De Groot-Nederlandse dagdroom van Bart De Wever

Enkele weken geleden droomde Bart De Wever hardop van een eventueel samengaan van Vlaanderen met Nederland. In Nederland heeft het weinig aandacht gekregen. Wel mocht De Wever 27 juli aanschuiven in een praatprogramma van de Nederlandse publieke omroep. Zwartkijkers merken op dat het komkommertijd was.

Persoonlijk had ik het niet erg gevonden als Nederland en België één land waren. De kans om dat voor elkaar te krijgen werd denk ik gemist door het verloop van de Tachtigjarige Oorlog. Tegen 1815 waren de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden waarschijnlijk al te verschillend geworden. Wat mij er niet van weerhoudt om, met Geert van Istendael, te dagdromen over één land waarin het beste van de twee verenigd was. Waarschijnlijk een van de weinige dingen die Van Istendael en De Wever gemeen hebben.

Zal niet de enige rechtse Nederlander zijn die graag een Nederlandse De Wever ziet. Toch vraag ik mij één ding af. Los van wenselijkheid en haalbaarheid van alsnog verenigen en de vraag of Wallonië er ook bij mag. Is Bart De Wever de meest geschikte persoon om dit voor te stellen?

N-VA = LPF?

Een eerste reden om dit te betwijfelen heeft niks met hem te maken, of met de N-VA. Het ligt aan de Nederlanders zelf. Wij beschouwen ons als wereldwijs — maar doen niet de moeite ons in andere landen te verdiepen. Ja, alles wat in de Verenigde Staten gebeurt wordt breed uitgemeten, maar vraag een Nederlander naar een willekeurig ander land?

Neem ons gemeenschappelijke buurland Duitsland. Leidend EU-land, vierde exportland in de wereld. Nederland heeft al eeuwen economische en culturele banden met Duitsland. Willem van Oranje kwam uit Duitsland. Veel stadhouders en vorst(inn)en huwden Duitsers. Vijf Nederlandse provincies grenzen aan Duitsland. Zestig procent van de Nederlandse export gaat naar Duitsland. Maar denkt u dat Nederlanders weten wat er in Duitsland speelt? 

Van België weten wij evenmin wat. Dit kan anders zijn voor inwoners van de drie provincies die aan België grenzen, maar doorgaans is er geen voorkennis. Dan is het menselijk om nieuwe informatie te toetsen aan wat je gewend bent.

Sinds 2002 kent Nederland rechts van CDA (christendemocratisch) en VVD (rechts-liberaal) partijen. De LPF van Pim Fortuyn, de PVV van Geert Wilders, Forum voor Democratie van Thierry Baudet. Deze partijen zitten rechts van centrumrechts, zijn geconcentreerd rond een mediagenieke aanvoerder en hebben vaak intern ruzie. 

Een Nederlander zonder voorkennis van Belgische politiek. Die hoort dat de N-VA, kritisch omtrent migratie en multiculturalisme, vooral draait rond De Wever. Die zal denken dat de N-VA een Belgische LPF of PVV is. U en ik weten beter, het brede Nederlandse publiek niet.

Geen natuurlijke zusterpartij

Een tweede reden is structureel. Op federaal Belgisch vlak speelt het de N-VA (en het Vlaams Belang?) parten dat er geen Franstalige zusterpartij is. Idem voor Nederland. Vlaams-nationalisme bestaat nu eenmaal niet buiten Nederlandstalig Belgisch grondgebied.

Mark Rutte (VVD) werd premier in 2010. Vanaf 2014 heeft hij altijd liberalen als Belgische collegae gehad. Jan Peter Balkenende was premier van 2002 tot 2010. In 2005 zag hij de eveneens christendemocratische Angela Merkel bondskanselier van Duitsland worden. Vanaf 2008 werden de Belgische premiers eveneens confessioneel. Wim Kok (PvdA, sociaaldemocratisch) zal het niet onaangenaam hebben gevonden dat in 1997 Tony Blair Brits premier werd en in 1998 in Duitsland Gerhard Schröder Duits bondskanselier.

Het zou zomaar kunnen dat premier Rutte Nederlands-Vlaamse hereniging eerder zou overwegen als het van zijn eveneens liberale Belgische ambtgenoot Alexander De Croo kwam. Overigens: als De Wever ter sprake komt in een gesprek, welk beeld schetst De Croo dan van hem?

‘Wie breekt, betaalt’

Waarmee de derde hinderpaal ter sprake komt. In de Nederlandse politiek geldt een vuistregel: ‘wie breekt, betaalt’. De partij die uit een regering stapt, verliest bij de eerstvolgende verkiezingen. Ook als het de PVV van Geert Wilders betreft. Die zegde voorjaar 2012 zijn gedoogsteun op aan de regering van VVD en CDA. In 2010 had hij 24 Kamerzetels behaald, bij de verkiezingen van september 2012 kromp hij naar 15.

Als Mark Rutte ergens goed in is, dan is het mensen bij elkaar houden. Zijn tweede kabinet zat de rit uit. Zijn derde kabinet deed dat op enkele maanden na, ondanks de sterke tegenstellingen tussen het links-liberale, doorgaans antiklerikale D66 en de orthodox-protestantse ChristenUnie. Rutte III trad voortijdig af vanwege de Toeslagenaffaire, maar de verkiezingen waren toch al gepland voor twee maanden later.

Rutte is een buigzaam persoon. Pragmatisme boven principes, voor zover hij al vaste overtuigingen heeft. Maar Geert Wilders heeft het sinds 2012 verbruid. Als samenwerking tussen VVD en PVV überhaupt ooit weer mogelijk is, dan niet eerder dan dat een van de twee geen partijleider meer is.

Wat zou Rutte vinden van een partijleider die een half jaar voor de verkiezingen uit de Belgische regering stapte? Vanwege een meningsverschil over een vluchtelingenakkoord dat premier Rutte gewoon ondertekende? Zijn sympathie zal eerder bij Charles Michel en De Croo liggen.

Algemeen Nederlands Verbond

Op korte termijn lijkt de kans gering om in Nederland de handen op elkaar te krijgen voor een politieke unie tussen Nederland en Vlaanderen of België. Het stimuleren van samenwerkingsverbanden en het aanknopen van persoonlijke contacten haalt eerder iets uit.

Vergun mij om hierbij wat sluikreclame te maken voor een vereniging die dit als doel heeft: het Algemeen-Nederlands Verbond. Sinds een jaar lid.