De [on]vrijheid van de vrouw

‘Politie bekeurt vrouwen om hoofddoek op Frans strand’, kopt het NRC Handelsblad. Nicolas Sarkozy wil, na opnieuw tot president van Frankrijk te zijn verkozen, elke islamitische kledij verbieden. Gaat hij dat ook doen op de godsdienstige feestdagen van andere religies? Door die uitspraak bevordert hij twee dingen: hij wint ongetwijfeld stemmen en het risico op nog meer aanslagen zal sterk verhogen. 

Ook in ons land gaan stemmen op voor een verbod op islamitische kledij. Het lijkt me in strijd met de grondwet die de vrijheid van mening garandeert. Die mening houdt namelijk ook in de vrijheid van kledij, want ‘de kleren maken de man’. Als er geen verbod is om in monokini op het strand te flaneren, waarom dan wel een om met een hoofddoek bescheiden op het strand te zitten? Met opzet is ‘bescheiden’ in de zin geschoven, want moslimvrouwen zijn minder geneigd om te paraderen dan de goddelozen. Een kaste waar ik trouwens toe behoor, laat dat duidelijk zijn, maar mijn goddeloosheid is zo sterk doorgedreven dat ze een godsgeloof toestaat.

Een ingeburgerde gewoonte van eeuwen wijzig je niet in een paar jaar. Trouwens, moet die gewijzigd worden? Het heeft enkele eeuwen gekost om de katholieke vrouwen de vrijheid te gunnen hoe zich te kleden, en zelfs toen ze die vrijheid hadden, dan nog heeft het járen geduurd eer ze zich ‘aanpasten’ aan de huidige normen. Ik herinner me nog zeer goed dat vrouwen – niet een grote minderheid maar een kleine meerderheid – eenmaal weduwe, in het zwart gekleed rondliepen en dat voor de rest van hun leven, hoewel geen wet hen dat gebood. Je ziet zelfs nog vrouwen, en niet alleen oudere, die een hoofddoek aandoen als ze naar de kerk gaan. 

Een toerist [m/v] in een short of marcelleke, wordt de toegang tot een kerk geweigerd. Er zijn zelfs al verbodstekens voor. Ze staan opvallend opgesteld aan de ingang. En tot op de dag van vandaag is geen gewoonte maar een kerkelijk voorschrift, dat vrouwen bij een audiëntie bij de paus een hoofddoek dragen.

Moslima’s met boerkini of hoofddoek, het lijkt wel onzedelijk, volgens de normen van de extremen in onze maatschappij. Het zijn mensen die wel tolereren dat motards zich uitdossen in zwarte gevechtskledij, battledress op de Dag van de Klassieke Legervoertuigen, clownspakjes op carnavalsdagen, kostuums uit de J. K. Rowlingboeken op de verjaardag van Harry Potter, het niet meer dan logisch vinden dat een bruid in het wit gekleed gaat, al is ze geen maagd meer, vrouwen met hoeden als ufo’s beplant met veren ter paardenrace trekken, jongeren op zondag in uniform naar de jeugdbeweging gaan, of mensen met hun tatoeages lopen te pronken. 

Is er al iemand die geschreven heeft dat de getatoeëerde varkens van Wim Delvoye een politiek cultureel statement zijn? Net als de hamzuilen van Jan Fabre en het beeld Het Zotte Geweld van Rik Wouters. Het beeld pleit voor de vrijheid van de vrouw. In 1912! Lang voor er stemrecht was voor vrouwen of ze zonder toestemming van hun man geen bankrekening konden openen. Tot het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-65) was de vrouw volgens de leer van de apostel Paulus ‘de man niet geschapen om de vrouw, doch de vrouw om de man’. Cru gesteld, ze was niet meer dan een verkoopproduct. 

Die leer gaat nog op in de islam, máár bij de, en daar heb je dat vervloekte woord weer, extremist. In de oosterse wereld in ruimere mate, in de westerse in mindere. Als je ze gaat tellen, zou het wel eens kunnen blijken dat er meer vrouwen vrijwillig de hoofddoek dragen dan gedwongen.

Een naakte vrouw op/in een kunstwerk vind ik – meestal – prachtig, maar in levende lijve is ze verpakt voor mij veel aantrekkelijker, al is mijn smaakgehalte natuurlijk een sterke graadmeter. Veel meer vrouwen met een goede combinatie van haarkleur, haardracht en de bijpassende hoofddoek hebben mijn erotische interesse weten te wekken, dan vrouwen met dikke billen en een minirok, een diepe decolleté, of twaalf ringen aan tien vingers en een paar rammelende armbanden aan de polsen. 

De vrouw die verplicht wordt een hoofddoek te verwijderen is de nieuwe martelares. Bovendien is het een bewijs dat de onderdrukking van de vrouw nog lang niet verdwenen is. In de westerse wereld zullen nog heel lang manieren gevonden worden om vrouwen in hun overtuiging te beschadigen, geestelijk te terroriseren.  

Het enige wat mij stoort is de boerka. Het aangezicht zien is een vorm van beschaving, waarin ook de menselijke veiligheid deel van uitmaakt. Een mens met een bivakmuts op, met het onderstuk tot over de neuskam moet niet proberen een bank binnen te gaan. Nog maar een stap over de drempel gezet en de rolluiken denderen neer, de sirenes loeien en twaalf bewakers trekken een wapen, een mobilofoon en beginnen te blaffen. 

Wat ik altijd vreemd heb gevonden is dat er andere wetten gelden voor joden dan voor moslims. Is er ooit een chassidischse jood in Antwerpen of New York, Londen, Parijs, Manchester en Wenen, om de belangrijkste centra te noemen waar die club vrije huisvesting heeft gekregen, met de vinger gewezen op zijn zwarte kledij en pijpenkrullen? Ik vind het een lelijk uniform, maar als die mensen graag zo rondlopen… wat is het probleem?  

Maar het feit blijft dat niet iedereen en niet elke overtuiging gelijk is voor de wet. En wie daar gewoonlijk het eerste slachtoffer van is – de gewilde, voortdurend opgejaagde prooi – is de vrouw. 

Hoe moet zij niet van kindsbeen af tot haar dood in spanning leven? 

Foto: (c) Reporters