De vertwijfelde Tory’s

Manchester leek wel een bezette stad. In alle straten vond je wel een of andere vorm van politie terug. Meer dan duizend extra agenten en een kostenplaatje van ongeveer twee miljoen Britse pond. De oude industriestad verwelkomde vier dagen lang de regerende Tory’s voor hun jaarlijkse partijconferentie. Nou, ja, verwelkomen. Aan de Manchester Bridge bengelden aan de vooravond van het congres poppen onder een groot spandoek met ‘Hang the Tories’.

#StopBrexit

Op zondag 1 oktober, de eerste dag van de politieke bijeenkomst, verzamelden zich al demonstranten voor de veiligheidszone aan de bibliotheek van Manchester. In de trein op weg naar de stad merkte ik een van hen op. De man droeg een opvallende t-shirt met het opschrift: ‘National March to Stop Brexit #StopBrexit’. Hij heet Andrew. ‘Ik kon de uitslag van het EU-referendum eerst niet geloven. Later werd ik heel boos. Maar dan bedacht ik dat het geen zin heeft om op 52% van de bevolking boos te lopen. Ik respecteer de democratie. Nee, ik werd boos op de politici die de bevolking een rad voor de ogen draaiden’.

Andrew, een geboren Londenaar, woont niet meer in het Verenigd Koninkrijk. Hij werkt voor een Frans bedrijf en woont in Parijs. ‘Mijn ouders wonen in Spanje. Men schat dat ongeveer een miljoen Britten in het buitenland wonen. Wij kregen het recht niet om mee te stemmen in het brexitreferendum. We hadden nochtans het verschil kunnen maken.’ De demonstratie die Andrew later bijwoonde, telde verschillende duizenden deelnemers.

Tory jaarmarkt

‘Ik geloof zeker in een samenwerking tussen de EU en ons land. Maar ik ben tegen een Europese superstaat zoals jouw “mister Verhofstadt” wil’. Hij zat rustig naast me aan een tafeltje in de conferentiehal in het hartje van Manchester. Voor ik daar geraakte, moest ik een security check ondergaan in het Radisson Blu-hotel. Daarna volgde een controle die je het gevoel gaf dat je een luchthaven binnenwandelde. De conferentiehal zelf leek wel een jaarmarkt. Naast de verwachte partijstanden, trof je er de Britse boerenbond aan, kleermakers, een soort van antiekmarkt,… Ook de media, met de BBC en ITV op kop, hebben er een stekje. Elke standhouder moet fors wat geld betalen. Zoiets kun je je moeilijk inbeelden op een Vlaams partijcongres. De regeringen van Gibraltar, Jersey en de Falkland Eilanden waren eveneens vertegenwoordigd.

Duitse brexitliefde

Ik belandde dus uiteindelijk met een typische Engelse sandwich aan een tafeltje waar een bejaard koppel zat. De man droeg een Union Jack-vest en bleek een gepensioneerde landbouwer. ‘De EU wil ons Britten geen kans geven’. De man en de vrouw waren hevig pro-brexit. ‘Ik heb als Duitse mijn geboorteland in 1951 verlaten en ik ontmoette hem.’ Hun affectie was aandoenlijk. ‘Als je het mij vraagt wil de EU nu net zo communistisch worden als DDR. Ik wil het niet.’ De vrouw sprak vurig. ‘En wat is dat met die rechten voor EU-burgers? Dat ze Britten worden, zoals ik deed!’ Wanneer ik vraag naar haar opinie over de Labourvoorzitter Jeremy Corbyn klonk ze scherp: ‘Hij is een gevaar voor het land!’

Bang voor premier Corbyn

Dat vormde zowat de rode draad van de conferentie: de angst voor Jeremy Corbyn. ‘Stel je voor dat die premier wordt!’ Het was een Tory van Indische oorsprong die met enige ontzetting sprak. Hij heeft een eigen zaak en is trots op wat hij bereikte ’through hard work’. Hij gruwelde van de plannen waar de socialisten van Labour achter staan. ‘Ze gooien ons land meer dan dertig jaar terug met recepten die niet werken.’ Maar is Theresa May wel de juiste vrouw om hem te stoppen? De man antwoordde ontwijkend: ‘Ze moet de brexit rondkrijgen.’

Een oudere heer in krijtstreeppak klonk duidelijker: ‘Tuurlijk kan ze dat. We hebben ook geen andere keuze.’  Op een volgende avond aan de bar van het statige Midland Hotel antwoordt een jongedame me met een tegenvraag: ‘Overtuigt ze jou?’ Ik antwoordde met een lach. ‘Nou, dat zegt genoeg’, voegde ze er meteen aan toe. Ik trof niemand die spontaan de lof zong voor de premier.

Geen Boris

De kranten schreven tijdens de conferentiedagen hun bladzijden vol over de ambities van Buitenlandminister Boris Johnson. Hij zou een laatste gooi doen naar het premierschap. Bij de achterban ligt Johnson blijkbaar goed in de markt. ‘Boris is een goede kerel. Hij gelooft in ons land’, aldus een jonge Tory. Een parlementslid vertelde me nippend aan een ‘gin and tonic’ wat anders. ‘Boris is niet de toekomst. Het land moet hem niet meer. Hij heeft zijn kansen verkeken. In het kabinet staan ze ook niet meteen voor hem te springen.’ Volgens hem mag May het uitzitten tot maart 2019, wanneer de brexitdeal rond moet zijn. ‘Dan kan ze ofwel met een succes in stijl afscheid nemen. Als ze echter mislukt, dan kunnen we de schuld op haar afschuiven’.

Meer weten over Engeland, zijn politiek en brexit? Harry De Paepe publiceerde net het boek ‘Stiff Upper Lips’, samen met VRT-journalist Flip Feyten. Verkrijgbaar in de Doorbraak-webshop.