Catalonië: Madrid dreigt

Na het invoeren van repressieve en ‘recentraliserende’ wetten via spoedprocedure, dreigt Madrid nu met strafzaken voor kopstukken van de pro-onafhankelijkheidslijsten. Politiediensten in Catalonië, ook de Catalaanse Mossos d’Esquadra, werden door de Procureur des Konings opgedragen alle strafbare feiten te melden die een toepassing kunnen inhouden van de resolutie die het Catalaans parlement maandag stemde. Die resolutie moet het begin inluiden van het onafhankelijkheidsproces en houdt onder andere in dat het Catalaans parlement de bevoegdheid van het Grondwettelijke Hof in Catalonië verwerpt. 

Rajoy mobiliseert staatsinstellingen

Premier Mariano Rajoy, van de conservatieve Partido Popular (PP), had al de grote Spaanse oppositiepartijen geraadpleegd om een breed front op te zetten tegen de zet van het Catalaans parlement maandag. De Raad van State werd gevraagd met spoed een advies te formuleren. Wat de raad onder voorzitterschap van José Manuel Romay Beccaría ook deed. Ter informatie: Beccaría was in 1963 staatssecretaris onder dictator Franco en minister van Volksgezondheid onder premier Aznar (PP). 

Ook met de koning werd overlegd, die uiteraard zijn volledige steun en medewerking toezegde. Ondertussen droeg de Procureur des Konings van de Nationale Audiëntie alle politie-eenheden in Catalonië op om op te treden mochten Catalaanse regeringsleden ‘daden van rebellie of opstand’ plegen. De Nationale Audiëntie is een bijzondere nationale rechtbank die o.a. de hoogste Spaanse staatsbelangen moet vrijwaren. Deze rechtbank is de rechtstreekse opvolger van Franco’s beruchte politieke Rechtbank voor Openbare Orde. 

Zoals verwacht volgde het Grondwettelijk Hof de regering Rajoy en aanvaardde het de behandeling van de resolutie met automatische schorsing. De leden van Grondwettelijk Hof worden benoemd door de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Senaat en de regering en telt momenteel een conservatieve meerderheid. De huidige voorzitter van het hof is Francisco Pérez de los Cobos, oud-PP-lid. 

21 Catalaanse politici geviseerd

De voorlopige uitspraak van het Grondwettelijk Hof werd overgemaakt aan 21 Catalaanse politici, waaronder minister-president in functie Artur Mas, zijn voltallige regering, parlementsvoorzitster Carme Forcadell en de andere leden van het bureau van het Catalaanse parlement. Het hof wijst hen erop dat zij de plicht hebben zijn uitspraken te eerbiedigen en te doen naleven, ‘zo niet kan dit – ook een penale – verantwoordelijkheid met zich meebrengen’. Concreet komt het erop neer dat het Grondwettelijk Hof de politici uit hun ambt kan ontheffen dankzij een expres-hervorming van de regering Rajoy. Daarnaast lopen ze dus ook risico strafrechtelijk vervolgd te worden. 

Andere maatregelen

Ondertussen bereidt de centrale regering zich ook voor op het financieel droogleggen van de Catalaanse regering. De regeringsgezinde krant El Mundo berichtte maandag dat de stortingen uit het autonomiefonds zouden worden opgeheven voor Catalonië, waardoor de Catalaanse regering in moeilijkheden zou komen voor het uitbetalen van haar ambtenaren. Gezien Catalonië geen fiscale autonomie heeft, is het hoofdzakelijk afhankelijk van de centrale overheid voor haar financiering. 

Ondertussen gaat in de media het gevecht bitsig verder. Miguel Ángel Rodríguez, opiniemaker en staatssecretaris voor Communicatie onder conservatief oud-premier Aznar, herhaalde ongestraft zijn controversiële uitspraak van enige tijd terug: ‘Mas heeft een executie nodig.’ Het duidt op de giftige sfeer die momenteel heerst rond het Catalaanse vraagstuk.

Het is nu wachten tot het Catalaans parlement of de Catalaanse regering in functies stappen zullen zetten die neerkomen op het niet-respecteren van de uitspraak van het Grondwettelijk Hof, waarvan ze de autoriteit formeel niet meer erkennen. Tot er een nieuwe Catalaanse regering gevormd wordt, verwacht men nog geen concrete stappen in die richting. De regeringsvorming zit momenteel in het slop doordat Junts pel Sí en het antikapitalische CUP maar niet tot een akkoord komen over wie minister-president moet worden. Daar hebben ze de tijd voor tot 9 januari.

Foto: Catalaans parlementsvoorzitter Carme Forcadell. (c) Reporters.