De Catalanen van Linkebeek

Mark Van de Voorde roept in zijn opinietekst Vlaamsgezinden op om consequent te zijn. Als je het Catalaanse ongrondwettelijk referendum verdedigt, moet je ook aanvaarden dat een referendum georganiseerd mag worden door een Franstalige burgemeester in een Vlaamse faciliteitengemeente zoals Linkebeek. Of over rechten van Franstaligen in Brussel.

Eigen vodje eerst

Van de Voorde mag dan eerst eens kijken hoe in ons land de grondwet al dan niet gerespecteerd wordt. Het volstaat om even te lezen in: Sleutels tot ontgrendeling; Uitdagingen aan de Vlaamse meerderheid, van de parlementsleden Hendrik Vuye en Veerle Wouters, ex-N-VA verkozenen die nu zetelen als onafhankelijken uit ongenoegen met de communautaire keuzes van de N-VA.

Van de Voorde kan daarin lezen hoe de grondwet in België behandeld wordt door de politici als een vodje papier. Hij zal zien hoe de, door hem als voorbeeld gestelde Belgische staatshervormingen, er nooit zouden gekomen zijn zonder de flagrante schendingen van de Belgische Grondwet.

De realiteit is dat de grondwet enkel door politici wordt ingeroepen als het hen goed uitkomt. In het ander geval trekken ze zich niets, nadda, noppes, van de grondwet aan.

Catalonië: een eeuwenoude natie

Eerst wat geschiedenis. De Catalanen zijn een eeuwenoude natie, ze hadden een van de eerste parlementen in Europa en legden al in de 13de eeuw via dat parlement de absolute macht van de vorst aan banden. De Catalanen verloren hun politieke instituties, maar slaagden erin hun eigenheid te behouden binnen het Spaanse centralisme. Een verhaal dat ons Vlamingen wel bekend in de oren klinkt.

Vanaf de jaren ’30 van de 20ste eeuw hadden de Catalanen opnieuw eigen instituties in de chaos van het toenmalige Spanje. Dat eindigde toen Franco de controle over Catalonië veroverde. Het werd bij de herinvoering van de democratie in Spanje in de jaren ’70 van de 20ste eeuw beperkt heringevoerd.

Sinds een tiental jaar vraagt de Catalaanse overheid de uitbreiding van hun autonomie. Dat wordt in Madrid altijd hooghartig weggewuifd. En Madrid zocht de confrontatie door een moeizaam compromis dat gemaakt was terug te schroeven. Sindsdien is de onafhankelijkheidsbeweging alsmaar gegroeid. De Catalaanse geschiedenis is een woelige geschiedenis.

Franstalige inwijkelingen in Linkebeek

Waarom vertel ik het bovenstaande? Deze korte geschiedenisles toont hoe overtrokken en fout de vergelijking is tussen het ‘lot’ van de Franstaligen in Linkebeek en de Catalanen.

Willen we werkelijk de Catalanen vergelijken met een groep -vaak rijke- Franstalige inwijkelingen, die vinden dat hun persoonlijke recht om altijd en overal Frans te kunnen spreken overal met hen meeverhuist?

Bovenop die bij het haar getrokken vergelijking komt de, vaak gemaakte, denkfout dat alle Franstaligen in Linkebeek, omdat ze Franstalig zijn, politiek hetzelfde denken.

Zouden Franstaligen in de Rand bij een splitsing van België, en de politieke en socio-economische situatie van de verschillende delen in overweging nemende, echt in blok voor Wallonië of Brussel stemmen? Sta me toe daar aan te twijfelen. Politiek is niet altijd een rationele zaak.

En ook Brussel mag je niet vergelijken met Catalonië

Nu we toch bezig zijn, wordt ook Brussel erbij gesleurd. Is de Vlaamse minderheid in Brussel overbeschermd? Misschien wel, maar ook de Franstalige minderheid in België is overbeschermd.

De bescherming van de Franstaligen in België is in spiegelbeeld altijd toegepast op de Vlamingen in Brussel. Maar … terwijl de grendels van de Franstaligen in België steeds uitgebreider worden, is de politieke bescherming van de Vlamingen in Brussel al stevig uitgehold. Zo is het principe van de dubbele meerderheid in Brussel sterk afgebouwd. (Eigenlijk uit angst voor het Vlaams Belang trouwens).

Ex absurdo

Het probleem is dat vergelijkingen tussen Catalonië en Linkebeek het debat vervuilen. Ik meen te weten waarom. Het opwerpen van die gemeentelijke referenda in de Rand en de situatie in Brussel past in de tactiek om die splitsing van België als onmogelijk en chaotisch voor te stellen. De ingewikkelde en inefficiënte staatsstructuur wordt zo plots een argument om België te behouden.

Een argument ex absurdo als je het mij vraagt.

Waarom toch moeten er altijd weer verlichte Vlamingen opstaan die grote voorstander zijn om de taalgrens op te schuiven ten nadele van Vlaanderen?

Waarom stelt niemand gemeentelijke referenda of talentellingen voor in Waals-Brabant waar in verschillende gemeenten een groot overtal aan Vlamingen woont?

Zullen wij bij een gebeurlijk splitsing van België ook daar gemeentelijke referenda organiseren?

Trouwens, die splitsing zal met onderhandelingen gepaard gaan. Als die referenda er komen, zal daar iets tegenover moeten staan, wat zouden we zeggen van enkele procenten staatsschuld?

Daarbij is –helaas- ook enige partijpolitieke motivatie niet uit te sluiten. Het is bijzonder triest voor de Catalanen dat hun moeilijke politieke strijd voor meer autonomie/onafhankelijkheid wordt gekaapt om, goed vermomd, in te zetten voor binnenlands partijpolitiek gebruik.

Helaas draait het daar al te vaak om in het Vlaamse politiek debat.

Is een grondwet heilig en onaantastbaar?

Ik hoop dat ondertussen iedereen inziet dat Madrid niet uit is op een onderhandelde oplossing van de politieke discussie met Catalonië. De fundamentele vraag is nu of democratie en rechtstaat betekenen dat een bepaalde historische situatie heilig en onaantastbaar wordt verklaard en desnoods met geweld moet worden verdedigd enkel en alleen omdat ze in de Grondwet staat.

Waar zijn de beschermers van de minderheden? Of zwijgen ze echt allemaal om een ‘bepaalde politiek stroming in Vlaanderen’ niet in de kaart te spelen?

vrtnws

Deze bijdrage verscheen eveneens op vrtnws, onder de titel Het is fout de Vlaamse zaak zo te vergelijken met Catalonië