JavaScript is required for this website to work.
post

Driekoningen in de Verenigde Staten

Het Tsjernobyl van de Amerikaanse democratie?

ColumnErik De Bruyn8/1/2021Leestijd 3 minuten
Op 6 januari 2021 werd duidelijk hoe teer en kwetsbaar de democratie kan zijn,
zelfs in Washington, hét democratische lichtbaken bij uitstek, hoofdstad van het
land dat anderen vaak de les spelt als het over verkiezingen gaat.

Op 6 januari 2021 werd duidelijk hoe teer en kwetsbaar de democratie kan zijn, zelfs in Washington, hét democratische lichtbaken bij uitstek, hoofdstad van het land dat anderen vaak de les spelt als het over verkiezingen gaat.

foto © BelgaImage / AFP / Alex Edelman

De meltdown van de democratie in de VS moet ons zorgen baren. Zonder moderatie zal de barbarij door de dunne korst van de democratie breken.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Het zal sommige lezers als muziek in de oren klinken: ik overweeg sterk om te stoppen met het schrijven van stukjes voor Doorbraak of voor gelijk welke andere website. Daar kan Doorbraak niets aan doen. Integendeel, ik vond het een erg verfrissende gedachte toen ik enkele jaren geleden gevraagd werd om voor Doorbraak te schrijven. Een bubbel creëren rond het eigen gelijk is nooit verstandig. Het uitwisselen van botsende opinies, visies en analyses is de bloedsomloop van de democratie.

Ieder zijn waarheid

De gebeurtenissen die plaatsgrepen op zes januari in de Verenigde Staten hebben mij echter diep geschokt. Ineens werd duidelijk hoe teer en kwetsbaar de democratie kan zijn, zelfs in Washington, hét democratische lichtbaken bij uitstek, hoofdstad van het land dat anderen vaak de les spelt als het over verkiezingen gaat. De onderliggende reden van deze koortsaanval lijkt mij duidelijk. Waar in het verleden de feiten doorgaans als uitgangspunt werden genomen voor een maatschappelijk en politiek debat over hoe met deze feiten om te gaan, zijn de feiten zélf nu het onderwerp van debat geworden. Dat vind ik eerlijk gezegd mateloos vermoeiend. Ik geef toe dat dit in het verleden ook in zekere mate het geval was, maar het gezegde ‘ieder zijn waarheid’ is met dank aan de sociale media ondertussen uitgegroeid tot een destabiliserende factor van formaat.

Zelf heb ik een maand of zo geleden definitief afscheid genomen van de sociale media. Ik vind het een aanrader. Het brengt rust in je leven. En dus volg ik de actualiteit enkel nog via de klassieke media, of de ‘leugenpers’ zoals ze in sommige middens genoemd wordt. Dat maakte dat ik op Driekoningenavond tot laat in de nacht gekluisterd bleef aan de live uitzending van CNN, de favoriete zender van de Amerikaanse communisten, pedofielen, boom- en moslimknuffelaars. Een menigte bestormde in authentiek bolsjewistische stijl het Capitool. Alleen, in tegenstelling tot Lenin, hadden ze gelukkig niet echt een plan. De trieste balans bleef beperkt tot vier doden.

Een bekend geluid

Ik had te doen met deze ‘opstandelingen’. Voor honderd procent blank, voor vijftig procent bebaard, voor zeventig procent te dik en voor tweehonderd procent te dom, vrees ik dat ze een dwarsdoorsnede vormden van het Amerikaanse blanke lompenproletariaat. Opgehitst en misbruikt door een geesteszieke uittredende president, die erin geslaagd is hen mee te sleuren in zijn eigen waanwereld waarin het voor veel Amerikanen blijkbaar prettiger toeven is dan te midden van de feiten. Op een bepaald ogenblik gaven deze verwarde geesten zelfs de song “All you need is love” ten beste. Alsof ze twijfelden of ze er nu een vreedzame sit in dan wel een Kristalnacht van zouden maken.

Ik moest denken aan de verkiezingsavond van drie november, toen Gerolf Annemans te gast was in De Afspraak. Zonder zichzelf een Republikein te willen noemen koesterde hij veel sympathie voor Donald Trump. Hij meende de afgelopen vier jaar van aan de andere kant van de oceaan een ‘bekend geluid’ te hebben gehoord. Ik vroeg me af of Annemans het Amerikaanse Driekoningenfeest ook als een ‘bekend geluid’ zou omschrijven. Tenslotte zie ik wel wat gelijkenissen tussen de rebellie in Washington, en de betoging destijds tegen het Marrakesh-pact, toen de gietijzeren putdeksels door de ramen van het Berlaymontgebouw in Brussel vlogen.

Volksmennertjes

Deze mensen zijn niet meer te bereiken vrees ik. Het is verloren kost. Maar ook bij ons worden ze handig gemanipuleerd door kleine en grote volksmennertjes zoals Driesje en Tom. Die laatste trachtte de afgelopen dagen ook hier de gemoederen nog wat op te hitsen met beelden van kutmarokkaantjes in de Antwerpse wijk Rozemaai, die op wansmakelijke wijze nieuwjaar vierden door met alarmpistolen te schieten. Dat het over alarmpistolen ging vertelde Tom er natuurlijk niet bij. Dat is voor hem geen relevante informatie. Ik vraag me af hoe hij de beelden uit Washington beoordeelt, aangezien hij al zo geshockeerd lijkt door het tuig van de richel van Rozemaai.

En dus hoop ik maar dat de dunne korst van de democratie die zich de afgelopen tweehonderd jaar heeft uitgekristalliseerd bovenop het magma van de barbarij, standhoudt. Optimisme is een morele plicht. Het ga je goed.

Erik De Bruyn (1959) is actief in de Antwerpse sp.a.

Meer van Erik De Bruyn
Commentaren en reacties
Gerelateerde artikelen

‘Dit is een tijd voor mensen die over grenzen durven nadenken, die grenzen durven stellen en grenzen bewaken’, zegt Mark Elchardus in ‘Over grenzen’. Het werk is ons boek van de week.