De pennenvriendjes en de kronkelende tuinpaden van het beleid

Kranten en duidingsprogramma’s zijn buitengewoon educatief. Zij leren u dat wat u dagelijks in de realiteit ziet en opmerkt helemaal niet klopt. En dat u maar een malloot bent als u uw ogen en uw oren gelooft. De pennenvriendjes stelden het deze week eens te meer vast bij het uitpluizen der Vlaamse media. 

Arme Erwin,

Deze week mochten wij getuige zijn van een nieuw fenomeen. Van de makers van ‘het onveiligheidsgevoel’ is er nu immers ook: ‘het gevoel van verarming.’ Sterker nog: dat gevoel van verarming stuwt kiezers blijkbaar richting extremen. Bij ‘extremen’ moet je dan denken aan iedereen die niet in de Vivaldi-regering zit plus een paar mensen uit de rechtervleugel van CD&V en Georges-Louis Bouchez.

Ik dacht nog even: elke redactie heeft wel een dorpsgek rondlopen die bij wijze van lopende grap af en toe een compleet bezopen stuk mag publiceren, maar de dag erna stonden er alweer dergelijke woorden in De Standaard. Dat kon geen toeval meer zijn. Wat lazen we nu?

‘Nergens gingen werknemers er meer op vooruit dan hier, maar toch leeft bij de man in de straat de perceptie dat hij verarmt.’ (Let op de denkfout in die zin: alsof elke ‘man in de straat’ ook een werknemer is.)

Die man in de straat, toch! Wat een simpele duif is me dat. Die maakt van alles mee, die ziet met zijn eigen ogen dat zijn winkelkar steeds leger wordt voor hetzelfde geld, dat goedkope auto’s van de markt verdwijnen, dat huizen onbetaalbaar worden, ze renoveren nog veel onbetaalbaarderderder, rijbewijzen duurder, boetes hoger, goedkope vliegtickets een illusie, en dat gratis onderwijs merkwaardig veel geld begint te kosten. Maar verarmen? Haha, gekke man in de straat, toch! Straks gaat die nog beweren dat het in april veel geregend heeft, terwijl elke journalist u zal zeggen dat het enkel ging om ‘een gevoel van neerslag’. Mochten ze durven, ze zouden nog naar Bachmoet trekken om tegen de mensen daar te zeggen dat het oorlogsgeweld louter perceptie is.

Weet je wat ik denk, Erwin? Ik denk dat de kranten steeds meer een ‘gevoel van informatie’ geven.

Gevoelige Stef,

De uitvinding van ‘het verarmingsgevoel’ was me ook niet ontgaan. Ik zag het voorbijkomen in De Afspraak. De plaatsen aan de deugtafel waren voor de gelegenheid ingenomen door onder andere Marc Elchardus – die daar was om een intelligente, van groot inzicht getuigende analyse te maken – en Egbert Lachaert als zijn tegenpool.

Egbert – die het prille begin van de vervrouwelijking van het onderwijs had meegemaakt en in die hoedanigheid ooit twee uur lang een cursus ‘snit en naad’ had moeten volgen – kwam ons dat vermaledijde ‘verarmingsgevoel’ op de mouw spelden.

Het was allemaal een kwestie van perceptie. Die mens die zich verarmd voelt, is he-le-maal niet verarmd volgens de blauwe voorzitter. Neen, die panikeert omdat hij rondom zich allemaal mensen ziet die de eindjes niet meer aan mekaar kunnen knopen. Daardoor slaat die ten onrechte in paniek. Maar zelf komt die niks tekort. De anders immer voortreffelijke Pieter-Jan Desmet vergat op te merken dat dit verdacht veel leek op algemene verarming en dat die ene persoon die niks tekort kwam gewoon Egbert zelf was.

Egbert voerde natuurlijk braaf de marsorders uit die gegeven waren op het recente – door drie man en het hoofd van Carina Van Cauter bijgewoonde – Open Vld-congres. ‘Ik ben het beu dat politici het land in de put praten’, noteerde Bart Brinckman de weinig gevleugelde woorden van Alexander De Croo. Dat moet natuurlijk zijn: ‘Ik ben het beu dat politici het land de put in praten’, omdat het anders lijkt alsof de verkozenen des volks zich van graafwerken bedienen om de dialoog aan te gaan. Maar daar gaan we niet over kniezen. Het begrijpend lezen is toch een dingetje uit vervlogen tijden.

Dat begrijpend lezen geldt blijkbaar ook voor peilingen. Hoe verklaar je anders het feit dat De Croo en Lachaert apetrots pronkten met fietspetjes waar een onverlaat ‘Op Kop’ had laten op drukken. Waren Peppie en Kokkie het slachtoffer van een wrede inside joke of is de lucht op dergelijke congressen zo ijl dat men ‘het snelste richting de kiesdrempel duiken’ ook een soortement van koppositie vindt.

‘Ieder kindje verdient een prijs’, zo is de ellende begonnen.

Internetheldhaftige Erwin,

We moeten het eens hebben over televisie. Je weet wel: dat ding waar we lang geleden wel eens naar keken voor het internet bestond. Wist je dat ze daar nog steeds programma’s op uitzenden? Er lopen in Vlaanderen dus ook tal van juffrouwen en meneren rond die voor de televisie programma’s maken. Zij achten zich om die reden natuurlijk ook verheven boven het klootjesvolk, je weet wel: die mand met betreurenswaardigen die (proest) leven in de perceptie dat ze verarmen! Hahahaha!

De godenstatus van televisiemensen heeft altijd al bestaan, maar dan eerder teruggetrokken, achter de schermen en hooguit één keer per week in ‘de boekskes’. Maar zie: de geniale Eric Goens heeft bedacht dat je evengoed vanop die basis een televisieprogramma kan maken waarin je daadwerkelijk met de camera gaat neerkijken op het gewone volk.

De boomlange Goens (4 meter 78) was eerder al de bedenker van het format ‘Ik koop een huis en ik gebruik dat fiscaal-technisch als decor voor een tv-programma waarin ik andere goden-bv’s ontvang’. Zijn nieuwe programma ‘helden van het internet’ was ooit al een itempje in een terecht zeer vergeten talkshow met Karen ‘Amai-da-pakt-mij-nu’ Damen en Gilles ‘als-ik-ernstig-kijk-en-zachtjes-praat-denkt-iedereen-dat-ik-intelligent-ben’ Decoster.

In ‘Helden van het Internet’ gaat Goens (naast hem lijkt de reus van de bende van Nijvel een kabouter) mensen opzoeken die iets onbesuisd, onzinnig, beledigend of racistisch op sociale media hebben gezet. Wat precies doet er niet toe. Als het maar iets is waar de Grote Goens het niet eens mee is. Ja, pas maar op, Rik Torfs!

‘Klavierridders’ noemt Goens zijn slachtoffers. En ‘Hoofdletterboeven’. Met zichtbaar genoegen komt hij onverwacht aanbellen bij mensen die bijvoorbeeld Marc Van Ranst een ‘dikke vetlap’ of een ‘speknek’ hadden genoemd. Wat mij toch een eerder objectieve observatie lijkt. Erger nog: Goens confronteert de speknek-schrijver dan ook nog eens met Marc Van Ranst. ‘Toen ik hem erbij toverde, werd die man héél klein,’ verkondigt hij in de krant. Hahahaha!

Ik geloof, Erwin, dat dit programma een misdaad tegen de menselijkheid is. Iemand onverwacht confronteren met Marc Van Ranst? Hopelijk zal het Europees Hof voor de Rechten van de Mens niet mals zijn.

Inmiddels noteren we dat gruwelijke uitlachtelevisie helemaal ok is, op voorwaarde dat een deugtoeter het maakt. Want zo iemand mag naar beneden schoppen. Mij is altijd geleerd dat je moet schoppen naar boven, niet naar wie al op de grond ligt. Maar ja, als Goens naar boven schopt, dan stampt hij in het ijle van de stratosfeer.

Telegenieke Stef, 

Het is altijd een beetje tenenkrullen-festival wanneer het glimplebs neerkijkt op het productieplebs.

‘De man in de straat’ heb ik altijd al een rare uitdrukking gevonden. Het zal wel weer zo’n knullig anglicisme zijn zoals dat godsgruwelijke ‘mensen van kleur’. Mensen kunnen enkel van kleur zijn als er ergens een plaats zou zijn – stad, dorp, een gehucht zou volstaan – die Kleur heet.

Maar daar staat hij dan ‘de man in de straat’. De man in de straat is eigenlijk ‘de man OP de straat’ die DOOR het wegdek gezakt is ondanks dat hij 57% van zijn zuurverdiende loon afstaat ter onderhoud der nationale infrastructuur. Ik heb het al gezegd, Stef, de staat heeft twee kerntaken: zorgen dat de straten proper liggen en zorgen dat men er zich kan over bewegen zonder overvallen te worden. Twee zaken die we helaas niet kunnen afvinken

En wat doet de man in de straat nadat hij uit dat zinkgat gekropen is? Die zegt ‘foert’ en trekt zich terug in het heiligste der heiligen, zijn hof!

Daar schept hij zijn eigen paradijs, zijn eigen Utopia. Daar trekt hij zich geen hanggeranium aan van stijlfascisten die ‘de David van Michelangelo der Lage Landen’ – zijnde de tuinkabouter – een gotspe vinden. Neen, hij zal er puur uit balorigheid nog een vrouwelijk exemplaar naast poten. En zo positioneren dat ze samen vredig naar een verschoten plastieken flamingo turen. Hij zal een flinke teil ingraven en vullen met zelf opgepompt water om er effen rode koi’s in te kweken.

En hij zal zijn tuinpad leggen zoals een tuinpad hoort te liggen. Geen staatsgepruts. Een laag grind, een laag ‘stabilisé’ en dan daarop de onverslijtbare betondal. De Via Appia van de kleine man.

Of dat dacht hij maar. De stad Genk krijgt 60 000 euro subsidie om drones zijn tuin in te laten suizen op zoek naar onvergunde waterpompen en illegale verhardingen. De ontharding der tuinen verantwoordt blijkbaar een verharding van het beleid.

Er staat mij meteen een scene voor ogen uit de verfilming van 1984 van George Orwell. Hoe helikopters door de vensters spieden, om er zich van te vergewissen dat iedereen de regels ter harte nam. Hoe dit afliep voor Winston Smith weten we.

Die scene is me steeds bijgebleven omwille van de uiterst naargeestige sfeerzetting ervan. Hoezeer is het anders nu. Het gaat hier niet om de fascisto-communistische decreten van ‘Grote Broer’, neen het is nu een zaak van de bloemetjes en bijtjes. Het eigendomsrecht wordt verbloemd en uw privacy bijzaak.

Tot volgende week, wespensteek!