Een halve eeuw Nederlands-Vlaams Instituut in Caïro

Het Nederlands-Vlaams Instituut in Ca¨ro (NVIC) in Egypte werd opgericht in 1971. Pas onlangs werd het 50-jarig bestaan gevierd, want door corona kon er in 2021 niet veel gefeest worden. Reden genoeg om eens binnen te springen bij het NVIC voor een gesprek met directeur Rudolf de Jong.

Onderzoek ten behoeve van universiteiten uit de Lage Landen

Negen universiteiten uit Nederland en Vlaanderen participeren in het NVIC met als doel het stimuleren en internationaliseren van hun onderwijs- en onderzoeksactiviteiten in het Midden-Oosten. De beheervoerende instelling is de Universiteit Leiden. Lange tijd lag de nadruk op arabistiek en islamkunde, egyptologie, archeologie en papyrologie. Sedert 2012 is daar een aantal thema’s bijgekomen, namelijk de stad Caïro als uitdaging op diverse vlakken, het hedendaagse Egypte (politiek, recht, samenleving) en kunst en cultuur. Daarnaast worden nu in semesters ook onderwerpen in Midden-Oostenstudies gedoceerd.

De medewerkers van het instituut doen onderzoek rond al deze thema’s ten behoeve van de negen universiteiten uit de Lage Landen, en zij organiseren colloquia. NVIC organiseert ook academische cursussen, inbegrepen rond de Arabische taal. NVIC superviseert theses van studenten, zet cursussen op voor een ruimer publiek en beschikt over een bibliotheek (15.000 titels). Daarbovenop fungeert NVIC tevens als uithangbord voor de Nederlandse en Vlaamse cultuur in Egypte, en biedt ook cursussen Nederlands aan. Dit semester studeert een 50-tal studenten uit Nederland en Vlaanderen gedurende een semester op het NVIC, wat de negen opgesomde universiteiten naar waarde weten te schatten. De nadruk ligt daarbij op taalwerving en Midden-Oostenstudies, naast archeologie en egyptologie tijdens de eerste helft van het semester.

Rudolf de Jong

Belgische geschiedenis in Egypte

‘Ik heb voor het eerst in Caïro gewoond van 1989 tot 1992’, begint directeur Rudolf de Jong zijn uitleg. ‘We zijn een academisch instituut dat werkt voor universiteiten van Amsterdam (2), Antwerpen, Gent, Groningen, Leiden, Leuven, Nijmegen en Utrecht. Antwerpen is er vrij recent bijgekomen. We faciliteren ook academisch onderzoek. Voor de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België en voor het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden voeren we opdrachten uit. Uiteraard werken we ook goed samen met de Nederlandse en Belgische ambassades in Caïro.’

Nederlands-Vlaamse samenwerking in het buitenland: er bestaan niet zo veel voorbeelden van en we luisteren dan ook verder naar de uitleg van de heer De Jong. ‘We waren zo ook recent betrokken bij de tentoonstelling 1923-2023: Queen Elisabeth of Belgium in Egypt in het kasteel van Baron Empain, die ook bezocht werd door koningin Mathilde en haar dochter Elisabeth.’ Het is de Belgische baron Empain (1852-1929) die de wijk Heliopolis in het noordoosten van Caïro bouwde. Maar de Belgische invloed op Egypte reikt verder dan dat: de Egyptische grondwet van 1923 was gebaseerd op de Belgische grondwet, een van de bruggen over de Nijl ten noorden van Caïro is Belgisch, alsook een gedeelte van het centraal station op Midan Ramsis.

Bezoek het land

Maakt Egypte momenteel economisch gezien eerder moeilijke tijden mee? ‘Ja, inderdaad. De inflatie is enorm, de munt is sterk gedevalueerd, de prijzen van van alles en nog wat gaan de hoogte in: het leven is hard voor de modale Egyptenaar. Ongeveer 60 procent van de bevolking zit nu onder de armoedegrens. Nederlandse en Vlaamse toeristen, zakenlui en studenten, kom gerust Egypte bezoeken, zou ik zeggen, ze hebben het nodig’, besluit de Jong.