De Wever is gedoemd en wij met hem

De N-VA wil in de federale regering om de Vlaming niet in de steek te laten. Maar wat als deze regering – als ze er ooit komt – niets communautair realiseert en ook niet slaagt in de sanering van de overheidsfinanciën? Wat winnen we dan als Vlamingen? Het excuus dat het anders nog slechter zou geweest zijn, is echt niet genoeg.

Voor Bart De Wever (N-VA) was het duidelijk. Er moest eerst een financieel kader zijn om de onderhandelende partijen af te houden van prettig maar duur beleid. Maar de andere partijen, vooral Vooruit en CD&V, zagen dat anders. Beiden geloven zes maand na de verkiezingen dat ze die gewonnen hebben.

Na kritiek op de methode van De Wever, wordt er nu onderhandeld over beleid om dan te zien waar we met de begroting uitkomen. Het gat in de begroting kan dan traditioneel worden dichtgereden met ‘extra inspanningen in de strijd tegen de fiscale fraude’.

Wees moedig

De poging van De Wever als formateur is moedig. Zonder dat er excessieve externe druk is, proberen te hervormen en te besparen in België. Dat lukt normaal niet. Jean-Luc Dehaene (CD&V) had de euro nodig, Elio Di Rupo (PS) kon rekenen op de druk van de ratingbureaus. Vandaag is er niet genoeg druk van Europa.

En de ratingbureaus? Mensen die meer verstand hebben van economie wijzen op de staatsbon van Vincent Van Peteghem (CD&V) in 2023 waarop voor 22 miljard werd ingetekend. Dat zou de markten gerustgesteld hebben dat er genoeg binnenlandse tegoeden zijn.

Wees wilskrachtig

Zolang er geen druk is, lijken de socialisten en christendemocraten niet bereid de financiële puinhopen die ze zelf gemaakt hebben, aan te pakken. Ze blijven hangen in het Belgische systeem: Belgisch regeringsbeleid is de kleinste gemene deler van de deelnemende partijen. Ambitie is daar niet te verwachten.

Maar wat nieuw beleid hier, en wat besparen daar, dat is niet wat we nodig hebben. Quinten Jacobs zei het hier gisteren treffend: ‘Maar naar de financieringsstromen tussen de deelstaten en de federale overheid wordt niet gekeken. Nochtans is dit recept de enige duurzame oplossing voor onze openbare financiën. De Bijzondere Financieringswet moet daarom worden hertekend. Maar ook daarover wordt met geen woord gerept tijdens de onderhandelingen. They are kicking the can down the road.’ Eigenlijk bedoelt hij dat ze de rekening doorschuiven naar de volgende generaties.

Waarheid is plicht

Het is ronduit wraakroepend dat de kern van dat probleem niet wordt aangepakt. Jacobs voegt er terecht aan toe dat er voor die hervorming geen tweederdemeerderheid is. Samengevat, wat moet gebeuren, kan niet en wat wél kan, maakt hoogstens de ramp niet erger.

We zijn vervloekt. De Wever en de N-VA nog meer. Hij heeft de kiezer beloofd om de scheve Belgische situatie recht te trekken, maar kan daar nooit toe komen. Aan de zijlijn toekijken hoe het alleen nog erger wordt, wil hij niet. Maar er echt iets aan doen, kan hij niet.

En nu?

Nieuwe verkiezingen dan? Dan stopt tenminste even die deprimerende politieke onderhandeling. In de campagne kunnen de partijen de kiezer een duidelijke keuze voorleggen. Maar de eerlijkheid gebiedt te schrijven dat we daarna in hetzelfde terecht komen: wat moet gebeuren, kan niet en wat kan, maakt hoogstens de ramp niet erger.

We zijn gedoemd.