De weg is moeilijk, hoe ervaren is de gids?

De verkiezingen werden vooraf gezien als de kans voor het Vlaams Belang om in te breken in het politieke systeem. Dat is niet gebeurd. Vlaams Belang heeft te weinig gewonnen om de N-VA onder druk te zetten om met hen een regering te vormen. Ook al hebben ze samen een meerderheid in Vlaanderen.

Redder des vaderlands

Campagne voeren loont. Daar heeft Bart De Wever het verschil gemaakt. De Wever heeft een mandaat gevraagd om het kaduke politieke systeem in België te hervormen tot een werkbaar geheel en om de penibele financiële situatie recht te zetten. De kiezer heeft hem dat gegeven. Hij moet nu Belgisch eerste minister worden. Dat was zijn belofte aan de kiezer.

De Wever staat daarmee voor een enorme opdracht. De weg die hij voor zich heeft, is vol gevaren, succes is niet gegarandeerd. Hij hangt best een portret van Alexander De Croo, zijn voorganger, in de Wetstraat 16. De kiezer kan hard afrekenen met premiers die falen in wat ze beloofden.

Valkuilen

De eerste valkuil wordt een regering vormen. Terwijl we dit schrijven is nog niet helemaal duidelijk hoe de zetels precies liggen. De meest logische coalitie is misschien N-VA, cd&v, Les Engagés, MR en Open Vld. Die laatste partij is net niet gehalveerd en is gewond, onder andere door de voortdurende aanvallen van de N-VA. Het vormen van de Vivaldi-coalitie werd Open Vld en Alexander De Croo in het bijzonder aangewreven. Maar volgens hun programma aan het einde van de campagne loopt het socio-economische toch verrassend gelijk.

Kan een gewonde Open Vld in die regering De Wever? Hoe stabiel is die partij nog? Hoe zullen de interne afrekeningen verlopen? Zal de partij blijven bestaan? Is de coalitie als ze er ooit komt dan wel stabiel? Wie heeft het daar straks voor het zeggen als ze blijft bestaan?

Vooruit, achteruit

Vooruit kan misschien Open Vld vervangen. Leuk meegenomen dat je dan een wig drijft tussen de zusterpartijen PS en Vooruit. Maar dan is het geen centrumrechtse regering meer. Vooruit mag dan iets flinkser zijn. De PVDA verhindert haar wel om te veel rechts beleid uit te rollen. En het is niet dat Vooruit echt zwaar gewonnen heeft. Ze gaan vooruit, maar daarmee is het gezegd.

Eens er een coalitie is, zal die niet enkel in woorden, maar ook in daden een verandering moeten waarmaken. Dan zal er een sluitend regeerakkoord moeten komen. De noodregering met een duidelijk programma. Dat kan werken, maar is niet zo makkelijk gedaan als gezegd. En er moet een communautair akkoord volgen. Dat is wat De Wever de kiezer heeft beloofd. Hoe zal hij dat aanpakken?

Premier De Wever

Hoe moeilijk het is dat waar te maken heeft ook de Zweedse regering getoond. De Wever zal als premier zijn coalitie strak op schema moeten houden. Hij zal de verbindingsman moeten zijn, het cement van de coalitie. Hij krijgt maar één kans, zijn coalitiepartners zijn partijen die het Belgische machtsspel zeer goed kennen, met een uitgebreid netwerk.

Op verkiezingsavond kan De Wever triomferen. De volgende jaren zal het voorzichtig laveren zijn om waar te maken wat hij deze campagne aan de kiezer heeft beloofd. Het VB ligt vanuit ruraal Vlaanderen op de loer om meedogenloos oppositie te voeren.