Code rood: ‘nutteloos alarmisme’…

Deze week heeft het KMI voor het eerst de code rood afgekondigd voor de hitte. Alleen bij wijze van sensibilisering en informatie, niet de echte alarmfase met concrete maatregelen want tegen het weekend is het alweer voorbij. Op Twitter probeerde econoshocker en vermogensbeheerder Geert Noels daar smalend over te doen:  er zou met die code rood een ‘angstpsychose’ vanwege de overheid gecreëerd worden. Terwijl de bedoeling van zo’n code net omgekeerd is: waarschuwen en tips geven, waakzaam en pro-actief optreden. Als een overheid dat niet meer mag, waarom hebben we ze dan nog? Noels raadde iedereen aan zijn gezond verstand te gebruiken, het loopt allemaal zo’n vaart niet, het is alarmisme voor niets.

Hij had toen waarschijnlijk nog niet gelezen dat er in Frankrijk een aantal kerncentrales zijn stilgevallen omdat het koelwater uit de rivieren te warm werd. Dat geeft aan langdurige hittegolven, waarvan we tot nu toe gelukkig zijn gespaard gebleven, een andere dimensie. De Europese energievoorziening is voor zowat een derde nucleair. Als de kerncentrales plat vallen gaan de conventionele in ‘overdrive’, wordt de stroom peperduur, maar komt ook de elektriciteitsvoorziening in het gedrang voor allerlei vitale publieke sectoren (spoorwegen, hulpdiensten, ordediensten, verkeerssignalisatie, ziekenhuizen, verzorgingsinstellingen, de frigo’s van de begrafenisondernemers die overuren gaan maken, enz, naast telefonie, internet, alle communicatiesystemen). U gaat het thuis natuurlijk ook wel warm krijgen, de diepvriezer ontdooit, de airco doet het niet. Tenzij u zo’n gek bent die investeerde in een autonome zonnepaneelinstallatie, met batterijen en al.

Er zullen dan niet honderden maar duizenden doden vallen, onmiddellijk gelinkt aan de hitte en de implosie van nutsvoorzieningen. Directe doden, mensen die gewoon bezwijken, maar zo’n crisis bevat ook allerlei cascade-effecten die de menselijke en economische schade snel doen toenemen. Eén voorbeeld: als de treinen niet rijden raken de wegen helemaal dichtgeslibd, krijgen we nog meer schadelijke uitstoot, komen de hulpdiensten nergens meer ter bestemming, met nog meer slachtoffers tot gevolg.

Hittegolven worden het nieuwe normaal, we kunnen er maar beter aan wennen en onze systemen updaten zodat een trein alvast niet stilvalt wegens afkoelproblemen zoals met die Thalys gebeurde. Daarnaast kunnen alarmfases zelfs de weerbaarheid testen, sociale cohesie bevorderen, we leren onze buren weer kennen en herontdekken de zorg voor ouderen en naasten. Tegelijk echter kunnen we nu komaf maken met een monster van Loch Ness dat al te lang onze daadkracht verlamde:

Het eindeloze klimaatdebat

Reporters

Voor de grootspelers in de oliebusiness mag het klimaatdebat nog lang duren

De klimaatopwarming op zich is ook een cascadeverschijnsel: het ene veroorzaakt het andere, en je krijgt het bekende domino-effect. Een gemiddelde stijging van vijf graden Celsius veroorzaakt niet alleen een stijgende zeespiegel en het onderlopen van vruchtbare of dicht bevolkte regio’s, we krijgen ook een tsunami van klimaatvluchtelingen uit het zuiden die ons systeem zullen ontwrichten. Daarnaast storten ecosystemen in elkaar, verdwijnt het Amazonewoud nog sneller (nog minder bomen die CO2 opnemen), ontdooit de permafrost zodat enorme hoeveelheden methaangas vrij komen, worden voedselketens in de natuur onderbroken waardoor de bio-diversiteit wordt aangetast en insecten nodig voor de bestuiving verdwijnen, wat dan weer onze voedselproductie bedreigt, enzovoort.

Dit dominoscenario is in feite al aan de gang, en een weekje hittegolf zoals we nu meemaken zou nuttig zijn om mensen wakker te schudden en aan te tonen dat heel ons maatschappelijk-economisch systeem kwetsbaar is en zich tegen zo’n klimaatverandering zal moeten wapenen. Dat heeft niks met doemdenken of alarmisme te maken, maar met euh… gezond verstand om de woorden van de grote Geert Noels te gebruiken. En met het inzicht dat we dringend tot actie moeten overgaan om het broeikaseffect beheersbaar te houden. Helaas,  el-ke week trekken sceptici als  Jan Jacobs  en Jean-Marie Dedecker van leer tegen de ‘klimaatalarmisten’, met een fanatisme dat bijna persoonlijk-existentieel lijkt, zie ook het begeleidende Twitter gevecht. De privé-oorlog van Jacobs houdt niet op, op Doorbraak heeft hij vrijwel geen opponenten. Natuurlijk wordt er altijd wel een wetenschapper geciteerd die betwist dat de klimaatopwarming iets met CO2-uitstoot te maken heeft. Vroeger was er volgens deze sceptici zelfs helemaal geen opwarming en werd er gelachen telkens het ’s winters eens goed vroor. Nu heet het dat het broeikasgas CO2 geen invloed heeft op het klimaat, en dat het allemaal een mediacomplot is, met de VRT in de voorste linies.

Dat is te belachelijk voor woorden. Ik schreef een boek en geef lezingen over de politiek-correcte indoctrinatie bij de openbare omroep, ik ben de laatste om dat te ontkennen, maar dat de VRT ons ‘het klimaatalarmisme zonder filter of tegenspraak’ de strot induwt is gewoon niet waar, Jacobs citeert geen enkele concrete uitspraak daaromtrent. Dat programma’s zoals De Afspraak van een stuitende eenzijdigheid zijn, is geen nieuws, wie neemt deze praatbarak nog ernstig. Alleen moet rechts niet vervallen in spokenjagerij en zich ingraven in een steriel soort scepticisme omdat links zich politiek van de klimaatkwestie bedient.

Cru gesteld: het klimaatdebat is een oeverloos Babylonisch gezeik geworden tussen opiniemakers van allerlei slag, en dat mag nu dringend stoppen. Omdat de transitie sowieso een must is. Het punt is namelijk, dat zo’n met het broeikaseffect verbonden hittegolf een uitstekende trigger vormt om eerst en vooral korte metten te maken met fossiele brandstoffen en de daarbij horende olieverslaving waardoor bijvoorbeeld de schurkenstaat Saoedi-Arabië heel de wereld gijzelt en fundamentalistische moskeeën financiert. Dat een CO2-neutrale economie niet alleen ‘groener’ is, properder, maar ook meer kansen geeft aan regionale autonomie dankzij een innovatief energieprogramma. Ook aan particuliere autonomie voor wie zich gewoon van het net wil afkoppelen. Dat moet rechtshangende libertariërs toch als muziek in de oren klinken.

Creativiteit

Johan Sanctorum | Doorbraak.be

Het qua toon totaal uit de hand gelopen klimaatdebat is dus in drie opzichten contraproductief. Ten eerste houdt het de impasse in stand en krijg je eindeloze welles-nietes-toestanden. Ten tweede spelen sceptici als Jan Jacobs in de kaart van een verouderd economisch systeem en de olie-industrie (die trouwens publicaties sponsort waarin de relatie tussen CO2 en opwarming ontkend wordt). En ten derde belemmert ze de transitie naar een uitstootvrije economie die gewoon gezonder is. Behalve dat het verantwoordelijk is voor het broeikaseffect, is CO2 op zich niet schadelijk, maar het bevindt zich in het gezelschap van een hele reeks andere uitlaatgassen (zwaveloxides, stikstofoxides, fijn stof…) die wel op de zwarte lijst van de WHO staan. Dus moeten we sowieso innoveren en een groene omslag maken, en wordt het zogenaamde klimaatdebat zelfs zonder voorwerp.

Op één punt heeft Jacobs gelijk: de wetenschappers moeten het eindelijk eens worden, de resultaten duidelijk communiceren en concrete implementatie voorstellen, dat heb ik ook gezegd op de Doorbraak-podcast over milieu en klimaat. Jan Jacobs is geen expert, ik ben het evenmin. De moderne wetenschap heeft echter voldoende interne en externe verificatiecriteria opgebouwd om hypotheses te staven of te ontkrachten, het mag nu wat vooruit gaan. In de politieke democratie is onenigheid een must, in de wetenschap is uiteindelijke consensus essentieel, anders functioneert ze niet. Geen enkele serieuze wetenschapper betwist nog de relativiteitstheorie, dus mag er ook eens een metapolitieke consensus uit de bus komen over het klimaat. Ik zal ze aanvaarden, welke ze ook is. Ga ergens op een berg zitten en organiseer een groot colloquium, dames en heren natuurkundigen, biologen, klimatologen en meteorologen, laat de ratio heersen, maak er een gedacht van, en laat het ons weten.

Ondertussen geven zo’n paar dagen van 40 graden behalve een kleine stress-test voor het systeem toch ook enige sens of urgency aan het cenakel. Hopelijk komen er nog meer en langere hittegolven zodat de echte impact van de klimaatverandering duidelijk wordt. Dat is nuttig voor het systeem om zich aan te passen, en een wenk voor de politiek dat het niet zomaar een zaak van hitsige pubermeisjes is. De opwarming is sowieso een feit. Met een CO2-vrije economie kunnen en moeten we haar onder controle houden, de rest is praat voor de galerij.

In zo’n crisis zullen mensen ook weer leren creatief worden en overleven, daar heeft Noels dan weer wel gelijk. Een tip die ik mee geef voor de volgende code rood: bezoek de versafdeling van de Colruyt. Met zijn 4°C omgevingstemperatuur normaal gezien een van de ongezelligste plekken op deze planeet,- behalve voor mannen die op stijve tepels kicken,- maar tijdens hittegolven echt de place-to-be, allen daarheen, laat het volksfeest beginnen met gratis stukjes watermeloen. En daar wil ik graag ook met Jan Jacobs verbroederen. Opnieuw blijkt dat we niet ver van huis hoeven te gaan om ons te amuseren. Gegarandeerd tegen de laagste prijs.