Italië in oorlog met een minuscule vijand

De laatste weken lijken we hier in Italië te leven in een apocalyptische Hollywood-film. Steeds meer verspreidt het coronavirus zich over het hele land. Vooral het noorden werd zwaar getroffen, met vandaag zo’n 8.000 geregistreerde besmettingen. Daarvan ligt bijna de helft in het ziekenhuis en bijna 10 procent op intensieve zorgen. De vrees bestaat dat de ziekenhuizen snel overbelast geraken, en men zal moeten kiezen tussen wie te redden en wie niet. Niemand zou ooit verplicht moeten worden die keuze te maken.

Traditie van wantrouwen

Toen de streek ten zuiden van de Lombardische stadLodi in quarantaine werd geplaatst, heb ik zelf voor het eerst gehamsterd. We kochten voedsel voor twee maanden. Pasta, bloem, melk, tonijn in blik, olijfolie, ontbijtkoeken, koffie en ga zo maar door. Allemaal zaken die we minstens enkele maanden kunnen bewaren. Alcoholgels en mondmaskers zijn al weken onvindbaar.

Het was een irrationele beslissing, want de regering garandeert dat de winkelrekken gevuld blijven. Maar Italianen, en vooral Sicilianen, hebben een lange traditie van diep wantrouwen tegenover de nationale regering. Soms ook wel terecht.

Grootouders

Vorige week sloten uiteindelijk alle scholen en universiteiten. Mijn drie kinderen krijgen voortaan hun (t)huiswerk opgedragen via de website van hun scholen. Voor het eerst werd ook gestart met onlinelessen. Niet tot grote vreugde van mijn elfjarige dochter. Gelukkig is mijn eega leerkracht, en blijft zij ook thuis. Anderen moeten een babysit vinden of de grootouders engageren.

Vooral dat laatste zou weleens het aantal besmettingen drastisch kunnen hebben verhoogd, in het bijzonder dan in regio’s met reeds veel coronagevallen. In Sicilië zijn er voorlopig slechts een vijftigtal besmettingen. Maar veelZuid-Italianen keerden de laatste dagen echt terug naar huis, en brachten waarschijnlijk ook het coronavirus mee.

Ouderen en mensen met een zwakke gezondheid vermijden het beste zoveel mogelijk sociaal contact. Ook met de eigen familie. Vooral dat laatste is moeilijk in een land waar veel gezinnen bestaan uit meerdere generaties. Ik woon zelf in Catania met mijn gezin op de achtste verdieping van een appartementsgebouw. Mijn schoonouders op de vijfde. We zien elkaar dagelijks, kussen elkaar op de wang als begroeting, en lunchen elke zaterdag en zondag samen. Een land zoals Italië, waar fysiek contact deel uitmaakt van de cultuur, lijkt dan ook het ideale verspreidingsgebied voor het coronavirus.

Gevangenisopstand

Eergisteren werd bijna heel Noord-Italië in quarantaine geplaatst. Er braken daarna opstanden uit in diverse gevangenissen. De gedetineerden protesteerden tegen de afschaffing van het bezoekuurtje, dat dient om de verspreiding van de ziekte tegen te gaan. Ze zitten er tevens opeengepakt in cellen, en hebben schrik zelf slachtoffer te worden van het coronavirus. Vanaf deze ochtend werd dan uiteindelijk het hele land een rode zone.

Onverantwoord en lichtzinnig

De speeltijd lijkt voorbij. Vanaf vandaag zijn we in oorlog met een minuscule vijand, waar tanks en geweren nutteloos tegen zijn. Er ontstond een lichte golf van paniek in de talrijke WhatsApp-groepen waarvan ik deel uitmaak.

Misschien is het maar beter zo. Vorige vrijdag en zaterdag zaten de restaurants en pubs hier in Catania nog vol mensen. Onverantwoord en lichtzinnig. Ik veronderstel dat diezelfde mensen op zondag bij de nonna gingen lunchen, met misschien een ongewenste gast aan tafel. Mijn schoonouders komen alvast niet meer buiten. Geen passeggiata meer in Via Etnea, of praatje met de vis- en groenteboer. Zelfs een espresso met de vrienden zit er even niet meerin.

State a casa!

Deze ochtend stonden er lange rijen voor de supermarkten. Niet echt slim, want hoe meer mensen bijeen, hoe meer kans op het verspreiden van het virus. Het advies van premier Conte van de laatste dagen was nochtans duidelijk: State a casa! Blijf thuis. Iets zeer on-Italiaans.

De beslissing van maandag betekent concreet dat men zich niet mag verplaatsen — met uitzondering voor woon-werkverkeer, om gezondheidsredenen en om voeding te kopen. Veel beroemdheden postten dezelfde boodschap op sociale media via #iostoacasa of ‘ik blijf thuis’, om vooral jongeren te sensibiliseren.

Lockdown

Italië in lockdown betekent dat alle sportieve competities en culturele evenementen zijn opgeschort of afgelast. Scholen en universiteiten waren al gesloten. Cinema’s, zwembaden, fitnesscentra, huwelijken, dopen, begrafenissen, congressen, verjaardagsfeestjes, en alle plekken waar veel volk op af komt zijn gesloten of mogen niet plaatsvinden. In de apotheek om de hoek worden mensen mondjesmaat binnengelaten.

Het toerisme lag al sinds enkele weken bijna volledig stil. Veel valt er toch niet meer te bezoeken gezien alle musea gesloten zijn. Een vriend die hier huizen verhuurt via AirBnB zit, net zoals miljoenen anderen in de sector, zonder inkomen tot het einde van deze crisis. Laten we hopen dat het snel voorbij is. Met een happy end, zoals in Hollywood-films.