad, maar willen daar geen maatregelen voor nemen die tegen hun kiespubliek dreigen in te gaan. Verantwoordelijkheid op het budgettaire vlak lijken ze helemaal afgezworen te hebben.

Thomas Dermine antwoordt in debatten dat er zelfs landen te vinden zijn die ooit drie keer zo hoge schuldniveaus kenden als België vandaag. Paul Magnette wil arbeid fors duurder maken met ballonnetjes over verkorting van de werkduur met loonbehoud. Tegelijk zitten in hun plannen vlot voor meer dan 15 miljard euro nieuwe belastingen.

Vermogensbelasting

Bij Vooruit blijft men volhouden dat een fiscale hervorming ook netto extra middelen zal genereren om de overheidsschuld tegen het einde van volgende legislatuur te stabiliseren. Dat is allesbehalve evident. Tot nu hadden de discussies daarover enkel als doel een taxshift te realiseren. Laat staan dat het kan zonder een negatieve impact te hebben op de economische groei (zoals ze beweren).

En dan is er nog PVDA. Die partij spiegelt de kiezer voor dat een vermogensbelasting zonder problemen 8 miljard euro oplevert.

Het Federaal Planbureau heeft de partijvoorstellen doorgerekend. Of dat echt veel zoden aan de dijk zal zetten tegen de loze beloftecultuur is maar de vraag.

Op sommige vlakken kan het helpen, maar de impact van de PVDA-voorstellen op de ondernemerschapscultuur valt in geen enkel model te vatten. Dergelijke doorrekening door een instelling als het Federaal Planbureau heeft evengoed uitleg nodig. Die zullen we de komende weken dan ook geven.