‘Dit voorzitterschap is de ideale kans om de nieuwe begrotingsregels te saboteren’

Nog tot eind juni mag ons land voor de dertiende keer de EU voorzitten. Dat getal zou op het einde van de rit best eens symbolisch kunnen blijken. Niet alleen staat de halve wereld in brand en straalt de EU momenteel meer verdeeldheid dan eendracht uit, ook intern steken aloude politieke tegenstellingen opnieuw fel de kop op.

Er kwam witte wijn en cremant d’Alsace in de glazen, maar uiteraard – noblesse oblige – ook enkele Belgische biertjes. De hapjes waren dan weer van eerder onbestemde origine. Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) nodigde dinsdagavond in het Europees Parlement in Straatsburg de fine fleur van het parlement, de Belgische Europarlementariërs, topambtenaren én de Belgische media uit op een receptie om de start van het Belgische EU-voorzitterschap wat meer glans te geven. Nadat ook parlementsvoorzitter Roberta Metsola – met de camera’s in haar kielzog – haar opwachting had gemaakt, hield Lahbib een korte toespraak. In het Engels, om vooral niemand voor het hoofd te stoten wellicht. Ze roemde nog maar eens de Belgische zin voor het compromis, klonk op het succes met een Belgisch witbiertje en herinnerde de aanwezigen er aan dat ‘van alle Galliërs de Belgen de dappersten waren’.

Voluntarisme

Of dat zal volstaan om van dit korte voorzitterschap – begin mei gaat het Europees Parlement al in verkiezingsmodus – een succes te maken, is nog maar de vraag. Eerder die dag had premier Alexander De Croo voor een schaars gevuld halfrond de Belgische prioriteiten voor dat voorzitterschap voorgesteld. Daarbij spreidde hij vooral zijn stilaan beruchte voluntarisme – een erfenis van partijgenoot Verhofstadt – tentoon. De Croo hamerde vooral op bekende thema’s. Van de verdediging van de rechtsstaat over de nood aan nieuwe industriële toekomst voor Europa tot de strijd tegen de klimaatopwarming.

Opvallend toch: hij benadrukte ook dat er dringend een sociaal luik moest komen in de Green Deal, om de bevolking mee te krijgen. Maar de premier lijkt terdege te beseffen dat het voorzitterschap van de Europese Raad op dit moment minstens evenveel risico’s als kansen inhoudt. ‘Er liggen nog enkele belangrijke dossiers op tafel die België mooi kan afronden – denk aan het migratiepact – maar tegelijk rukt de antipolitiek zowat overal in Europa op, groeit het verzet tegen de voortvarende groene agenda van de EU en woeden er aan onze buitengrenzen twee oorlogen waarover ook de EU-lidstaten zich lang niet altijd even eensgezind tonen’, klonk het.

Strenge begrotingsregels

Uitgerekend op dit moment woedt ook het debat over de herinvoering van de strenge Europese begrotingsregels opnieuw volop. Die gingen de voorbije jaren in de koelkast – wat ook ons land niet bepaald slecht uitkwam – maar binnen Europa heerst er nu grote onenigheid over nieuwe strengere regels. Het ontlokte Europarlementslid Gerolf Annemans (Vlaams Belang) achteraf tijdens het debat de opmerking dat ons land – met het tweede grootste begrotingstekort van de hele EU – nu plots van het Europese strafbankje naar de Europese cockpit mag verhuizen.

Ook op een persontmoeting achteraf van een aantal Belgische Europarlementariërs met de Belgische media in Straatsburg, klonk er vooral vanuit linkse hoek stevige kritiek op het feit dat De Croo dat hete hangijzer vooral ontweek. ‘Een terugkeer naar de strenge begrotingsregels staat net haaks op de nieuwe investeringen waarvoor De Croo pleit’, vond Saskia Bricmont (Ecolo). Marc Botenga (PTB) ging nog net iets verder: ‘Dit voorzitterschap is een unieke kans om de terugkeer naar de strenge begrotingsregels te saboteren. Laat ons die kans grijpen.’

Charles Michel

Nu de verkiezingen voor de deur staan, lijkt de groeiende onvrede bij de burger over de soms wereldvreemde EU stilaan maar zeker ook door te dringen binnen de Europese bubbel. Fietste De Croo zelf nog handig om netelige vragen over Charles Michel heen, dan drongen verschillende Europarlementsleden wél aan op meer aandacht voor de eisen en bezorgdheden van de burger.

‘Er wordt te weinig rekening gehouden met de lagere middenklasse. Deze EU moet meer zijn dan Erasmus’, klonk het bij Benoît Lutgen (Les Engagés). Hij hekelde ook het Europese landbouwbeleid, en stipte aan dat er intussen al zowat tweeduizend pagina’s aan Europese regelgeving voor de landbouw bestaat. ‘Het gevoel achtergesteld te worden heeft een enorme impact op de bevolking en op onze democratie, dat moeten we goede beseffen.’

De Nederlandse Sophie in ’t Veld (Volt) schoot wél met scherp op onze landgenoot Charles Michel. ‘Beseft hij wel dat zijn aankondiging om binnenkort als Europees president al campagne te gaan voeren voor een zitje in het volgend Europees Parlement niet bepaald goede reclame is voor de EU? Hij zaait hiermee vooral nog meer cynisme bij de burger. Aan het Belgisch voorzitterschap om dit de komende maanden te managen.’

Michel zelf kon er deze week helaas niet bij zijn in Straatsburg. Hij kampte – knap vervelend – met een acute aanvul van lage rugpijn.