De waarheid van de cijfers

Alle politici die zichzelf een historische rol toemeten in de komende verkiezingen, schrijven een boek. Of daar iets in staat of niet is niet belangrijk. Meestal staat er niets in, en is het verpatst geld. Maar dat is niet zo met het boek van J.D. Vance, de Republikeinse kandidaat voor het vicepresidentschap.

Zijn boek Hillbilly Elegy schetst treffend en soms ontroerend het beeld van de ‘vergeten gemeenschappen’ van blanke arbeidersgezinnen in de zogenaamde Rustbelt (Michigan, Pennsylvania, Ohio en Wisconsin). Daar is hij zelf ook opgegroeid, maar hij is er ook — dankzij eigen doorzettingsvermogen — aan ontgroeid. Voor zichzelf wist hij de ‘American Dream’ waar te maken, maar zijn ambitie is dat die American Dream-aspiratie weer de harten en de geesten van de ‘hillbilly’s’, de sociale klasse waaruit hij voortkomt, kan veroveren.

Hulp van Harvard

Het zal niet veel gebeuren, maar deze volkse conservatief Vance kreeg onverwachts steun uit een al even onverwachte hoek. Een onderzoeksteam van topuniversiteiten, geleid door Harvard-econoom Ray Chetty, peilde naar de evolutie van de sociale vooruitgang bij verschillende bevolkingsgroepen. Het grootscheepse karakter van het onderzoek doet elke socioloog duizelen.

Het team onderzocht de sociale trajecten van maar liefst 57 miljoen — u leest het goed — Amerikanen geboren tussen 1978 en 1992. Daarbij werd onderzocht welke inkomensstatus de onderzochte groepen hadden bereikt op hun 27ste verjaardag. De uitkomsten van zo een omvangrijk onderzoek kan je niet negeren.

‘Jetzt weiss man es’: arme blanken zijn de pineut

In grote lijnen geven de uitkomsten van het onderzoek Vance gelijk: de blanke arbeidersklasse uit het Midden-Westen is de grote sociale verliezer van de laatste decennia. Het blijkt dat raciale afkomst almaar minder een betrouwbare voorspeller is voor de toekomstige sociale status van een jongere. De sociale status van het gezin waarin het kind opgroeide, of het nu blank of zwart is, heeft meer voorspellende waarde.

Om maar enkele cijfers te geven:

• Een kind dat in 1992 werd geboren in een arm zwart gezin, heeft op zijn 27ste een jaarlijks inkomen dat 1.400 dollar hoger ligt dan een gelijkaardig kind op zijn 27ste geboren in 1978.
• Een kind dat in 1992 werd geboren in een arm blank gezin, heeft op zijn 27ste een jaarlijks inkomen dat 2.000 dollar lager ligt dan een gelijkaardig kind op zijn 27ste geboren in 1978.

Arme zwarten gaan dus vooruit, arme blanken boeren achteruit. Zijn arme zwarten nu even rijk als arme blanken? Nog niet, want arme blanken hebben nog altijd een jaarlijks inkomen dat 9.500 dollar hoger ligt dan dat van arme zwarten, maar de kloof is tussen 1978 en 1992 vernauwd met 28 procent.

De onderzoekers wijzen er ook op dat er geen sprake is van ‘nulsomverschuivingen’. De positie van arme blanken verslechtert niet omdat die van arme zwarten verbetert. De onderzoekers wijzen erop dat op plaatsen waar de zwarte jongeren het beter doen, de positie van blanke jongeren stabiel bleef. En op plaatsen waar blanke jongeren het slechter doen, verbeterde de positie van zwarte jongeren ook niet.

Politieke betekenis

De waarheid van deze cijfers slaat de feitelijke bodem onderuit van de wokisten, die beweren dat de Verenigde Staten een door en door ‘geracialiseerde’ samenleving zijn. Gelijkheid van kansen tussen zwarten en blanken is er nog niet, maar de verschillen verkleinen.

Wel toont de studie aan dat er wel degelijk sprake is van een ‘hillbilly-tragedie’. Voor grote groepen in de blanke arbeidersklasse lijkt de American Dream ver weg. Terwijl het geloof in de mogelijkheid van individuele stijging op de maatschappelijke ladder een van de kernwaarden van de Amerikaanse samenleving is. Vance wil deze tragedie doorbreken door de American Dream bij miljoenen Amerikanen in het Midden-Westen weer tot leven te brengen.

Het debat tussen J.D. Vance en Tim Walz werd door onze pers als onbelangrijk afgedaan. Wellicht omdat Vance, anders dan gehoopt, niet door Walz werd weggewalst. Maar de problematiek die Vance aankaart is omvangrijk en diepgaand, en de oplossingen ervoor zijn een werk van lange adem. Daarom zal de relevantie van Vance zelf wellicht de komende verkiezingen overstijgen.