De pasta van Pegida

Giovanni Costa, de apolitieke uitbater van het Italiaanse restaurant ‘Casa Mia’ in München, heeft op 21 juli de deuren van zijn zaak voorgoed dichtgedaan. Zijn omzet was het afgelopen jaar drastisch naar beneden gegaan en de brouwerij had het pachtverdrag met hem ‘om economische redenen’ opgezegd. Wat had signore Costa dan verkeerd gedaan? Had hij zijn zaakjes niet in orde? Of was er iets anders aan de hand

Hitler

De Bezirksausschuss (BA; districtscommissie) van de stadswijk Sendling in München was er in de lente van 2016 achter gekomen dat leden van Pegida (Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes) na hun demonstratie op maandagavond nog pasta kwamen eten in ‘Costa Mia’. Hoewel Pegida nauwelijks iets voorstelt in München, was een zekere Ernst Dill gealarmeerd. Herr Dill volgt als sociaaldemocraat samen met twee collega’s binnen de districtscommissie het rechtsextremisme in de wijk op de voet op. Dat aanhangers van Pegida afzakten naar de gezellige Italiaan, strookte niet met het zelfbeeld van München als tolerante en kosmopolitische stad, aldus Herr Dill. Dus besloot de 71-jarige advocaat om signore Costa een bezoek te brengen om hem op betere gedachten te brengen. De Italiaanse restaurantuitbater zou een clausule in zijn huurcontract moeten inlassen waarmee hij ‘rechtse’ gasten de toegang tot zijn zaak zou kunnen ontzeggen (in Duitsland is rechts trouwens synoniem met extreemrechts). Het aanbrengen van de sticker ‘München ist bunt’ (‘München is divers’) op de deur zou die vastberadenheid nog moeten onderstrepen. Signore Costa begreep er niets van: die Pegida-mensen kwamen gewoon een pastagerecht eten en een biertje drinken, maar hielden verder geen toespraken. Maakt niet uit, zei Herr Dill: Als de stad waar Hitler zijn carrière begonnen is – overigens ook in een bierlokaal –, zou München een bijzondere verantwoordelijkheid dragen voor democratie en tolerantie.  

Stempel

Kort na het onderhoud tussen Herr Dill en signore Costa werden er antifascistische graffiti zoals ‘Nazis verpisst euch’ (‘Nazi’s, hoepel op’) op de muren van het Italiaanse restaurant gesproeid. Nu kwam ook de afdeling München van Pegida in tegenactie. Op het internet riep ze haar sympathisanten op om uit solidariteit met signore Costa bij hem te gaan eten. Zonder het gewild te hebben verkreeg het restaurant een extreemrechts stempel, ook al zwoer signore Costa in juli 2017 dat de Pegida-mensen al een heel jaar niet meer waren langsgekomen. Klanten begonnen echter van kort na de heisa in de lente van 2016 weg te blijven en de brouwerij zegde uiteindelijk twee maanden geleden het pachtverdrag op, zogezegd om economische redenen, maar ongetwijfeld omdat ze niet met een ‘verdacht’ restaurant wilde geassocieerd worden. Giovanni Costa had intussen al drie personeelsleden moeten ontslaan, nu staat hij zelf op straat, samen met zijn oudste kelner die al 20 jaar voor hem werkte. Hoe de families van beide mannen het nu moeten zien te rooien, zal Herr Dill een zorg wezen. Signore Costa, de gebroodroofde kleine zelfstandige, maakte in een boodschap op de deur van zijn zaak de sluiting ervan ‘om economische redenen’ publiekelijk bekend. Het postscriptum van de boodschap was niet gespeend van bittere ironie: ‘Einen besonderen Dank widmen wir an dieser Stelle dem BA-Sendling und an die mutigen Leute, die im Schutze der Nacht unsere Mauern besudelt haben’ (‘Een bijzondere dank wijden we op deze plaats aan de districtscommissie van Sendling en aan de moedige mensen die in de beschutting van de nacht onze muren hebben bezoedeld’).

(Bronnen voor de feiten in dit artikel vormen de kwaliteitskranten Neue Zürcher Zeitung en Süddeutsche Zeitung.)