Schotse windmolens draaiden op dieselgeneratoren in plaats van op wind. Dat lekte in februari al uit dankzij een klokkenluider bij het energiebedrijf. Het bedrijf minimaliseerde eerst nog, maar bevestigde het nieuws nu.

Tot zes uur per dag zouden de windmolens ‘draaien’ op dieselgeneratoren volgens de klokkenluider. De Schotse oppositie sprong erop en beschuldigde de groenen en de Schotse nationalisten (die naast pro-EU ook tamelijk groenlinks blijken) dat ze de bevolking in de maling nemen. Wég groene geloofwaardigheid. Het nieuws zorgde wereldwijd voor hilariteit op sociale media.

Uitbater ontkende fraude

Na maanden onderzoek bleek eind mei dat de Scottish National Party (SNP) en de Greens inderdaad verantwoordelijk zijn voor het incident of er minstens van op de hoogte waren. Energiebedrijf ScottishPower gaf toe dat 71 windmolens aangesloten werden op stroomaggregaten of generatoren op diesel.  Volgens de woordvoerders van ScottishPower dwongen problemen met het Britse stroomnetwerk hen om deze bizarre ingreep te doen. De uitzonderlijk strenge vorst afgelopen december zou de oorzaak zijn.

Klokkenluider 

De anonieme klokkenluider ontkende dat in the Sunday Mail. Hij zei in februari dat de Schotse regering het land aantrekkelijk wil maken met het verhaal dat 40 procent van de wind over Europa waait over Schotland: ‘De mensen moeten zich bewust zijn dat – terwijl hun energiekosten blijven stijgen – onze windmolenparken niet zo efficiënt opereren als ze zouden kunnen omwille van hebzucht van de bedrijven’.

Daarmee bedoelde hij zijn werkgever ScottishPower. De klokkenluider zou een vakbondsman zijn, maar dat is nergens bevestigd. Zo Schots als de naam doet vermoeden is het bedrijf trouwens niet. De uitbater van de windmolens was ScottishPower Renewables, een dochterbedrijf van de Spaanse energiereus Iberdrola. Alleen al in Schotland baten ze 1183 windmolens uit. De Spaans-Baskische multinational is actief in de meeste Europese landen, de Verenigde Staten en Mexico. Eind april maakte het moederbedrijf bekend het boekjaar 2022 af te sluiten met 1,5 miljard euro winst. Een ander vervelend feitje dat steeds in de Schotse pers en op sociale media opdook was dat de voorzitter van ScottishPower, de Spanjaard Ignacio Galán, meer dan 11 miljoen Pond verdiende in 2021.

Nog meer problemen

Volgens de klokkenluider deden zich bij ScottishPower wel meer problemen voor. Zo draaiden tal van windmolens maandenlang op halve kracht door problemen met stroomconversiemodules. Anderen draaiden permanent in test-modus waarbij ze eerder stroom van het net gebruikten dan erop te zetten. Ook zou meer dan 4.000 liter olie uit windmolens in het landschap gelekt zijn. Het bedrijf deed veel moeite al deze verhalen te minimaliseren. De Schotse oppositie beschuldigde SNP en Greens van onbetrouwbaarheid over milieubeleid.

Het is ook niet het eerste schandaal. In 2020 lekte uit dat de uitbaters van windmolenparken in Sutherland in de loop van tien jaar 63,5 miljoen Pond ontvingen om hun windmolens stil te zetten bij ‘netwerkcongestie’ van de Britse netbeheerder. De Renewable Energy Foundation (REF) becijferde dat tussen 2010 en 2020 liefst 649 miljoen Pond betaald werd aan windmolenparkuitbaters om geen stroom te produceren. De grootste ontvangers van die honderden miljoenen waren de hogergenoemde SSE en ScottishPower Renewables. De kosten van die betalingen kregen de Britten gewoon doorgerekend in de netbeheerkosten.

Prestigeproject Scotwind

De Schotse regering lag eerder al onder vuur over prestigeproject Scotwind, vergelijkbaar met de Prinses Elizabeth Zone van de Belgische federale regering. Scotwind omvat zo’n twintig nog te bouwen offshore windmolenparken met een potentiële capaciteit van 29GW. De huur van de zeebodem zal de Schotse regering geld opbrengen, maar volgens onderzoeksjournalisten zijn de condities zo nadelig opgesteld dat in vergelijking met Amerikaanse of Engelse windmolenparken de Schotse overheid tot 18 keer minder geld ziet terugstromen naar de staatskas of de Schotse economie. De Schotse overheid zou zo’n 60 miljard Pond verliezen door overdreven inschikkelijkheid bij het toekennen van de concessies.

Eén van die exploitanten is de joint-venture tussen het Franse TotalEnergies (51%) en het Schotse SSE (49%), genaamd SeaGreen. Seagreen installeerde op paasmaandag de diepste fundering van een windmolen op zee op de Doggerbank in de Noordzee. Maar liefst 58m diep. SeaGreen bouwt Schotlands grootste offshore windfarm: 114 turbines die naar verluidt 1,6 miljoen huizen van stroom zouden voorzien. Ze zullen volgens het bedrijf bijdragen aan de doelstelling van de Schotse regering om in 2045 net zero te bereiken.

Net zero is de wat dubbelzinnige slogan van klimaatactivisten. Net-zero wil zeggen dat een bedrijf of overheid de emissies over de ganse lijn reduceert om de limiet te bereiken van 1,5 graden Celsius opwarming zoals in het klimaatakkoord van Parijs uit 2015 afgesproken. Het betekent geenszins het herleiden van alle emissies tot nul (zero). De valstrik zit in het woordje ‘net’ of netto.

Voor bedrijven en beleidsmakers is het bereiken van net zero  blijkbaar zo belangrijk dat het ook kan met hulp van dieselgeneratoren…