Een geweldige sprong voorwaarts

Juli 2022. De maand waarin het Europese Kampioenschap vrouwenvoetbal in Engeland gewonnen werd, door Engeland. In de eerste Tour De France Femmes was het Nederland dat de klok sloeg. Onze noorderburen gingen aan de haal met zes van de acht ritoverwinningen en verdeelden alle truien onder elkaar. Als we de berichtgeving mogen geloven, heeft de vrouwensport vorige maand een ‘geweldige sprong’ gemaakt.

Sporza

Sporza haalt een emeritus sportsocioloog vanonder het stof die vindt dat we een echte doorbraak maken. Hij spreekt ook een zekere hoop uit: ‘Misschien zorgt dit EK wel voor een positief kantelmoment in heel wat landen, waar vrouwen om allerlei redenen niet mogen sporten’.

De EK-stadions in Engeland zaten goed vol. De finale in Wembley vestigde een nieuw record van 87.192 toeschouwers met euforische krantenkoppen tot gevolg. En dat is niet alles. Als we het gemiddelde aanwezigheidscijfer per wedstrijd vergelijken met de vorige edities van het EK, dan zien we meer dan een verdubbeling. Gemiddeld waren 18.500 mensen aanwezig, met een totaal van 574.000 toeschouwers.

Is het EK voor vrouwen aan het groeien? Dat lijkt wel duidelijk. Maar kan het EK ook een positief kantelmoment betekenen in heel wat landen waar vrouwen niet mogen sporten? Aangezien dat probleem zich niet bepaald in Europa voordoet, moeten we veronderstellen dat de wedstrijden ook buiten Europa bekeken worden. En dan moet dit EK wereldwijd iets zijn wat eerder niet vertoond werd.

Het WK voor vrouwen

Zou er een vergelijkbaar sportevenement zijn, waar landen uit alle regio’s van de wereld aan meedoen? Ofwel… bestaat er zoiets als een WK voetbal voor vrouwen? Absoluut! En daar zijn ook cijfers van.

Sinds 1991 worden er WK’s voor vrouwen georganiseerd. De laatste keer (2019) waren er gemiddeld 21.700 aanwezigen per wedstrijd, met een totaal van 1.131.000 toeschouwers. Dat totaal is dus het dubbele van het voorbije EK, maar ik hoor u denken dat het gemiddelde wel in de buurt van die 18.500 ligt. Dat klopt, maar u moet ook weten dat er eerdere WK’s waren met gemiddeld 37.000 toeschouwers. De aanwezigen op het afgelopen EK en het WK 2019 liggen dan wel in elkaars buurt, maar 2019 was een mager beestje.

Een groundbreaking EK?

Qua aanwezigheid in de stadions kunnen we dus niet zeggen dat het EK groundbreaking was. Hoe zit het met de kijkcijfers? Het is moeilijk om het laatste EK en WK te vergelijken, omdat de cijfers voor het EK nog niet beschikbaar zijn. We weten dat er in 2019 over heel het toernooi genomen 1,12 miljard mensen gekeken hebben. Ik kijk reikhalzend uit naar de cijfers en zou van mijn spreekwoordelijke stoel vallen als het ook maar in de buurt van de WK-cijfers zou komen.

Kan er dan geen vergelijking gemaakt worden? De kijkcijfers in het Verenigd Koninkrijk zijn wel min of meer te vergelijken. In 2019 raakte Engeland tot de halve finale van het WK. Toen was er een piek van 11,7 miljoen kijkers. De halve finale van het afgelopen EK had er 2,5 miljoen minder. Drie jaar geleden keken in totaal 28,1 miljoen mensen naar BBC coverage. Afgelopen juli waren dat er 700.000 minder, hoewel het EK in hun land georganiseerd werd. Ook op vlak van kijkcijfers zorgt het EK, in het Verenigd Koninkrijk althans, niet voor een aardverschuiving.

Old fashioned Europese navelstaarderij

Vormt het EK mogelijk een positief kantelmoment in heel wat landen waar vrouwen niet mogen sporten? Wanneer we bedenken dat WK’s voor vrouwen al jaren groter zijn, dan is die uitspraak nogal vreemd en lijkt ze veeleer ingegeven door old fashioned, Europese navelstaarderij. We denken dat we in Europa mijlenver voorlopen op de rest van de wereld en deze zomer een nieuwe trend hebben gezet. En de vraag is nog maar of er in Europa zelf werkelijk zoveel vooruitgang geboekt is.

Het EK voor vrouwen als evenement op zich groeit. Er zat dubbel zoveel volk in de stadions, dat klopt. Maar is er ook groei in het kijken naar vrouwenvoetbal? In België komen we van nergens, dus zo moeilijk is het niet om hier te groeien. Ons land heeft zich nog nooit gekwalificeerd voor het WK en pas in 2017 bereikten de Red Flames voor het eerst de eindronde van het EK. Het was toen ook de eerste keer dat een interland van de Red Flames rechtstreeks uitgezonden werd op de VRT.

Als we de kijkcijfers van het afgelopen EK in het Verenigd Koninkrijk vergelijken met de cijfers van het vorige WK, dan zien we helemaal geen sprong. Er is, in totaliteit, via de BBC zelfs minder gekeken naar het EK dan naar het WK. Als we echt eerlijk naar onze navel kijken, dan hebben we eigenlijk niet zoveel te vertellen.

En natuurlijk verliezen we in dit verhaal andere vrouwensporten uit het oog waar in het verleden ook al massaal naar gekeken werd. Anderhalf decennium geleden al zaten in België honderdduizenden aan de buis gekluisterd tijdens de grandslamfinales van Clijsters en Henin. Dat was ook vrouwensport, nietwaar?

Een degelijke stap in de goede richting

Begrijp me niet verkeerd. Ik ben er voorstander van dat vrouwensport meer kansen krijgt. Of het nu gaat over televisieuitzendingen, achtergrond op websites of eerlijkere verloning. Het mag meer en beter.

De conclusie dat deze zomer een geweldige sprong gemaakt is, lijkt me echter geweldig overdreven. Het is veeleer een degelijke stap in de goede richting, maar dat levert natuurlijk niet zoveel clicks op als uitspraken over ‘een geweldige sprong’ of ‘een echte doorbraak’.