Bedenkingen bij een dolle week
Ik hou van de politiek, maar ik moet er wat bij te drinken hebben (vrij naar Willem Kloos).
foto © Reporters / GYS
Wat komt er na de verkiezingen in mei? Eerder zullen die wel niet vallen. Velen, ook Jules Gheude, sluiten niet uit dat daarover afspraken zijn gemaakt.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementIs de dolle week die we achter de rug hebben van aard om de burger weer met de politiek te verzoenen? Dat is ver van zeker.
Er blijft een indruk van gekonkel hangen: de N-VA trekt zich terug uit de ‘Zweedse’ coalitie, na haar reserves tegen het ondertekenen van het VN-migratiepact, maar de eerste-minister vermijdt een crisis door voort te doen aan het hoofd van zijn geamputeerde coalitie, die nu in de minderheid is. Twee keer uit de pot scheppen en het taalevenwicht was hersteld, de bevoegdheden herverdeeld. De koning moet enkel nog de besluiten tekenen want bij de machinaties liet men hem langs de kant staan.
Voor de camera’s geven de demissionaire N-VA-ministers een serene indruk en reageren ze relatief kalm. Bij de MR bedankt men hen voor hun samenwerking sinds 2014. Voorzitter Olivier Chastel gaat zelfs verder: ‘Ik sluit niet uit dat met N-VA later nog kan geregeerd worden.’
Charles Michel neemt zich voor de vijf nog resterende maanden te benutten voor duidelijke maatregelen inzake economie, veiligheid en klimaat. Hij rekent op de verantwoordelijkheidszin van de oppositie voor steun, geval per geval. Hij gaat ervan uit dat N-VA de voltooiing niet zal ondergraven van projecten die zijzelf altijd heeft gesteund.
Wat weten we niet?
Zijn er tussen Charles Michel en Bart De Wever engagementen aangegaan? Dat valt niet uit te sluiten, ook al kan men zich moeilijk voorstellen dat met verkiezingen in het vooruitzicht de Vlaams-nationalisten zich wat betreft communautaire kwesties niet radicaler zouden opstellen. Immigratie en veiligheid mogen dan lievelingsthema’s van hen zijn, men kan beter niet uit het oog verliezen dat artikel één van hun statuten het ontstaan van een soevereine Vlaamse Republiek voorziet. Eén ding staat wel vast: Bart De Wever kan het zich niet permitteren om de communautaire kwestie nog eens bijkomend vijf jaar in de koelkast op te bergen. Jan Jambon heeft er trouwens aan herinnerd dat het op poten zetten van het confederalisme de prioriteit blijft.
Om een institutionele omwenteling van een dergelijk formaat te kunnen verwezenlijken moet er een verklaring tot herziening van de grondwet komen bij het eind van de legislatuur. Heeft de N-VA wat dit betreft waarborgen gekregen, in ruil voor sporadische steun aan de huidige rooms-blauwe coalitie? De vraag mag gesteld worden. De Wever heeft altijd gezegd dat hij geen revolutie, wel een evolutie beoogde. Confederalisme past in die logica: eerst wordt de staat gepluimd, en dan kan men hem als overbodig wegzetten. Een ander argument waarmee Bart De Wever rekening heeft moeten houden: de N-VA leunt dicht aan bij het Vlaamse patronaat, en dat heeft duidelijk laten weten dat een val van de regering desastreuze gevolgen zou hebben voor de ondernemingswereld.
Onbestuurbaarheid?
De jongste peiling geeft aan dat N-VA de grootste partij van het land blijft met 28% van de kiesintenties. Dat is +3%. Voor de eerste keer gaat die stijging niet ten koste van het Vlaams Belang dat van 11,3% op 11,7% uitkomt. Dit bevestigt nogmaals dat noord en zuid twee tegengestelde democratieën zijn, wat België totaal onbestuurbaar kan maken.
We hebben N-VA-fractieleider Peter De Roover stevig uit de hoek zien komen in het Kamerdebat. In 2016 al verklaarde hij op een debatavond van de Vlaamse Volksbeweging dat, mochten het Vlaams Belang en de N-VA een meerderheid halen, zij de onafhankelijkheid zouden uitroepen. En eerder in 2016 had Liesbeth Homans al gezegd dat ze niet op een zoveelste kleine staatshervorming uit waren. In 2019 zal het om andere dingen gaan, dacht ze. De splitsing van België, of in elk geval de overdracht naar de deelstaten van een maximum aan bevoegdheden, waardoor België vanzelf zou verdwijnen. ‘Ik hoop dat in 2025 België niet langer bestaat’, zei ze nog.
Genadeschot?
Charles Michel zag het nut niet in van een vertrouwensstemming, aangezien het enkel om een herschikking van zijn coalitie ging, en ‘de continuïteit dus verzekerd was’. Maar hij heeft nu te maken met een motie van de voltallige oppositie, N-VA incluis dus. Wat zal het worden?
Nu, vervroegde verkiezingen of niet, het koninkrijk België lijkt wel uitstel van executie te krijgen. Om het te redden hebben de Franstaligen altijd hun standpunt van ‘demandeurs de rien’ opgegeven. Herhaalt zich dit na de verkiezingen in mei?
Bij de socialisten is Elio Di Rupo vast van plan in Wallonië opnieuw aan het roer te komen, als leider van een zogeheten ‘progressistische’ coalitie. Dat scenario kan enkel koren op de molen van de Vlaams-nationalisten zijn. En zal de MR bereid zijn om te onderhandelen over confederalisme?
Wat betreft flamingantisme hebben de christendemocraten Van den Brande en Beke niets van de N-VA te leren, zoals hier eerder al met citaten werd bewezen. En vergeten we Jan Verroken niet met de kwestie-Leuven (1968), en Eric Van Rompuy over het FDF ten tijde van een regering-Martens (1980). En was het niet Yves Leterme die in 2004 het kartel CD&V/N-VA boven de doopvont hield?
De toekomst kan geen zeventien kanten op. Ofwel wordt België confederaal, en dus een lege schelp die snel nutteloos zal blijken, ofwel wordt het onbestuurbaar en verdwijnt. In beide gevallen zal Wallonië zich op zichzelf teruggewezen zien, en draagt het financiële verantwoordelijkheid voor zijn politieke keuzes. Die toestand zal snel onhoudbaar worden en een drastische daling van de sociale voorzieningen meebrengen.
Een inzet van formaat, zoals u ziet!
Categorieën |
---|
Tags |
---|
Jules Gheude (1946) is oud-medewerker en biograaf van François Perin. Hij publiceerde meerdere essays over de Belgische communautaire kwestie. In 2009 was hij voorzitter van de Staten-Generaal van Wallonië, een burgerinitiatief om de Waalse geesten van het post-Belgische tijdperk bewust te maken. Sinds 2010 bezielt hij de Gewif (Groupe d’Etudes pour la Wallonie intégrée à la France). Van 1982 tot 2011 was hij directeur aan Wallonie-Bruxelles International (WBI).
De voorzitters van PS, MR en Ecolo zouden een compromis bereikt hebben over de reorganisatie van de Franstalige instellingen. Al is die niet volledig.
‘Afgrond’ verhaalt de waargebeurde verhouding tussen Venetia Stanley en de veel oudere Britse premier Henry Asquith, die leidde tot een kabinetscrisis.