Net voor zijn politieke pensionering wou Filip Dewinter nog even alle schijnwerpers richten op een aantal no-gozones in Brussel. Samen met zijn geestverwant Geert Wilders (PVV) trok de meester-provocateur naar de grens met het ‘kalifaat’ Molenbeek en Sint-Joost-ten-Node om daar vast te stellen dat ze maar beter rechtsomkeer konden maken. Wilders omschreef dit als een ‘onaanvaardbare capitulatie’. Zijn we dan in oorlog? ‘De burgemeester toont aan dat de islamisering het beleid dicteert in haar Brusselse gemeente’, vulde Dewinter aan.

Strenge regels

Dat Filip Dewinter een olifant in een porseleinwinkel is, ronduit bedenkelijke vrienden heeft en met zijn optreden zijn partij meer schaadt dan baat, wil niet zeggen dat de man over gans de lijn ongelijk heeft. Laten we duidelijk zijn, van een bewuste islamisering in Antwerpen, Brussel of in de rest van Vlaanderen is er geen sprake. Maar dat de instroom van nieuwkomers in onze contreien reeds lang de norm van wat inpasbaar is, heeft overschreden, staat intussen vast. Zo is 21,7% van de Antwerpenaren vreemdeling en is 53,6% van buitenlandse afkomst.

Tel daarbij nog de duizenden illegalen die zich in Antwerpen ophouden en de moeilijke integratie van heel wat nieuwkomers en we kunnen gewag maken van een acuut probleem. Dit is niet het gevolg van een bewuste ‘omvolking’, maar eerder het resultaat van een onbestaand migratie- en een selectief integratiebeleid.

Uit de Stemming 2022 blijkt duidelijk dat de mensen er genoeg van hebben. De Vlamingen willen een veel strenger integratiebeleid. 75% van de respondenten wil dat migranten maximaal onze cultuur en gewoonten overneemt. Zelf bij Groen is er een meerderheid voor assimilatie. Daarnaast is er een grote meerderheid te vinden voor het verder bemoeilijken van het verwerven van de Belgische nationaliteit. De indicaties om Vlaming te zijn of de Belgische nationaliteit te verwerven mogen soms heel onduidelijk of te breed geformuleerd zijn, ze geven duidelijk aan dat strenge regels voor migratie en doorgedreven integratie of assimilatie hoog op het verlanglijstje staan van de Vlamingen. ‘Nederlands leren’ en ‘De politieke instellingen en wetten van ons land respecteren’ laten aan duidelijkheid niets te wensen over.

‘Racistische genetica’

In de media was er reeds verontwaardiging te merken over de bevindingen van de Vlamingen. Sommigen riepen luid dat het onderzoek onwetenschappelijk is. Wim Opbrouck vond de bevindingen ronduit schokkend. Bert Bultinck zag opnieuw een stuk racistische genetica van de Vlamingen naar boven komen. Dat 55% van de Vlamingen vindt dat het nodig is om hier geboren te zijn, vooraleer je een echte Vlaming of Belg bent, vond de commentaarschrijver van Knack een brug te ver. Voor de geschokte hoofdredacteur volstaat het verwerven van de Belgische nationaliteit om volwaardig burger te worden.

De Standaard – de ‘kwaliteitswokekrant’ – kan zich niet neerleggen bij de bevindingen van de meerderheid van de Vlamingen en bracht afgelopen week een reportage om aan te tonen hoe racistisch de Vlaming wel is. Theatermaker Martha Balthazar omschrijft integratie als ‘moreel-imperialistisch’. Ondanks dergelijke achterhoedegevechten is het zonneklaar dat de Vlamingen een strenger migratie- en integratiebeleid en een strengere nationaliteitsverwerving hoog op de politieke agenda plaatsen.

Er zijn tal van hoopvolle signalen dat het integratie-, migratie- en identiteitsdebat vooral in Vlaanderen en ook een beetje in Brussel minder polariserend verloopt. Opmerkelijk is dat zowel bij Groen als Vooruit de meerderheid van de bevraagden in de Stemming 2022 zich in meerdere voorwaarden konden vinden om Vlaming/Belg te worden.

Voor Groen is de kennis van de taal en het respect voor de wet en de instellingen eveneens belangrijk, maar daarnaast ook het bezit van het staatsburgerschap en ‘je Vlaming of Belg voelen’. Voor de Vooruit-kiezer is het niet alleen belangrijk dat je sinds geruime tijd in ons land woont, maar dat je hier ook geboren bent en dat nieuwkomers ‘onze gewoonten en cultuur’ verworven hebben. Conner Rousseau heeft met zijn gecontesteerde uitspraak over Sint-Jans-Molenbeek heel goed aangevoeld wat de stemming binnen zijn partij is.

Mark en Dyab

Maar minstens even belangrijk is de publicatie van twee boeken die van groot belang zijn voor het migratie- en identiteitsdebat. Het eerste boek is Reset van Mark Elchardus. ‘Het belangrijkste politieke boek in decennia’, aldus Wetstraatwatcher Rik Van Cauwelaert. Elchardus waarschuwt voor het opengrenzenbeleid, de ongebreidelde illegale migratie en de afwezigheid van een migratiepolitiek. Hij plaatst kanttekeningen bij de woke-ideologie en de antidiscriminatiewetgeving. Hij ijvert voor een puntensysteem voor migranten en strengere selecties aan de Europese buitengrenzen.

Elchardus zweert bij het gemeenschapsdenken op het niveau van de natie. ‘De wervende verhalen bevinden zich aan de nationalistische kant’, gaf hij veelbetekenend in een interview mee. ‘Je kan toch niet ontkennen dat er een zeer snelle transformatie van de bevolking is. We hadden al veel vroeger maatregelen moeten nemen, veel sterker inzetten op integratie.’

Een andere figuur die een veelbetekenende rol in het identiteitsdebat kan spelen, is Dyab Abou Jahjah. Vanuit zijn Libanese achtergrond wijst hij erop dat het debat rond identiteit heel belangrijk is. In zijn boek Verlichting onder vuur trekt hij van leer tegen extreemrechts, het islamisme, maar vooral tegen woke. Het is ontegensprekelijk zo dat de gewezen voorman van de Arabisch-Europese Liga een flink stuk naar rechts is opgeschoven. De contacten in rechtse kringen bevallen hem wel omdat het debat daar opener wordt gevoerd.

De opiniemaker wijst erop dat er een taboe is rond vervreemding en rond de problemen die gesegregeerde wijken met zich meebrengen. De Molenbekenaar laat zich bijzonder scherp over Brussel uit: ‘Het probleem is dat bepaalde wijken zo verloederd, zo arm, zo vuil en zo onveilig zijn dat je je niet meer in een ontwikkeld land voelt.’ Dyab Abou Jahjah pleit voor een sterke integratie. Hij is bijzonder streng voor de migratie- en integratiepolitiek van de laatste jaren.

Filip moet nu op rust

Filip Dewinter zijn rol is uitgespeeld. Zijn haat tegen de islam maakt hem roekeloos en blind, waardoor hij in het rond gaat schoppen. Tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen stelde hij: ‘Antwerpen moet opnieuw van de Antwerpenaren worden. Dat betekent dat wij het kruis als teken van verzet tegen de islamisering naar voor schuiven.’ Bart De Wever werd toen omschreven als de profeet van Allah. Dewinter heeft zijn rol soms met brio gespeeld, maar moet nu op rust.

De Stemming 2022 heeft duidelijk aangetoond dat de kaarten voor een strenger migratie- en integratiebeleid en een strengere nationaliteitsverwerving heel goed liggen. Dyab Abou Jahjah en zeker Mark Elchardus zijn belangrijke gesprekspartners die het debat in de toekomst verder vorm kunnen geven. Mogelijk liggen er in de herverkaveling van het partijpolitieke landschap nog andere opportuniteiten om het debat in een definitieve plooi te leggen.