Brussel is politiek gezien al even rot als zijn tunnels

Is Brussel politiek gezien al even rot als haar tunnels? Feit is wel dat het imago van Brussel, dat zich graag als de hoofdstad van Europa afficheert, in nog geen anderhalf jaar als een ballon uit elkaar is gespetterd. Hoe het zover heeft kunnen komen met Brussel heeft wellicht ook met cultuurverschillen te maken.

Het gaat slecht met Brussel. De stad was het voorbije jaar al in het nieuws als Europese Jihaddisten-hoofdstad. Ook was je je leven niet zeker als je door de tunnels reed. Daar vielen brokstukken naar beneden als gevolg van achterstallig onderhoud. Dit leidde tot levensgevaarlijke toestanden.

Trop is ook in Brussel te veel 

Wat iedere Vlaming, Waal en Brusselaar al lang wist, is dat die stad ook nog vreselijk inefficiënt bestuurd wordt. Na de terreuracties in België is dat voor het oog van de wereld nog eens pijnlijk duidelijk geworden. Hoe kun je bijvoorbeeld een adequaat anti-terrorismebeleid opzetten in een stad waar niet één, maar liefst zes politiezones actief zijn? En dan werd de voorbije tijd ook nog eens pijnlijk zichtbaar dat de politici die er aan de knoppen draaien, naar hartelust uit de belastingpotten graaien. Zelfs als dat ten koste gaat van de allerzwaksten, zoals de daklozen. Maar de kruik gaat net zo lang te water tot die barst. Zelfs in Brussel lijkt het erop dat ‘trop’ te veel is. Het gevolg was dat er enkele koppen moesten rollen. Dat daardoor Brussel en Franstalig België onbestuurbaar werd, daar ligt tot nu toe verder niemand van wakker.

Natuurlijk heb je ook in Nederland corruptie. Maar doordat Nederland veel transparanter wordt bestuurd krijgt die minder kans. Bovendien speelt de Nederlandse calvinistische aard ook een rol. Hierdoor zijn in Nederland de grote morele principes veel meer alom aanwezig. Belgen hebben daar in de regel lak aan. Ze zijn anarchistischer. Minder begaan met hun natie en hun overheid. Je zult ze niet snel op de barricades zien staan. Ze zeggen tegen hun bestuurders liever ja en doen vervolgens het omgekeerde. Ongetwijfeld komt dit doordat België vooral een historie kende als bezet gebied. Als je niet deed wat je door de machthebbers werd opgedragen, dan kon je dit wel eens duur komen te staan.

Belgen en Vlamingen zijn pragmatischer dan Nederlanders 

Doordat Vlamingen minder gehinderd worden door die morele principes zijn ze vaak ook pragmatischer dan Nederlanders. Toen de streng katholieke koning Boudewijn de abortuswet niet wilde tekenen, trad hij gewoon voor enkele uren af, zodat hij er zijn handtekening niet onder hoefde te zetten. In Nederland zou zoiets onmogelijk zijn.

Maar soms heeft het ontbreken van die morele principes ook een keerzijde. Zeker als die doorslaat naar een zekere onverschilligheid. Iedereen in België weet bijvoorbeeld dat politici massaal bijbaantjes hebben, ‘jobkes’ cumuleren. Kortom, dat politiek veel meer dan in Nederland een kwestie van zelfbediening is. Maar niemand stoort zich daaraan. Men drinkt een glas, doet een plas en alles blijft zoals het was.

Brussel is bestuurlijk doodziek 

Maar alles heeft zijn grenzen. Dit verklaart waarschijnlijk de maatschappelijke verontwaardiging over het Brusselse wanbestuur. Ik voorspel echter dat dit niet lang zal duren. Zoals zo vaak is het een steekvlam die daarna snel zal uitdoven. Na 30 jaar in België te hebben gewoond, heb ik nooit anders gezien. Natuurlijk weet iedere Belg dat Brussel bestuurlijk al jaren doodziek is. Uit een recent rapport van de Vrije Universiteit van Brussel  (VUB) blijkt bijvoorbeeld dat het Brussels Gewest 166 ministers, burgemeesters, schepenen en OCMW-voorzitters telt. Dat is ongeveer net zoveel als Antwerpen (64), Berlijn (71) of Parijs (42) samen.

Hoe het ook zij: het hebben van de grote morele principes knap lastig zijn. Belgen hebben daar echter geen last van. Maar soms zou wat minder onverschilligheid naar de politiek en de instellingen misschien ook geen kwaad kunnen.

De auteur publiceert over cultuurverschillen tussen Vlaanderen en Nederland, o.a. het recente boek Valse vrienden (Scriptum) en op www.cultuurverschillenbelgienederland.nl .

Foto (c) Reporters